Thuế đánh trên lợi nhuận siêu ngạch, phân bổ năng lượng, và giới hạn giá khí đốt nhập khẩu: đây là những ý tưởng chính mà Liên minh châu Âu đã đưa ra khi khối này phải vật lộn để ứng phó với tình trạng thiếu hụt năng lượng. Khối đã tìm mọi cách để lấp đầy kho dự trữ trước thời hạn và vượt mục tiêu, và đây có lẽ là tin tốt lành duy nhất trong năm nay. EU cũng đã xoay sở để giảm lượng khí đốt nhập khẩu từ Nga từ 41% xuống còn 9%, một cách tự nguyện lẫn bắt buộc.
Tuy nhiên, EU đã phải trả một cái giá khá đắt cho điều đó và vẫn đang phải trả giá: nhập khẩu LNG đắt đỏ làm cho việc phát điện bằng khí đốt đắt hơn và các sản phẩm kém cạnh tranh hơn của các quá trình liên quan đến khí tự nhiên. Với tình trạng lạm phát năng lượng vẫn đang diễn ra rầm rộ, câu hỏi đặt ra hiện nay là liệu EU đã làm đủ để tồn tại qua mùa đông mà không gặp quá nhiều ‘đau đớn’ hay không.
“Cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu giờ mới thực sự bắt đầu ập đến, bởi vì giá bán sỉ tăng vẫn đang ảnh hưởng đến hóa đơn của các công ty và hộ gia đình”, Simone Tagliapietra, chuyên gia năng lượng tại tổ chức tư vấn Bruegel của Bỉ, được tờ FT dẫn lời trong tuần này: "Chi phí cho nền kinh tế sẽ ngày càng lớn hơn."
Các chính phủ châu Âu đang quay cuồng tìm cách giảm bớt thiệt hại này trước khi nó thực sự ập đến, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khuyên các doanh nghiệp Pháp không nên ký hợp đồng cung cấp điện mới với "giá điên rồ". Ông lập luận rằng chính phủ sẽ thành công trong việc đánh bại lạm phát năng lượng. song, các doanh nghiệp Pháp có vẻ hoài nghi.
Trong khi đó, FT đưa tin một số thành viên Liên minh châu Âu thực sự nghĩ rằng các biện pháp được đề xuất cho đến nay không đủ đi xa để giải quyết cuộc khủng hoảng. Tuy nhiên, những lời kêu gọi hành động nhiều hơn của EU làm tăng nguy cơ bất ổn xã hội, đây là điều cuối cùng mà chính phủ các nước châu Âu phải đương đầu trong một mùa đông ngày càng khó tránh khỏi suy thoái.
FT dẫn lời một nhà ngoại giao EU giấu tên cho biết: “Chắc chắn có những người xung quanh cho rằng điều này là chưa đủ và cần phải làm nhiều việc hơn nữa. “Chúng tôi không quan tâm đến giá năng lượng gây ra bất ổn ở các quốc gia thành viên - đó sẽ là công thức dẫn đến thảm họa”.
Rõ ràng, ý tưởng chính của những người kêu gọi phải làm nhiều hơn nữa thay vì chỉ áp đặt giới hạn giá đối với tất cả khí đốt nhập khẩu vào EU - một ý tưởng mà Ủy ban đã cảnh báo không nên làm theo, vì cho rằng nó sẽ gây ra “nguy cơ gây gián đoạn nguồn cung”. Nói cách khác, những người bán khí đốt cũng có thể từ chối bán với giá trần.
Trong khi các chính trị gia vắt óc tìm giải pháp, thì đã có những cuộc biểu tình. Hàng chục nghìn người dân Cộng hòa Séc đang phản đối một lần nữa, tập trung vào chính sách đối ngoại của chính phủ nước này, mà những người biểu tình quy trách nhiệm khiến hóa đơn năng lượng tăng vọt.
Người dân Đức cũng đã phản đối vào đầu tháng này và mặc dù những cuộc biểu tình đó chỉ là một phần nhỏ so với những gì đang diễn ra ở Cộng hòa Séc, nhưng chúng cho thấy các chính phủ cần phải cực kỳ thận trọng với các biện pháp họ thực hiện để đối phó với cuộc khủng hoảng.
Cho đến nay, Pháp đã tránh bất kỳ cuộc biểu tình lớn nào bằng cách đổ hàng tỷ USD vào giới hạn giá năng lượng cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Pháp có kế hoạch bù đắp một phần chi tiêu này bằng thuế lợi nhuận siêu ngạch đánh vào các nhà sản xuất năng lượng. Nhưng ngay cả túi tiền của Paris cũng không phải là không đáy, và ít ai cho rằng cuộc khủng hoảng sẽ kết thúc trước mùa đông năm 2023.
Trên thực tế, một cuộc suy thoái ở châu Âu gần như là chắc chắn. Chủ tịch Ngân hàng Thế giới, David Malpass, cho biết trong một bài phát biểu trong tháng này rằng khả năng lạm phát đình trệ ở châu Âu đang gia tăng và kéo theo đó là nguy cơ suy thoái.
Malpass lưu ý sự kết hợp của lãi suất tăng, lạm phát cao và tăng trưởng chậm lại đang nhấn chìm lục địa và hầu hết thế giới.
Nhà kinh tế học Mohamed El-Erian, chủ tịch của Queen’s College, Cambridge, cho biết trong tháng này, suy thoái gần như là điều chắc chắn đối với Liên minh châu Âu vì không có một kế hoạch rõ ràng về cách đối phó với khủng hoảng nguồn cung vốn đã ảnh hưởng đến các nước châu Âu.
Các cuộc khảo sát kinh doanh từ đầu tháng 9 cho thấy khu vực đồng euro gần như chắc chắn sẽ rơi vào suy thoái, Reuters đưa tin vào thời điểm đó, lưu ý lạm phát khu vực cao kỷ lục 9,1% trong tháng 8 và triển vọng ảm đạm đối với hoạt động kinh tế.
Vì vậy, châu Âu đang đối mặt với nhiều khó khăn cùng một lúc, lãi suất tăng, thiếu hụt năng lượng và thiếu nhiều lựa chọn thực tế để đối phó với khó khăn. Đó là một vấn đề khá phức tạp và rõ ràng châu Âu đang phải vật lộn để giải quyết vấn đề đó. Nhưng trong khi vấn đề trước mắt là mùa đông này và sống sót qua mùa đông mà các chính phủ không bị lật đổ, thì vấn đề lớn hơn là không có hồi kết của cuộc khủng hoảng trong tương lai gần.
Hầu hết các nhà bình luận chuyên gia dường như đồng tình rằng cuộc khủng hoảng sẽ kéo dài một vài năm, với dữ liệu thị trường hỗ trợ điều này. Ví dụ, Rystad Energy, gần đây đã dự báo khoảng trống nguồn cung khí đốt ở châu Âu trong ba năm từ 2023 đến 2025 do tham vọng của châu Âu để thay thế hoàn toàn nguồn cung khí đốt của Nga bằng LNG.
Trong khi đó, tại Mỹ, các nhà sản xuất khí đốt đang phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu trong khi bị áp lực bởi lạm phát. Hơn nữa, xuất khẩu LNG kỷ lục đang đẩy giá nội địa lên cao và điều này không khiến người Mỹ hài lòng. Và điều tốt nhất mà EU có thể làm là đề xuất giới hạn mức giá mà người mua châu Âu phải trả cho LNG của Mỹ.
Nguồn tin: xangdau.net
