Tại há»™i thảo “Hai nền dân chủ trên biển: vì má»™t châu Á an toàn và tốt đẹp hÆ¡n” ngày 20-9 ở New Delhi (Ấn Độ), cá»±u thủ tÆ°á»›ng Nhật Shinzo Abe lên tiếng ủng há»™ Ấn Độ tiếp tục thăm dò khai thác dầu khí ở biển Đông.

Tàu sân bay của Ấn Độ trên Ấn Độ DÆ°Æ¡ng - áº¢nh: Militaryphotos.net

Theo báo India Times, ông Abe kêu gọi tăng cường hợp tác giữa hải quân hai nÆ°á»›c để đảm bảo an toàn các tuyến hàng hải quan trọng ở châu Á. Tuyên bố của ông Abe được Ä‘Æ°a ra sau khi Trung Quốc lên tiếng phản đối việc Ấn Độ tham gia thăm dò dầu khí tại hai lô nằm trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam hồi tuần qua. Chính phủ Ấn Độ cho biết sẽ tiếp tục thăm dò dầu khí ở khu vá»±c nói trên và khẳng định việc hợp tác vá»›i Việt Nam là phù hợp theo luật pháp quốc tế.

Đảm bảo an toàn đường biển

Ông Abe cho biết hải quân Nhật có thể tập trận chung vá»›i Ấn Độ và Mỹ thường xuyên hÆ¡n. Ông lên tiếng kêu gọi Trung Quốc nếu muốn có thể đến tham gia vá»›i tÆ° cách quan sát viên của các cuá»™c tập trận này. Cá»±u thủ tÆ°á»›ng Nhật Abe nhấn mạnh sá»± hợp tác giữa New Delhi và Tokyo dá»±a trên các mối lợi ích giữa hai bên trong vấn đề an ninh và hòa bình khu vá»±c.

Ông Abe cho rằng hải quân Ấn Độ và hải quân Trung Quốc nên hợp tác cùng Mỹ để đảm bảo an toàn các tuyến đường biển thÆ°Æ¡ng mại và sá»± ổn định ở châu Á. “Những Ä‘á»™ng thái này đảm bảo thông tin liên lạc trên biển được thông suốt giữa các bên. Nhật và Ấn Độ phải ná»— lá»±c hết mình để bảo đảm an toàn các tuyến hàng hải và duy trì má»™t châu Á ổn định” - ông Abe nói. Đáp lại, Bá»™ trưởng Quốc phòng Ấn Độ AK Antony cho biết New Delhi sẽ tiếp tục đẩy mạnh các mối quan hệ về quốc phòng vá»›i Nhật.

Theo Press Trust of India, trÆ°á»›c Ä‘ó đại sứ Nhật tại Philippines Toshinao Urabe Ä‘ã kêu gọi các bên tranh chấp chủ quyền ở biển Đông nhanh chóng thông qua Bá»™ quy tắc ứng xá»­ ở biển Đông (COC). Theo ông Urabe, Tokyo sẽ Ä‘Æ°a vấn đề trên ra thảo luận vá»›i Tổng thống Philippines Begnino Aquino trong chuyến thăm chính thức Nhật từ ngày 25 đến 28-9.

Nhật có thể làm quan sát viên COC

“Nhật nên tham gia quá trình thÆ°Æ¡ng lượng COC vá»›i tÆ° cách quan sát viên” - ông Tetsuo Kotani, học giả đến từ Viện Okazaki (Tokyo, Nhật), trao đổi vá»›i Tuổi Trẻ ngày 22-9 sau khi tham dá»± há»™i thảo của Viện Khoa học xã há»™i Việt Nam vá»›i chủ đề “Hợp tác vì hòa bình, an ninh và phát triển khu vá»±c trong bối cảnh má»›i”. “Nhật có thể thuyết phục Trung Quốc thÆ°Æ¡ng lượng vá»›i các nÆ°á»›c ASEAN về COC. Nếu có thể, chúng tôi muốn tham gia má»™t phần trong quá trình Ä‘ó vá»›i tÆ° cách quan sát viên” - ông Kotani nói.

Theo học giả Kotani, các nÆ°á»›c trong khu vá»±c cần có má»™t COC phù hợp vá»›i quy định Công Æ°á»›c của Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982 vì Ä‘ó “là chìa khóa cho sá»± ổn định trong khu vá»±c”. Học giả Kotani cho rằng thảo luận về các vấn đề liên quan đến biển Đông cần diá»…n ra ở cấp cao nhất giữa các nguyên thủ quốc gia, và Nhật có thể đứng ra tổ chức các há»™i thảo, diá»…n Ä‘àn Ä‘a phÆ°Æ¡ng cho những thảo luận nhÆ° vậy.

Theo ông Kotani, giữa Việt Nam nói riêng và Nhật có thể diá»…n ra các hợp tác song phÆ°Æ¡ng trong lÄ©nh vá»±c hải quân, bắt đầu từ việc Ä‘Æ°a tàu thường xuyên thăm viếng nhau đến trao đổi cấp chuyên viên, Ä‘ào tạo chung và tiến tá»›i tập trận chung. “Chúng ta có thể tập trận ở biển Đông hoặc ở vùng biển của Nhật” - ông Kotani nói.

Biến biển Đông thành khu vá»±c hòa bình, hữu nghị

Báo The Sun Star cho biết tại há»™i thảo ASEAN về biển Đông diá»…n ra trong hai ngày 22 và 23-9 ở Manila (Philippines), giá»›i chuyên gia về luật biển thuá»™c 10 nÆ°á»›c thành viên ASEAN Ä‘ã thảo luận về đề xuất của Manila trong việc xây dá»±ng biển Đông thành má»™t khu vá»±c hòa bình, tá»± do, hữu nghị và hợp tác.

Bá»™ Ngoại giao Philippines cho biết ý kiến Ä‘úc kết từ há»™i thảo sẽ được đệ trình lên há»™i nghị các quan chức cấp cao ASEAN, sau Ä‘ó được soạn thảo thành các khuyến nghị trình lên các ngoại trưởng ASEAN trÆ°á»›c Há»™i nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 19 vào tháng 11-2011 tại Bali (Indonesia).

Nguồn tin: Tuoitre