Dữ liệu sơ bộ được Bộ Tài chính Nhật Bản công bố hôm thứ Năm cho thấy, nhập khẩu dầu thô của nước này từ Iran đã giảm 42% so với tháng trước xuống còn 169.100 thùng mỗi ngày trong tháng Tư. Sự sụt giảm này diễn ra sau một tháng khi nhập khẩu dầu thô của Iran tăng lên tới 292.209 thùng mỗi ngày. Sự gia tăng đột biến của tháng Ba đến sau khi khôi phục lại nhập khẩu trong tháng hai do các nhà máy lọc dầu trong nước thúc đẩy việc mua hàng để đáp ứng các yêu cầu hợp đồng có thời hạn. Nhập khẩu dầu thô tháng 2 của Iran ở mức 76.057 thùng/ngày, đánh dấu lần nhập khẩu dầu thô đầu tiên của Iran trong bốn tháng.
Thiếu hụt hydrocarbon
Tuy nhiên, câu chuyện thực sự đằng sau những con số này là sự quỵ lụy của Nhật Bản trước những yêu cầu của Mỹ rằng nước này phải tạm dừng các chuyến hàng dầu thô của Iran do lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với ngành năng lượng Iran. Hồi tháng 4, các nhà máy lọc dầu Nhật Bản đã ngừng nhập khẩu dầu từ Cộng hòa Hồi giáo này sau khi Tổng thống Trump tăng cường căng thẳng địa chính trị giữa Washington và Tehran bằng cách không gia hạn miễn trừ vào ngày 2 tháng 5 đối với nhập khẩu dầu của Iran cho tám quốc gia, trong đó có Nhật Bản. Về phần mình, Nhật Bản với dân số chỉ 127 triệu người, là nền kinh tế lớn thứ ba thế giới và là nhà nhập khẩu dầu thô lớn thứ ba. Nhật Bản vẫn là nước nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn nhất thế giới, vượt Trung Quốc và Hàn Quốc. Nhật Bản cũng là nhà nhập khẩu than lớn thứ ba sau Ấn Độ và Trung Quốc.
Động thái của Trump để ngưng miễn trừ trừng phạt dầu Iran đã khiến các nhà nhập khẩu dầu lớn cũng như thị trường hết sức bất ngờ vì hầu hết dự báo sẽ tiếp tục miễn trừ để giữ thêm nhiều thùng dầu trên thị trường toàn cầu để giúp bù đắp nguồn cung OPEC + đang cắt giảm với 1,2 triệu thùng/ngày.
Việc loại bỏ miễn trừ nhập khẩu dầu khiến Nhật Bản rơi vào thế khó vì phải duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Mỹ không chỉ để duy trì quan hệ kinh tế mạnh mẽ mà còn cần sự hợp tác của quân đội Mỹ để đối phó với một Trung Quốc đang trỗi dậy và ngày càng hung hăng khi Bắc Kinh mở rộng tầm ảnh hưởng của mình ở cả Biển Đông cũng như Biển Hoa Đông, nơi hai nước có các tuyên bố về lãnh thổ chồng chéo.
Điều khó khăn đối với Nhật Bản là nước này bị thiếu hydrocarbon và hầu như không sản xuất dầu và khí đốt. Nhật Bản nhập khẩu hơn 80% dầu khí từ nước ngoài. Nhật Bản đã hạn chế các nguồn năng lượng trong nước và hiện chỉ sản xuất chưa tới 10% trong tổng mức tiêu thụ năng lượng trong nước theo phân tích gần đây nhất của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA) về ngành năng lượng Nhật Bản.
Áp lực thương mại từ Washington
Hoa Kỳ cũng đang khiển trách Nhật Bản về chuyện mất cân bằng thương mại. Trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Nhật Bản hôm Chủ nhật và thứ Hai, Tổng thống Trump đã nói chuyện với giọng rất khó chịu về thương mại nhưng cũng làm cho đối tác Nhật Bản và đồng minh, Thủ tướng Shinzo Abe, có chút dễ chịu. Trump chỉ ra rằng Washington sẽ không ép Tokyo về một thỏa thuận thương mại song phương cho đến sau cuộc bầu cử Thượng viện vào tháng 7, một động thái mà tờ Thời báo Nhật Bản cho biết rõ ràng là đang cân nhắc mong muốn của Thủ tướng Abe, nhằm tránh áp lực cắt giảm thuế, điều này có thể ảnh hưởng đến nông dân. Tuy nhiên, Trump đã trừng phạt Nhật Bản về sự mất cân bằng thương mại cực lớn giữa hai nước và nói rằng sẽ có một số thông báo liên quan đến thương mại song phương “có thể xảy ra vào tháng Tám”.
Abe cho biết hôm thứ Hai, Nhật Bản sẽ hợp tác với Hoa Kỳ và cũng đóng vai trò xây dựng trong việc giúp giảm căng thẳng với Iran khi đất nước của ông điều hướng các lệnh trừng phạt của Washington đối với Tehran và hy vọng khôi phục sớm nhập khẩu dầu thô của Iran.
Nguồn tin: xangdau.net
