Năm ngoái, lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm 1,9%, hay 240,000 thùng một ngày, chỉ còn hơn 11 triệu thùng/ngày, đánh dấu mức giảm năm đầu tiên trong hai thập kỷ trừ khi có sự gián đoạn do đại dịch Covid gây ra. Theo China National Petroleum Corp, doanh số bán cả hai loại nhiên liệu đường bộ đều đạt đỉnh vào năm 2023, với doanh số dự kiến sẽ giảm 25-40 phần trăm trong thập kỷ tới. Nói cách khác, cơn sốt dầu mỏ nổi tiếng của Trung Quốc đã giúp thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu cuối cùng đã kết thúc.
Có vô số yếu tố tác động ở đây. Trong vài thập kỷ qua, Trung Quốc đã chiếm phần lớn tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu nhờ sự bùng nổ kinh tế đáng chú ý của nước này. Trong ba thập kỷ qua, Trung Quốc đã chiếm một nửa tổng mức tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ của thế giới - khoảng 600.000 thùng/ngày. Tuy nhiên, điều đó đang nhanh chóng thay đổi. Các yếu tố giúp duy trì tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu khó có thể được lặp lại trong thập kỷ tới, đặc biệt là trong các lĩnh vực xây dựng bất động sản và đầu tư của chính quyền địa phương. Thật vậy, sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc chủ yếu thể hiện ở sự suy giảm của lĩnh vực bất động sản, điều này không có gì đáng ngạc nhiên khi ngành này chiếm 20 đến 25 phần trăm GDP ở thời kỳ đỉnh cao.
Trong khi nền kinh tế trì trệ của nước này một phần là nguyên nhân khiến nhu cầu dầu sụt giảm, thì sự bùng nổ xe điện của Trung Quốc cũng đóng vai trò lớn trong việc thay thế nhu cầu dầu. Chiếc xe điện thứ 10 triệu của Trung Quốc đã xuất xưởng vào tháng 11 năm 2024, vượt sản lượng năm 2023 bảy tuần trước khi kết thúc năm. Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã giao 9,75 triệu chiếc cho người mua ở đại lục trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 10, đạt mức tăng trưởng mạnh mẽ 34% so với cùng kỳ năm trước. Được sự hỗ trợ của các khoản trợ cấp của chính phủ lên tới 2.800 đô la cho mỗi chiếc để đổi xe cũ lấy xe điện cũng như xe tiết kiệm nhiên liệu hơn, Tổng thư ký Hiệp hội xe du lịch Trung Quốc (CPCA) Cui Dongshu đã dự đoán rằng cuộc cách mạng xe điện của Trung Quốc sẽ tiếp tục mà không bị cản trở bởi nền kinh tế đang chững lại. Doanh số bán xe năng lượng mới (NEV) tại Trung Quốc đã vượt doanh số bán ô tô thông thường lần đầu tiên vào tháng 7 và hiện chiếm hơn một nửa tổng số xe được bán trong tháng.
Phate Zhang, người sáng lập công ty cung cấp dữ liệu về xe điện CnEVPost có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết: "Do doanh số bán xe điện vượt xe chạy bằng xăng thông thường nên nhiều cơ sở sản xuất và công nhân hiện tại sẽ trở nên dư thừa. Nhu cầu về xe chạy bằng xăng sẽ yếu đi trong những năm tới".
Trung Quốc hiện đang chuẩn bị mất đi vị thế nổi bật trên thị trường dầu mỏ toàn cầu. Tăng trưởng nhu cầu dầu của Ấn Độ ước tính đã vượt qua Trung Quốc lần đầu tiên vào năm 2024 và dự kiến sẽ tiếp tục như vậy vào năm 2025. Theo Kang Wu, giám đốc nghiên cứu nhu cầu dầu mỏ và vĩ mô toàn cầu tại SPGCI, nhu cầu dầu của Ấn Độ đã tăng 180.000 thùng mỗi ngày vào năm 2024, vượt qua mức tăng trưởng 148.000 thùng/ngày của Trung Quốc. Nhu cầu dầu mỏ của Ấn Độ dự kiến sẽ tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước vào năm 2025 so với mức 1,7% của Trung Quốc. Emma Richards, nhà phân tích cấp cao tại Fitch Solutions Ltd có trụ sở tại London, đã nói với tờ The Times of India rằng: "Vai trò của Trung Quốc như một động lực tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu đang nhanh chóng phai nhạt". Theo nhà phân tích này, trong thập kỷ tới, thị phần tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc tại các thị trường mới nổi sẽ giảm từ gần 50% xuống chỉ còn 15% trong khi thị phần của Ấn Độ sẽ tăng gấp đôi lên 24%.
Ấn Độ không hề quyết liệt trong việc thúc đẩy năng lượng sạch so với Trung Quốc. Hai năm trước, Bộ trưởng Than đá của Ấn Độ tuyên bố rằng nước này không có ý định loại bỏ than khỏi cơ cấu năng lượng của mình trong thời gian tới. Bộ trưởng Pralhad Joshi cho biết than đá sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng ở Ấn Độ cho đến ít nhất là năm 2040, coi nhiên liệu này là nguồn năng lượng giá cả phải chăng mà nhu cầu vẫn chưa đạt đỉnh ở Ấn Độ.
Nhu cầu dầu mỏ giảm ở Trung Quốc cũng đi kèm với nguy cơ các công ty dầu mỏ bị mắc kẹt tài sản. Thật vậy, các chuyên gia hiện đang cảnh báo rằng nếu tỷ lệ đó tiếp tục ổn định, thì 500 tỷ đô la mà các công ty dầu mỏ chi hàng năm cho hoạt động thăm dò dầu mỏ có thể là quá cao, "Vẫn chưa có kết luận về việc liệu nhu cầu có đủ để hấp thụ hay không", Martijn Rats, một nhà phân tích tại Morgan Stanley, nói với tờ Financial Times. "Câu trả lời có thể là không".
Tuy nhiên, các cơ quan năng lượng khác không bi quan như vậy. EIA là cơ quan lạc quan nhất về nhu cầu dầu mỏ dài hạn và đã dự đoán rằng nhu cầu sẽ đạt đỉnh vào năm 2050 trong khi OPEC thấy rằng nhu cầu sẽ đạt đỉnh sớm hơn năm năm. Trong khi đó, Standard Chartered đã dự đoán rằng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu sẽ đạt 110,2 triệu thùng/ngày vào năm 2030 và tăng thêm lên 113,5 triệu thùng/ngày vào năm 2035. Theo StanChart, một đỉnh dài hạn mang tính cấu trúc là rất khó xảy ra trong vòng 10 năm tới mặc dù có khả năng cao xảy ra suy thoái theo chu kỳ trong giai đoạn này. StanChart đã lập luận rằng khác biệt hiện tại giữa các quan điểm về nhu cầu tạo ra sự bất ổn đáng kể về đầu tư, có khả năng đẩy giá lên cao hơn trong dài hạn.
Nguồn tin: xangdau.net
