Những nÆ°á»›c Ä‘ang sống nhờ vào nguồn thu từ xuất khẩu dầu khí sẽ sốc mạnh, trong Ä‘ó thê thảm nhất là Nga, Iran, Venezuela

Tình trạng giá dầu hiện nay Ä‘e dọa lật lại trang sá»­ há»—n loạn của 3 thập ká»· trÆ°á»›c Ä‘ó khi giá dầu giảm góp phần dẫn đến cuá»™c khủng hoảng nợ của Mexico và sá»± sụp đổ của Liên Xô.

Theo hãng tin Bloomberg hôm 1-12, giá dầu Ä‘ã giảm 37% trong năm nay và về lý thuyết, hoạt Ä‘á»™ng sản xuất dầu vẫn tiếp tục cho đến khi giá thành thấp hÆ¡n chi phí khai thác hằng ngày.

CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế Æ°á»›c tính hầu hết nhà sản xuất dầu khí Ä‘á phiến ở Mỹ có thể kiếm lời vá»›i giá từ 42 USD/thùng trở lên. Ông Paul Stevens, má»™t chuyên gia về năng lượng của tổ chức Chatham House (Anh), nói thêm má»™t số nhà sản xuất có thể huề vốn vá»›i mức 40 USD/thùng hoặc thấp hÆ¡n.

Vì thế, Ä‘ã xuất hiện dá»± báo giá dầu có thể giảm từ gần 70 USD/thùng hiện nay xuống 40 USD hoặc thấp hÆ¡n, Ä‘iều từng xảy ra trong cuá»™c khủng hoảng tài chính năm 2008. “Giá dầu có thể tụt xuống 30-40 USD/thùng. Nó từng ở mức 35 USD/thùng trong thời gian rất ngắn hồi năm 2008” - ông Murray Edwards, Chủ tịch Công ty Canadian Natural Resources Ltd, nói vá»›i báo Canada Post má»›i Ä‘ây.

Giàn khoan dầu ngoài khÆ¡i bờ biển TP Ciudad del Carmen - Mexico. Ảnh: Bloomberg

Má»™t kịch bản nhÆ° thế sẽ là cú sốc lá»›n đối vá»›i những nÆ°á»›c Ä‘ang sống nhờ vào xuất khẩu dầu khí, nhÆ° Nga, Iran, Venezuela, Nigeria...

Theo tính toán hồi tháng 10 của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Iran và Nga cần giá dầu lần lượt ở 136 và 101 USD/thùng để cân bằng ngân sách. Con số này vá»›i Venezuela và Nigeria là 120 USD/thùng. Ngoài ra, má»™t số “đại gia” nhÆ° Kuwait, Qatar, Các Tiểu VÆ°Æ¡ng quốc Ả Rập Thống nhất... có thể bị lá»— nếu giá dầu xuống dÆ°á»›i 70 USD/thùng.

Vá»›i việc dầu khí chiếm 68% tổng kim ngạch xuất khẩu và Ä‘óng góp 50% ngân sách liên bang, giá»›i phân tích cho rằng Nga đặc biệt dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng khi giá dầu không ngừng Ä‘i xuống. Theo họ, Moscow không còn dá»±a được vào nguồn thu này để giải cứu nền kinh tế Ä‘ang bị các biện pháp trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây “hành hạ”.

Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố giá dầu giảm cÅ©ng không thể buá»™c Moscow Ä‘áp ứng yêu sách của phÆ°Æ¡ng Tây về vấn đề Ukraine. Nhà lãnh đạo này thậm chí tin rằng thị trường sẽ bắt đầu cân bằng trở lại trong quý I/2015.

Trong khi Ä‘ó, Iran nhiều khả năng phải giảm trợ giá xăng dầu trong nÆ°á»›c để giảm bá»›t thiệt hại. Nigeria và Venezuela, 2 nÆ°á»›c Ä‘ang gặp rắc rối về an ninh, chính trị và kinh tế, cÅ©ng thuá»™c số những quốc gia bị thiệt hại nhiều nhất từ quyết định giữ nguyên sản lượng khai thác 30 triệu thùng/ngày của Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vào tuần rồi và để thị trường quyết định giá dầu.

Ở chiều ngược lại, hãng tin AP nhận định người tiêu dùng và doanh nghiệp tại những khu vá»±c nhập khẩu dầu, nhÆ° châu Á, châu Âu, Bắc Mỹ... sẽ hưởng lợi.

Giá xăng tại Mỹ, nÆ°á»›c tiêu thụ dầu lá»›n nhất thế giá»›i, Ä‘ã xuống mức thấp nhất kể từ năm 2010. Tuy nhiên, má»™t số nhà sản xuất dầu khí Ä‘á phiến ở Mỹ cÅ©ng phải giảm bá»›t hoạt Ä‘á»™ng do lợi nhuận không ngừng sụt giảm.

Nhiều nền kinh tế châu Âu Ä‘ang nhập khẩu dầu nên giá dầu giảm nhiều khả năng sẽ thúc đẩy kinh tế tăng trưởng, dù không nhiều. Giá năng lượng rẻ hÆ¡n sẽ giảm chi phí của ngành công nghiệp trong lúc người tiêu dùng có thêm tiền chi tiêu do giá xăng giảm, má»™t kịch bản đặc biệt có lợi tại những nÆ°á»›c có tỉ lệ thất nghiệp cao.

Là nÆ°á»›c nhập khẩu dầu nên Nhật Bản nhiều khả năng sẽ chứng kiến giá hàng hóa giảm. Tuy nhiên, Ä‘iều này cÅ©ng làm phức tạp ná»— lá»±c chấm dứt giảm phát của chính phủ. Tại Trung Quốc, giá nhiên liệu thấp hÆ¡n có thể giảm bá»›t sức ép tài chính lên nhà sản xuất và doanh nghiệp nhỏ trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế giảm dần trong 2 năm qua.

Tại má»™t số nÆ°á»›c châu Á khác, tác Ä‘á»™ng của giá dầu thấp là khác nhau. Chẳng hạn căng thẳng quanh việc chính phủ giảm trợ giá xăng dầu sẽ dịu bá»›t tại Indonesia trong lúc Malaysia ít nhiều tổn thất do là nÆ°á»›c xuất khẩu dầu.

Nguồn tin: NLD