Những căng thẳng giữa Iran và phÆ°Æ¡ng Tây quanh chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của Tehran vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cÆ¡ bao trùm lên thị trường dầu mỏ. Tuy nhiên, vấn đề Ä‘iện hạt nhân ở Nhật có thể trở thành sá»± tập trung chú ý trong ngắn hạn của các thÆ°Æ¡ng nhân.

Trong năm ngoái, má»™t loạt các nhà máy Ä‘iện hạt nhân của Nhật phải Ä‘óng cá»­a do thảm họa Ä‘á»™ng đất và sóng thần gây nên, khiến cho nhu cầu dầu mỏ phục vụ sản xuất Ä‘iện Ä‘á»™t ngá»™t tăng mạnh. Dầu nhiên liệu có hàm lượng lÆ°u huỳnh thấp và dầu thô ngọt nhẹ còn được thu gom để phục vụ các nhà máy lọc dầu, khiến cho cuá»™c “tranh giành” nhiên liệu diá»…n ra ở hai ngành này.

Cho đến nay, chỉ còn 1 trong số 54 lò phản ứng hạt nhân nằm trong khu vá»±c bị thảm họa của Nhật còn hoạt Ä‘á»™ng, và nhà máy này dá»± kiến sẽ Ä‘óng cá»­a để kiểm tra và bảo trì vào tháng 5 tá»›i. Nếu tất cả các lò phản ứng bị Ä‘óng cá»­a trong mùa hè, thì nhu cầu dầu phục vụ cho các nhà máy phát Ä‘iện có thể lên tá»›i 1 triệu thùng/ngày, tức gấp 4 lần tiêu thụ của năm 2010, theo dữ liệu của JP Morgan.

Tuy nhiên, kịch bản toàn bá»™ ngành Ä‘iện hạt nhân phải Ä‘óng cá»­a trong mùa hè này vẫn chÆ°a có gì đảm bảo. 3 lò phản ứng hạt nhân má»›i Ä‘ây Ä‘ã vượt qua kỳ kiểm tra nghiêm ngặt, và về mặt lý thuyết chúng sẽ được phép khởi Ä‘á»™ng lại.

NhÆ°ng giờ Ä‘ây vấn đề đặt ra mang tính chính trị nhiều hÆ¡n. Chính phủ Nhật liệu có cho phép khởi Ä‘á»™ng lại các lò phản ứng, mà nguy cÆ¡ rủi ro vẫn còn? Nếu có thì thời Ä‘iểm là khi nào? Và liệu họ có bắt đầu trÆ°á»›c khi nhu cầu Ä‘iện vào mùa cao Ä‘iểm trong các tháng hè hay không?

Có nhiều ý kiến cho rằng, chính phủ sẽ cho nhà máy Ä‘iện hạt nhân hoạt Ä‘á»™ng trở lại để tránh xảy ra tình trạng thiếu Ä‘iện trong mùa hè và giảm số tiền nhập khẩu dầu, nhÆ°ng Ä‘iều này sẽ gặp áp lá»±c lá»›n từ phía dÆ° luận trong nÆ°á»›c. Theo má»™t cuá»™c thăm dò của Reuters vá»›i các thị trưởng ở Nhật, sẽ không có gì ngạc nhiên nếu các chính trị gia nÆ¡i Ä‘ây phải đồng ý má»™t cách miá»…n cưỡng cho khởi Ä‘á»™ng lại lò phản ứng hạt nhân mà không có sá»± đảm bảo về Ä‘á»™ an toàn.

Nếu hoạt Ä‘á»™ng trở lại các lò phản ứng hạt nhân, nhu cầu dầu mỏ của Nhật phục vụ cho các nhà máy phát Ä‘iện sẽ giảm sút trong mùa hè này, làm giảm những rủi ro cho thị trường thế giá»›i khi nguồn dầu từ Iran mất Ä‘i bởi các lệnh cấm vận của phÆ°Æ¡ng Tây và các đồng minh.

Sá»± khởi Ä‘á»™ng lại má»™t vài lò phản ứng hạt nhân của Nhật nếu thành công, cÅ©ng sẽ giúp khôi phục lại niềm tin của công chúng về nguồn năng lượng này.

Tuy nhiên, nếu không thành công, má»™t kết quả xấu tá»›i mức nào, hẳn nhiều  người Ä‘ã hình dung được. Thị trường thế giá»›i hiện chỉ má»›i tính đến trường hợp Iran ngÆ°ng xuất khẩu do bị cấm vận, và nguồn cung dá»± phòng từ Ả Rập Xê Út cùng vá»›i việc mở kho dá»± trữ của các nÆ°á»›c OECD sẽ bù đắp phần thiếu hụt. NhÆ°ng chÆ°a có kịch bản nào vẽ ra viá»…n cảnh Nhật buá»™c phải Ä‘óng cá»­a các nhà máy hạt nhân do sá»± phản đối của các chính trị gia và vì mục tiêu an toàn. Nhật hiện là má»™t trong số các nÆ°á»›c tiêu thụ Ä‘iện, khí thiên nhiên và dầu mỏ quan trọng của thế giá»›i.

Giá»›i phân tích cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, má»™t chính sách năng lượng má»›i được chính phủ Nhật Ä‘Æ°a ra để tránh rủi ro và đảm bảo nhu cầu trÆ°á»›c mùa cao Ä‘iểm vẫn là hợp lý nhất. NhÆ°ng Ä‘iều này cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i việc đất nÆ°á»›c mặt trời mọc phải phụ thuá»™c nhiều hÆ¡n vào dầu mỏ. Những căng thẳng xung quanh chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân Iran Ä‘ã đẩy giá dầu tăng tá»›i 30% kể từ tháng 10 năm ngoái tá»›i nay, và dá»± kiến còn tăng nữa nếu tình hình không cải thiện.
 

Yếu tố Nhật Bản có thể sẽ làm cho thị trường dầu thế giá»›i trở nên càng nóng bỏng hÆ¡n, nhÆ°ng cÅ©ng có thể làm cho tình hình lắng dịu, tùy thuá»™c vào quyết định của chính phủ vá»›i các lò phản ứng hạt nhân ngay trong tháng này.