- Nhà Máy lọc dầu Dung Quất “dọa” Ä‘óng cá»­a. Câu chuyện được nhiều chuyên gia cho rằng Ä‘ó chỉ là Ä‘á»™ng thái "làm reo"?

Nhà máy lọc dầu Dung Quất - Ảnh: Tr.Mai

Trong văn bản gá»­i Bá»™ Tài chính má»›i Ä‘ây, Công ty TNHH lọc hóa dầu Bình SÆ¡n “dọa” rằng Nhà máy lọc dầu Dung Quất sẽ phải Ä‘óng cá»­a nếu chính sách thuế không thay đổi, do việc giảm thuế theo lá»™ trình há»™i nhập khiến nhà máy gặp khó khăn.

Tuy nhiên, má»™t số chuyên gia cho rằng khó khăn của nhà máy là hậu quả của việc thiếu minh bạch trong các khoản phí, còn việc “dọa” Ä‘óng cá»­a chỉ là Ä‘á»™ng thái “làm reo” của doanh nghiệp theo kiểu được thì tốt, không được cÅ©ng chẳng sao.

Gặp khó vì chênh lệch thuế?

Lý giải nguyên nhân Ä‘Æ°a ra tuyên bố “nguy cÆ¡ không bán được hàng và phải Ä‘óng cá»­a”, Công ty TNHH lọc hóa dầu Bình SÆ¡n (BSR) cho rằng từ ngày 1-1-2015, thuế nhập khẩu xăng từ ASEAN giảm xuống chỉ còn 20%, các mặt hàng dầu khác cÅ©ng giảm mạnh.

Trong khi Ä‘ó, dù sản xuất trong nÆ°á»›c nhÆ°ng sản phẩm từ Nhà máy lọc dầu (NMLD) Dung Quất vẫn phải chịu thuế nhập khẩu (mức thuế vá»›i xăng đến thời Ä‘iểm ngày 13-4-2015 là 35%). Sá»± chênh lệch này khiến má»™t số doanh nghiệp Ä‘ang mua xăng dầu từ Dung Quất phải tính toán để chọn nguồn hàng có chi phí thấp hÆ¡n nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao hÆ¡n.

Trả lời Tuổi Trẻ, ông VÅ© Mạnh Tùng, phó tổng giám đốc BSR - người ký văn bản gá»­i Bá»™ Tài chính nêu khả năng Ä‘óng cá»­a nhà máy, cho biết mặc dù các doanh nghiệp Ä‘ang mua xăng dầu từ Bình SÆ¡n Ä‘ã có Ä‘á»™ng thái chuyển nguồn mua hàng sang đối tác khác, nhÆ°ng do cần má»™t số thủ tục và Ä‘áp ứng má»™t số Ä‘iều kiện nên dá»± kiến từ tháng 4-2015 họ má»›i có thể thá»±c hiện được việc thay đổi nhà cung cấp.

Theo tính toán, đến hết tháng 4-2015, nhà máy vẫn hoạt Ä‘á»™ng 100% công suất, bán được hàng bình thường. Tuy nhiên, vá»›i lá»™ trình giảm thuế được công bố trÆ°á»›c Ä‘ó, BSR thấy có chênh lệch giữa thuế xăng dầu nhập từ ASEAN vá»›i mức thuế mà sản phẩm từ NMLD Dung Quất phải chịu nên có văn bản đề nghị các cÆ¡ quan chức năng Ä‘iều chỉnh thuế cho NMLD Dung Quất để không quá chênh lệch, đảm bảo công bằng sản phẩm trong nÆ°á»›c và sản phẩm nhập khẩu.

TrÆ°á»›c Ä‘ó, trong công văn gá»­i Bá»™ Tài chính, Tập Ä‘oàn Dầu khí (PVN - công ty mẹ của BSR) cÅ©ng cho rằng theo các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do ASEAN - Trung Quốc, ASEAN - Hàn Quốc... mức thuế đối vá»›i xăng dầu từ má»™t số thị trường nhập về VN sẽ thấp hÆ¡n mức BSR Ä‘ang phải chịu và Ä‘iều này khiến PVN có nguy cÆ¡ mất cân đối vốn nghiêm trọng nếu phải há»— trợ, cấp bù tiền cho NMLD Dung Quất.

CÅ©ng theo PVN, vá»›i mức thuế xăng từ ASEAN về VN chỉ còn 20% (dầu chỉ còn 5%, LPG và các sản phẩm hóa dầu đều về 0%), sản phẩm xăng nhập về (từ các nÆ°á»›c ASEAN) của các doanh nghiệp đầu mối sẽ rẻ hÆ¡n sản phẩm của Dung Quất, do Ä‘ó sản phẩm xăng của nhà máy này không thể cạnh tranh được ngay tại thị trường ná»™i địa.

Má»™t góc Nhà máy lọc dầu Dung Quất - Ảnh: Cầm Văn Kình

Kêu khó khăn là không có cÆ¡ sở

Chiều 14-4, trao đổi vá»›i Tuổi Trẻ, ông Phạm Đình Thi, vụ trưởng Vụ Chính sách thuế - Bá»™ Tài chính, cho rằng việc NMLD Dung Quất lo sẽ Ä‘óng cá»­a vì các Ä‘Æ¡n vị Ä‘ang mua xăng dầu của nhà máy này quay sang nhập khẩu từ thị trường ASEAN là không có cÆ¡ sở. Theo ông Thi, tỉ trọng kim ngạch nhiên liệu được áp mức thuế Æ°u Ä‘ãi đặc biệt hiện chỉ chiếm 0,08% tổng kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng xăng dầu.

Cụ thể, theo số liệu của Tổng cục Hải quan, từ đầu năm đến ngày 10-3 vừa qua, trị giá các mặt hàng xăng dầu (gồm xăng, dầu diesel, dầu hỏa, mazut, condensate, dung môi, naptha để pha xăng, nhiên liệu bay) nhập khẩu từ ASEAN hÆ¡n 410 triệu USD, trong Ä‘ó có 332.500 USD được áp dụng mức thuế suất Æ°u Ä‘ãi đặc biệt theo cam kết của cá»™ng đồng kinh tế Asean, chiếm 0,08% tổng kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng xăng dầu.

Còn lại 409 triệu USD (chiếm 99,9%) được áp dụng theo biểu thuế suất nhập khẩu thông thường. “Do Ä‘ó, việc NMLD Dung Quất Ä‘óng cá»­a do lo ngại các doanh nghiệp nhập khẩu đầu mối không nhập hàng mà quay sang nhập khẩu từ các thị trường ASEAN để hưởng thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi đặc biệt là chÆ°a có cÆ¡ sở” - ông Thi khẳng định.

Trong khi Ä‘ó, theo ông Nguyá»…n Hồng Nga (phó khoa kinh tế Đại học Kinh tế - luật TP.HCM), giảm thuế theo lá»™ trình sẽ khiến doanh nghiệp đứng trÆ°á»›c nguy cÆ¡ Ä‘óng cá»­a là quá vô lý. “TrÆ°á»›c hết, dầu thô dùng ngay của mình nên không phải chịu thuế xuất khẩu. Tiếp đến, việc sản xuất ngay trong nÆ°á»›c, không tốn nhiều chi phí vận tải biển, bốc dỡ, phí kho cảng và nhiều phí phát sinh khác là Ä‘iều ai cÅ©ng biết” - ông Nga nói. Do Ä‘ó, theo ông Nga, vấn đề ở Ä‘ây là nhà máy kiểm soát chi phí quá kém nên giá thành sản phẩm bị Ä‘á»™i lên.

CÅ©ng theo ông Nga, má»™t dá»± án kinh doanh luôn Ä‘òi hỏi phải nghiên cứu, Ä‘iều tra thị trường và lập kế hoạch kinh doanh, tính trÆ°á»›c các Ä‘iểm mạnh yếu và rủi ro. HÆ¡n nữa, dạng rủi ro do tăng thuế theo lá»™ trình không phải là khó lường, thậm chí rất dá»… bởi Ä‘ã được công bố trÆ°á»›c khi chúng ta gia nhập các tổ chức thÆ°Æ¡ng mại, ký kết các hiệp định. Do Ä‘ó, theo ông Nga, doanh nghiệp chỉ kêu vậy thôi, được thì tốt mà không được cÅ©ng chẳng sao.

Thuế nhập khẩu xăng dầu Ä‘ã được Ä‘iều chỉnh phù hợp

Ông Nguyá»…n Hoài Giang - chủ tịch HĐTV Công ty TNHH MTV lọc hóa dầu Bình SÆ¡n (BSR, quản lý Nhà máy lọc dầu Dung Quất) - cho rằng theo lá»™ trình há»™i nhập giữa VN và các nÆ°á»›c ASEAN thông qua hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do, từ 1-1-2015 các sản phẩm xăng dầu nhập khẩu sẽ được giảm thuế, cụ thể chủng loại xăng giảm còn 20% và dầu diesel 5%.

Trong khi Ä‘ó, xăng dầu của Nhà máy lọc dầu Dung Quất vẫn chịu mức thuế 35% đối vá»›i xăng và 30% đối vá»›i dầu diesel. Do Ä‘ó, BSR phải đề xuất cho phù hợp vá»›i tình hình má»›i, các sản phẩm xăng dầu do BSR sản xuất ra cÅ©ng phải được Ä‘iều chỉnh cho phù hợp vá»›i việc giảm thuế xăng dầu nhập khẩu. Nếu không, xăng dầu sản xuất ra sẽ đắt hÆ¡n nhập khẩu, các đầu mối tiêu thụ sẽ nhập xăng dầu từ nÆ°á»›c ngoài về vá»›i giá rẻ hÆ¡n, gây bất lợi cho nhà máy.

Theo ông Giang, sau khi BSR đề xuất, các bá»™ ngành và Chính phủ Ä‘ã xá»­ lý bÆ°á»›c má»™t bằng việc Ä‘iều chỉnh thuế nhập khẩu xăng xuống còn 20% từ ngày 14-4. NhÆ° vậy, sản phẩm xăng Ä‘ã cÆ¡ bản phù hợp, còn dầu diesel tiếp tục được đề xuất và các bá»™, ngành sẽ cân nhắc trong thời gian sá»›m nhất.

“Hiện BSR không gặp khó khăn nào trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, cÅ©ng không có gì bất cập từ biểu thuế má»›i, mà việc áp dụng thuế theo thị trường há»™i nhập là bình thường” - ông Giang khẳng định.

Nguồn tin: Tuoitre