Xung quanh các quyết định Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu trong thời gian gần Ä‘ây, các chuyên gia kinh tế -  cho rằng Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã có nhiều cố gắng trong bình ổn giá xăng dầu và việc Ä‘iều hành giá xăng đầu Ä‘ã đảm bảo công khai, minh bạch và nhất quán.

Doanh nghiệp không thể thích tăng là tăng được

Trong thời gian qua, má»—i khi xăng dầu tăng, dÆ° luận người dân lại cho rằng lÄ©nh vá»±c kinh doanh xăng dầu còn Ä‘á»™c quyền nên doanh nghiệp thích tăng thì tăng.

Điều này, theo chuyên gia kinh tế PGS-TS. Ngô Trí Long là hoàn toàn sai lầm.

Việt Nam là nÆ°á»›c nhập khẩu phần lá»›n mặt hàng xăng dầu, trên 70%, cho nhu cầu tiêu thụ trong nÆ°á»›c cho nên giá xăng dầu ná»™i địa phụ thuá»™c rất lá»›n vào thị trường xăng dầu thế giá»›i. Khi giá thế giá»›i tăng thì sá»± liên thông cÅ©ng bắt buá»™c giá trong nÆ°á»›c phải tăng theo. 

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng: Sá»± biến Ä‘á»™ng theo chiều hÆ°á»›ng tăng của giá xăng trong nÆ°á»›c trong thời gian gần Ä‘ây là khá dá»… hiểu và hoàn toàn theo quy luật thị trường...

Về nguyên tắc, Theo chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong, Nhà nÆ°á»›c cố gắng thá»±c hiện 2 yêu cầu trong quản lý giá xăng dầu. Má»™t là, từng bÆ°á»›c thị trường hóa nguyên tắc quản lý này để đảm bảo nguyên tắc thị trường và há»™i nhập trong quá trình phát triển và đổi má»›i kinh tế của Việt Nam. Hai là, cố gắng giữ ổn định trong Ä‘iều kiện có thể để tránh những cú sốc tăng giá ảnh hưởng tiêu cá»±c đến đời sống kinh tế - xã há»™i cÅ©ng nhÆ° Ä‘áp ứng mục tiêu quản lý khác của Nhà nÆ°á»›c.

Vì vậy, ý kiến cho rằng, việc Nhà nÆ°á»›c trao cho DN được quyền quyết định giá xăng dầu liệu Ä‘ang bỏ ngỏ thị trường, để cho DN “tá»± tung tá»± tác”, là chÆ°a Ä‘úng.

Theo quy định tại Nghị định 84 và chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, Bá»™ Tài chính Ä‘ã trao quyền định giá cho DN, quy định tại Nghị định 84 cÅ©ng nhÆ° trong thá»±c tế Ä‘iều hành của Liên Bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng việc trao quyền định giá xăng  dầu  cho DN để góp phần tạo lập thị trường cạnh tranh là hÆ°á»›ng Ä‘i Ä‘úng nhÆ°ng trao quyền  cho DN không phải là Nhà nÆ°á»›c ‘‘buông”, không  quản lý giá xăng dầu. 

DN được quyền quyết định giá nhÆ°ng chỉ được quyết định trong biên Ä‘á»™ Nhà nÆ°á»›c cho phép (7%), mức giá tính toán phải theo nguyên tắc, căn cứ, phÆ°Æ¡ng pháp và công thức do Nhà nÆ°á»›c quy định. Rồi việc Ä‘iều chỉnh giá  cÅ©ng bắt buá»™c  phải tuân theo trình tá»±, thủ tục mà nhà nÆ°á»›c Ä‘ã đề ra và phải đăng ký vá»›i cÆ¡ quan có thẩm quyền để  giám sát, kiểm soát. Vì vậy có thể nói là DN được  quyền quyết định giá nhÆ°ng vẫn phải chịu sá»± kiểm soát chặt chẽ của Nhà nÆ°á»›c, không phải DN muốn tăng bao nhiêu thì tăng, muốn quy định giá bao nhiêu cÅ©ng được.

Người tiêu dùng cần biết Ä‘iều tiết cho phù hợp

Xăng dầu là má»™t trong những mặt hàng tiêu thụ đặc biệt. Vì nó gắn liền vá»›i yếu tố đầu vào của sản xuất cÅ©ng nhÆ° tác Ä‘á»™ng lá»›n đến đời sống người dân.

Theo ông Nguyá»…n Minh Phong: “Người dân cần phải hiểu rằng, trong bối cảnh giá xăng tăng liên tục, Nhà nÆ°á»›c chỉ có thể Ä‘iều chỉnh bằng cách sao cho giá xăng bằng mức giá nhập khẩu tối thiểu, cá»™ng vá»›i chi phí tối thiểu của doanh nghiệp chứ không có khoản bù lá»— hÆ¡n nữa. Khi giá cả tăng chỉ có cách Ä‘iều tiết tiêu dùng của mình sao cho phù hợp vá»›i khả năng thanh toán”.

Sẽ sá»­ dụng đồng bá»™ nhiều giải pháp để bình ổn giá xăng dầu

Ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bá»™ Tài chính khẳng định: “Tá»›i Ä‘ây, nếu giá xăng dầu thế giá»›i diá»…n biến phức tạp, sẽ sá»­ dụng đồng bá»™ nhiều giải pháp để bình ổn giá xăng dầu trên cÆ¡ sở chia sẻ trách nhiệm giữa ngân sách nhà nÆ°á»›c, doanh nghiệp và người tiêu dùng”.

Cụ thể, nếu giá xăng dầu gây bất lợi cho hoạt Ä‘á»™ng sản xuất và người tiêu dùng, thì sẽ áp dụng các biện pháp tổng hợp để xá»­ lý và không loại trừ việc giảm thuế, còn giảm bao nhiêu, giảm đối vá»›i mặt hàng nào, thì cần tiếp tục theo dõi, cân nhắc, tính toán trên cÆ¡ sở bảo đảm cân đối vÄ© mô, bảo đảm an sinh xã há»™i, tránh gây sốc cho nền kinh tế.

Trên thá»±c tế, theo chuyên gia kinh tế PGS.TS Ngoo Trí Long, không phải đợi đến lần tăng giá xăng tiếp theo, Nhà nÆ°á»›c  má»›i chia sẻ khó khăn vá»›i người tiêu dùng. Từ giữa năm 2010 đến hết năm 2011, thuế nhập khẩu xăng dầu ở mức 0%. Cho đến tận ngày 24/5/2012, Bá»™ Tài chính má»›i khôi phục thuế nhập khẩu xăng dầu lên mức 3%, 4% và 5%, tuỳ loại và sau nhiều lần giảm giá bán lẻ, cho đến ngày 22/6/2012, thuế nhập khẩu xăng dầu má»›i được nâng lên 8% và 10%. Còn mức thuế nhập khẩu hiện tại (xăng 12%, diesel 10% và mazut 12%) má»›i được áp dụng từ ngày 3/7/2012.

Tuy nhiên, dÆ° luận cho rằng, qua 4 lần tăng giá bán lẻ vừa qua, Bá»™ Tài chính hoàn toàn có thể giảm thuế nhập khẩu để chia sẻ phần khó khăn vá»›i người tiêu dùng. Vấn đề này ông Thỏa cho biết, việc tăng/giảm thuế nhập khẩu, tăng/giảm bao nhiêu, tăng/giảm mặt hàng nào phải căn cứ vào nhiều yếu tố, nhÆ° bảo đảm ổn định kinh tế vÄ© mô, an sinh xã há»™i, bảo đảm cân đối ngân sách…

HÆ¡n nữa, theo phân tích của chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong bối cảnh nguồn thu trong nÆ°á»›c Ä‘ang gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của suy giảm kinh tế nên việc hạ thuế nhập khẩu xăng dầu cần phải cân nhắc kỹ lưỡng. Thá»±c tế, trong thời gian qua, Chính phủ, Bá»™ Tài chính Ä‘ã phải giảm thuế, giãn thuế vá»›i má»™t khoản tiền rất lá»›n để há»— trợ DN vượt qua khó khăn. Mặt khác, chúng ta cÅ©ng biết, thuế là tiền Ä‘óng góp của dân và thu thuế cÅ©ng là để phục vụ nhân dân, phục vụ phát triển kinh tế - xã há»™i, đảm bảo an sinh xã há»™i, do Ä‘ó việc chÆ°a hạ thuế cÅ©ng Ä‘ã được các cÆ¡ quan chức năng tính toán kỹ, đảm bảo hài hòa giữa lợi ích Nhà nÆ°á»›c và nhân dân cÅ©ng nhÆ° hài hoà giữa các nguồn thu trong bối cảnh hiện nay.

Nguồn tin: (VOV)