Ba tháng trước, tập đoàn dầu khí khổng lồ của Anh BP Plc. (NYSE: BP) đã tạo ra một làn sóng chấn động trong lĩnh vực dầu khí sau khi họ tuyên bố rằng nhu cầu Dầu đạt Đỉnh đã ở phía sau chúng ta. Trong Báo cáo Triển vọng Năng lượng 2020 của công ty, Giám đốc điều hành Bernard Looney cam kết rằng BP sẽ tăng chi tiêu cho năng lượng tái tạo gấp hai mươi lần lên 5 tỷ USD mỗi năm vào năm 2030 và ''không tham gia vào bất kỳ quốc gia mới nào để thăm dò dầu khí''. Thông báo đó đã gây ngạc nhiên hơn vì BP vốn thường xông xáo trong việc thăm dò các biên giới dầu khí mới.
Giới đầu tư dường như đồng tình với quan điểm của BP, với lĩnh vực dầu khí liên tục nổi lên là ngành hoạt động kém nhất trong thập kỷ qua. Ngành này đã phải hứng chịu thêm một đòn giáng nữa sau khi công ty dầu mỏ thuộc sở hữu nhà đầu tư lớn nhất trên thế giới, ExxonMobil (NYSE: XOM), bị loại khỏi Chỉ số Công nghiệp Dow Jones hồi tháng 8, khiến Chevron (NYSE: CVX) trở thành đại diện duy nhất của ngành trong chỉ số này.
Trong khi đó, giá dầu có vẻ bị mắc kẹt vào giữa phạm vi 40 với ít triển vọng leo lên giữa phạm vi 50 mà hầu hết các nhà sản xuất đá phiến đều cần để khai thác có lãi.
Tìm hiểu sâu hơn về triển vọng dầu khí toàn cầu cho thấy rằng nguồn cung dầu đạt đỉnh chứ không phải nhu cầu dầu đạt đỉnh, có khả năng bắt đầu chiếm lượng lớn trên các tiêu đề khi bước sang các quý tiếp theo.
Nhu cầu dầu cao nhất
Khi nhiều nhà phân tích nói về dầu đạt đỉnh (Peak Oil), họ thường đề cập đến thời điểm khi nào nhu cầu dầu toàn cầu sẽ bước vào giai đoạn cuối và suy giảm không thể phục hồi.
Theo BP, thời điểm này đã đến và đi, với nhu cầu dầu dự kiến sẽ giảm ít nhất 10% trong thập kỷ hiện tại và nhiều nhất là 50% trong hai thập kỷ tới. BP lưu ý rằng trong lịch sử, nhu cầu năng lượng đã tăng đều đặn song song với tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu và ít bị gián đoạn; tuy nhiên, cuộc khủng hoảng COVID-19 và hành động khí hậu gia tăng có thể đã thay đổi vĩnh viễn điều đó.
BP đã mô hình hóa 3 kịch bản có thể xảy ra cho tương lai của nhu cầu nhiên liệu và điện toàn cầu: Kinh doanh như bình thường, Chuyển đổi nhanh và Net-Zero. Đây là kịch bản thứ nhất: BP nói rằng ngay cả trong một kịch bản lạc quan nhất, nơi mà chính sách năng lượng tiếp tục phát triển với tốc độ khá nhanh như hiện nay (Kinh doanh như bình thường), nhu cầu dầu vẫn sẽ bị sụt giảm — chỉ là muộn hơn và tốc độ chậm hơn so với hai kịch bản kia.
Tuy nhiên, những nhà đầu cơ dầu giá lên có thể thoải mái vì theo kịch bản Kinh doanh như Thông thường, BP nhận thấy nhu cầu dầu vẫn ở mức 97-98 triệu thùng/ngày của năm 2018 cho đến năm 2030 trước khi giảm xuống 94 triệu thùng/ngày vào năm 2040 và cuối cùng là 89 triệu thùng mỗi ngày trong ba thập kỷ kể từ bây giờ. Đó là mức giảm nhu cầu dưới 1% mỗi năm cho đến năm 2050.
Tuy nhiên, mọi thứ có thể rất khác trong hai kịch bản còn lại mà đòi hỏi các chính sách tích cực của chính phủ nhằm đạt đến trạng thái net-zero vào năm 2050 cũng như giá carbon và các biện pháp can thiệp khác nhằm hạn chế sự nóng lên toàn cầu.
Theo kịch bản Chuyển đổi nhanh (mức độ tích cực vừa phải), BP dự báo nhu cầu dầu giảm 10% vào năm 2030 và gần 15% dưới theo kịch bản Net Zero.
Nói cách khác, nhu cầu dầu sụt giảm chắc chắn sẽ là thảm họa đối với ngành dầu khí trong thập kỷ tới theo bất kỳ kịch bản nào khác ngoài Kinh doanh như Thông thường.
May mắn thay, đây là kịch bản có khả năng thống trị trong thập kỷ tới.
David Blackmon, một nhà phân tích / tư vấn năng lượng độc lập có trụ sở tại Texas, đã nói với Forbes rằng nhiều nhà phân tích nghi ngờ về triển vọng ảm đạm của BP. Thật vậy, Blackmon nói rằng một kịch bản "Kinh doanh như bình thường" dường như là con đường khả dĩ nhất cho thời điểm hiện tại, do thời gian nền kinh tế toàn cầu có thể mất để phục hồi sau Covid-19 cũng như hàng nghìn tỷ đô la sẽ được yêu cầu để thực hiện hai kịch bản này.
Hơn nữa, điều quan trọng cần lưu ý là BP đã đưa ra những dự đoán đó trước khi vắc xin Covid-19 bước vào cuộc chiến. Với một số ứng cử viên vắc xin khả thi hiện đang được triển khai, có nhiều khả năng nền kinh tế toàn cầu có thể phục hồi với tốc độ nhanh hơn dự kiến và do đó giúp nhu cầu dầu phục hồi nhanh hơn so với các ước tính trước đó.
Cung dầu đạt đỉnh
Mặc dù hiếm khi được thảo luận một cách nghiêm túc, Nguồn cung Dầu đạt Đỉnh vẫn là một khả năng rõ ràng có thể xảy ra trong vài năm tới.
Trước đây, lý thuyết "dầu đạt đỉnh" từ phía cung hầu hết đã sai, chủ yếu là do những người đề xướng nó luôn đánh giá thấp sự khổng lồ của các nguồn tài nguyên chưa được khám phá. Trong những năm gần đây, lý thuyết "dầu đạt đỉnh" từ phía cầu luôn đánh giá quá cao khả năng của các nguồn năng lượng tái tạo và xe điện trong việc thay thế nhiên liệu hóa thạch.
Tất nhiên, ít ai có thể nói trước được sự tăng trưởng bùng nổ của đá phiến Mỹ, làm tăng thêm 13 triệu thùng mỗi ngày vào nguồn cung toàn cầu từ 1-2 triệu thùng/ngày chỉ cách đây một thập kỷ.
Thật trớ trêu khi cuộc khủng hoảng đá phiến có khả năng là nguyên nhân dẫn đến Nguồn cung dầu cao nhất
Phó chủ tịch IHS Markit Dan Yergin nhận xét rằng gần như không thể tránh khỏi sản lượng đá phiến sẽ đảo ngược và sụt giảm do đầu tư bị cắt giảm mạnh và sau đó chỉ phục hồi với tốc độ chậm. Các giếng dầu đá phiến suy giảm với tốc độ cực nhanh và do đó cần phải khoan liên tục để bổ sung nguồn cung bị mất. Mặc dù số lượng giàn khoan của Mỹ dường như đang ổn định nhờ giá dầu phục hồi từ mức thấp 30 đến giữa phạm vi 40, nhưng con số 320 giàn khoan mới nhất vẫn thấp hơn nhiều so với con số 802 của năm ngoái.
Mặc dù các quốc gia OPEC + hiện có công suất dự phòng khoảng 8 triệu thùng dầu mỗi ngày, nhưng mức giá hiện tại không hỗ trợ nhiều cho hoạt động khoan và lượng dầu tăng thêm có thể chỉ đủ để bù đắp sự thiếu hụt từ đá phiến Mỹ.
Nguồn tin: xangdau.net