Cuộc xung đột đang diễn ra giữa Israel và Hamas, nhóm phiến quân Hồi giáo Palestine, gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với thị trường khí đốt tự nhiên trong khu vực và có thể tác động dây chuyền đến nguồn cung khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của châu Âu khi mùa đông đến gần. Theo phân tích của Rystad Energy, mặc dù Israel có sản lượng khí đốt dư thừa, hiện đang hỗ trợ nhu cầu ngày càng tăng của Ai Cập và Jordan, nhưng một cuộc xung đột tiếp diễn hoặc leo thang sẽ có tác động sâu rộng.
Số phận của ba dự án khai thác khí đốt lớn nhất của Israel – Tamar, Leviathan và Karish – sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thị trường khu vực. Một cuộc cải tổ địa chính trị trong khu vực có thể cản trở tiến trình bình thường hóa, gây rủi ro cho các khoản đầu tư thượng nguồn và làm phá hỏng các mục tiêu xuất khẩu tại thời điểm hoạt động thăm dò và phát hiện các nguồn tài nguyên chi phí thấp đang gia tăng.
Mỏ Leviathan chiếm 44% sản lượng khí đốt hiện tại của Israel, tiếp theo là Tamar và Karish với lần lượt 38% và 18%. Mỏ Tamar cung cấp hơn 70% nhu cầu khí đốt nội địa của Israel và là nguồn sản xuất điện chạy bằng khí đốt chính. Theo ước tính, 5% đến 8% sản lượng của mỏ Tamar được xuất khẩu.
Ai Cập nhập khẩu khoảng 7 tỷ feet khối khí tự nhiên mỗi năm từ các dự án Tamar và Leviathan, giúp đáp ứng nhu cầu trong nước và các nhà máy hóa lỏng điện. Rystad Energy cho biết Ai Cập đã xuất khẩu 3,7 triệu tấn LNG từ tháng 10 năm 2022 đến tháng 01 năm 2023, với khối lượng cao nhất dưới 1 triệu tấn vào tháng 12 năm 2022. Sản lượng cao nhất này gần bằng với thời gian ngừng sản xuất 33 ngày của Tamar ở mức hiện tại.
Khí đốt của Israel hiện đáp ứng chưa đến 10% lượng tiêu thụ của Ai Cập, và trong 3 quý đầu năm nay, xuất khẩu LNG đã giảm khoảng 50% so với năm ngoái. Sự sụt giảm này là do nhu cầu sử dụng khí đốt trong nước tăng lên vào mùa hè. Với những diễn biến này, làm dấy lên hoài nghi về tính bền vững của xuất khẩu khí đốt sang Ai Cập khi mùa đông đến gần.
Bất chấp dự báo ảm đạm về mùa đông El Niño sắp tới, tình hình hiện tại cho thấy yếu tố tăng giá. Dự trữ của Liên minh Châu Âu (EU) hiện ở mức trên 97% và mức tiêu thụ khí đốt vẫn dưới mức được ghi nhận vào năm 2022. Hơn nữa, có khả năng xuất khẩu khí đốt từ Mỹ sẽ tăng lên. Cuộc xung đột đang diễn ra có thể sẽ có tác động tăng hạn chế lên giá khí đốt trong ngắn hạn mà sẽ phản ánh phí bảo hiểm rủi ro địa chính trị đã được thể hiện trong giá dầu. Tuy nhiên, vẫn có nguy cơ leo thang thành một cuộc xung đột rộng hơn và có thể khiến giá năng lượng tăng trong ngắn hạn. Nếu giá năng lượng cao dẫn đến lạm phát và lãi suất bị thắt chặt hơn nữa, cuối cùng giá có thể điều chỉnh giảm trong những tháng tới nếu triển vọng kinh tế tồi tệ hơn do vấn đề này.
Vỉa chứa khí đốt Tamar đã được khai thác nhanh chóng trong khoảng thời gian 4 năm như một phản ứng trước việc Ai Cập ngừng cung cấp khí đốt tự nhiên cho Israel. Tamar hiện đang có sáu giếng sản xuất, với sản lượng hàng ngày dao động từ 7,1 triệu đến 8,5 triệu mét khối khí đốt. Dự án này đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự độc lập về năng lượng của Israel, đáp ứng 70% nhu cầu sản xuất điện và giảm sự phụ thuộc vào than đá và dầu mỏ.
Nếu mỏ khí Tamar ngừng hoạt động trong thời gian ngắn, Israel sẽ sử dụng các nhiên liệu khác như than đá và dầu mazut để sản xuất điện. Tuy nhiên, việc đóng cửa kéo dài có thể cần phải khoan thêm giếng, điều này có thể mất vài tháng và Israel sẽ buộc phải sử dụng khí đốt từ mỏ Leviathan để đáp ứng nhu cầu của chính mình thay vì bán cho các nước lân cận như Jordan và Ai Cập.
Jordan nhập khẩu phần lớn khí đốt từ mỏ Leviathan - nằm gần Tamar, cũng là nguồn xuất khẩu khí đốt chính sang Ai Cập. Nếu xung đột trở nên tồi tệ hơn, có nguy cơ đóng cửa mỏ Leviathan. Đây sẽ là một trở ngại đáng kể cho khu vực vì Ai Cập gần đây đã nhập khẩu gần gấp đôi lượng khí đốt theo hợp đồng từ Israel. Năm 2022, Leviathan xuất khẩu 4,9 tỷ mét khối khí đốt sang Ai Cập, so với 3,1 tỷ mét khối trong nửa đầu năm 2023.
Ngoài ra, có nguy cơ đáng kể là mất khoảng 4 tỷ USD vốn đầu tư cho các dự án quan trọng ở thượng nguồn trong ba năm tới do sự thay đổi tiềm ẩn trong bối cảnh khu vực. Bước ngoặt này có thể làm suy yếu tiến trình đạt được trong việc bình thường hóa một khu vực vốn đã chứng kiến thành công đáng kể trong hoạt động thăm dò và phát hiện các nguồn tài nguyên chi phí thấp.
Vào năm 2025, dự án mở rộng Tamar sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong số tất cả các dự án thượng nguồn ở Israel. Trong số 1,6 tỷ USD dự kiến đầu tư vào các dự án này, 75% - tương đương 1,2 tỷ USD - được dành cho việc mở rộng vỉa chứa khí đốt tự nhiên Tamar.
Leviathan Giai đoạn 1B là một kế hoạch khác bị ảnh hưởng, đặc biệt là vào năm 2026, vì khoản đầu tư vốn 435 triệu USD đang gặp rủi ro. Mục tiêu là thành lập cơ sở Khí tự nhiên hóa lỏng nổi (FLNG) với công suất từ 4 đến 5 triệu tấn mỗi năm (MMtpa) như một giải pháp thay thế cho việc thâm nhập thị trường châu Âu. Mỏ Leviathan có thể sản xuất tới 2,1 tỷ feet khối mỗi ngày (Bcfd) và tiềm năng tăng cường của nó là khoảng 700 triệu feet khối mỗi ngày (MMcfd).
Israel, Ai Cập và cộng hòa Síp sẽ xây dựng đường ống Đông Địa Trung Hải để vận chuyển khí đốt tự nhiên đến châu Âu qua Hy Lạp. Chi phí ước tính của dự án là 6,5 tỷ USD và đang phải đối mặt với những thách thức do tranh chấp biên giới trong khu vực. Dự án có thể mang lại lợi nhuận do chi phí thấp và nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên dồi dào, đồng thời công suất của dự án có thể tăng từ 10 lên 20 tỷ mét khối mỗi năm. Tuy nhiên, các nhà đầu tư có thể không khuyến khích đầu tư vào dự án này do chi phí cao và xung đột.
Nguồn tin: Rystad Energy
© Bản tiếng Việt của xangdau.net
