Quên quyá»n lợi ngÆ°á»i tiêu dùng
"Hiện nay, giá được Ä‘iá»u hành theo Nghị định 84/2009/NÄ - CP, rất khó cho DN tá»± quyết định trừ khi xăng, dầu được trả vá» Ä‘úng bản chất thị trÆ°á»ng. Trong khi Ä‘ó, DN xăng, dầu còn phải làm nhiệm vụ bình ổn thị trÆ°á»ng, an ninh năng lượng...", lãnh đạo má»™t DN xăng dầu đầu mối trần tình. Trong vòng 10 ngày gần Ä‘ây, giá xăng A92 lãi tá»›i hÆ¡n 650 đồng/lít và dầu diezen lãi hÆ¡n 700 đồng/lít. Tuy nhiên, theo cách giải thích của lãnh đạo DN này, biên Ä‘á»™ tăng giảm giá xăng, dầu thế giá»›i rất cao nhÆ°ng vì tính giá cÆ¡ sở bình quân theo chu kỳ 30 ngày nên không theo sát được vá»›i giá thị trÆ°á»ng thế giá»›i.
Mua bán xăng tại cây xăng trên Ä‘Æ°á»ng Nguyên Hồng.Ảnh: Việt Linh
Theo phần lá»›n các chuyên gia vá» giá, cách giải thích này là thiếu trách nhiệm, chỉ "chăm chút" cho quyá»n lợi của mình mà quên quyá»n lợi của ngÆ°á»i tiêu dùng. Cuối tháng 6/2012, cÆ¡ quản quản lý giá trao lại quyá»n định giá cho DN đầu mối, kể từ thá»i Ä‘iểm này, ngÆ°á»i tiêu dùng Ä‘ã liên tục chứng kiến những đợt tăng giá vá»›i biên Ä‘á»™ rất ngắn, tháºm chí, má»™t số phÆ°Æ¡ng án Ä‘á» xuất của DN không dá»±a trên cÆ¡ sở tính giá bình quân 30 ngày mà tính cho thá»i gian ngắn hÆ¡n là 10 hoặc 20 ngày. Nay giá thế giá»›i giảm liên tục, lần Ä‘iá»u chỉnh giá gần Ä‘ây nhất (ngày 11/11) Ä‘ã quá 30 ngày nhÆ°ng các DN vẫn im hÆ¡i lặng tiếng. Theo quy định hiện hành, việc tăng, giảm giá xăng dầu trÆ°á»›c tiên do các DN Ä‘á» xuất. Tuy nhiên, các DN nháºp khẩu, kinh doanh xăng dầu không tá»± "xin" giảm giá để giảm lợi nhuáºn. Do Ä‘ó, khi các cÆ¡ quan chức năng chÆ°a thúc ép thì giá bán lẻ xăng dầu chÆ°a thể giảm. Tất cả thiệt thòi đổ dồn lên vai ngÆ°á»i tiêu dùng và ná»n kinh tế.
Tăng nhanh, giảm cháºm
Vấn Ä‘á» tính giá bình quân 30 ngày Ä‘ã được lãnh đạo các bá»™, ngành thừa nháºn lạc háºu. Bá»™ Tài chính Ä‘ã có Ä‘á» xuất sá»a đổi Ä‘iểm này theo hÆ°á»›ng Ä‘iá»u chỉnh thành 10 ngày. Tuy nhiên, cho đến thá»i Ä‘iểm này, Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, hai cÆ¡ quan quản lý thị trÆ°á»ng xăng dầu, vẫn chÆ°a tìm được tiếng nói chung nên nghị định vẫn chÆ°a được sá»a đổi. Và câu chuyện giá xăng liên tục tăng và "tăng nhanh, giảm cháºm" thá»i gian qua khiến dÆ° luáºn không khá»i bức xúc.
CÅ©ng vì cách tính giá bình quân 30 ngày nên hiện tượng Ä‘ua chiết khấu xăng dầu thá»i Ä‘iểm này lại diá»…n ra sôi Ä‘á»™ng. Theo Ä‘ó, má»™t số DN đầu mối tranh thủ giá thế giá»›i giảm Ä‘ã nháºp hàng, đồng thá»i tăng chiết khấu cho đại lý khiến không ít DN khác phải Ä‘ua theo. Vá» vấn Ä‘á» này, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nháºn định: "CÆ¡ quan quản lý trả lá»i việc cháºm sá»a Nghị định 84 do phải chá» sÆ¡ kết, Ä‘ánh giá... là không thuyết phục. Những Ä‘iểm nào bất hợp lý, thá»±c tế bức xúc cần phải sá»a thì làm ngay".
Äã có không ít gợi ý vá» cách tính giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c được Ä‘Æ°a ra dá»±a trên cÆ¡ sở giá bình quân dá»± trữ, lÆ°u thông 30 ngày của mặt hàng này từ khi nháºp vá» theo Ä‘úng theo quy định tại Nghị định 84 của Chính phủ. NhÆ°ng nếu cứ sau 30 ngày má»›i tính lại giá cả là chÆ°a hợp lý. Vá»›i việc giá xăng dầu biến Ä‘á»™ng thất thÆ°á»ng, nếu trong vòng 2 - 3 ngày, giá thế giá»›i tăng, giảm Ä‘áng kể thì nên tính toán lại ngay và lấy mốc ngày hôm Ä‘ó để tính lùi vá» 30 ngày trÆ°á»›c má»›i hợp lý.
Việc Ä‘Æ°a giá xăng dầu váºn hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng, cụ thể là Ä‘iá»u chỉnh giảm trong thá»i Ä‘iểm hiện tại có ý nghÄ©a rất lá»›n đối vá»›i ná»n kinh tế, các DN và ngÆ°á»i tiêu dùng, nhất là trong thá»i Ä‘iểm giáp Tết, nếu giá xăng dầu diá»…n biến Ä‘úng theo tình hình thế giá»›i.
Chiá»u ngày 19/12, lãnh đạo Cục Quản lý giá, Bá»™ Tài chính cho biết, mặc dù giá xăng, dầu thế giá»›i gần Ä‘ây có xu hÆ°á»›ng tích cá»±c nhÆ°ng vẫn có lên, có xuống khó dá»± Ä‘oán. Các DN xăng, dầu trong nÆ°á»›c tuy có lãi nhÆ°ng mức lãi còn thấp, nên trÆ°á»›c mắt, Bá»™ cÅ©ng chÆ°a thể yêu cầu DN giảm giá. Äây cÅ©ng là cÆ¡ há»™i để cho DN tranh thủ hồi phục lợi nhuáºn, bù cho thá»i gian quý II, quý III bị kiá»m giá, thua lá»—. Bá»™ Ä‘ang theo dõi thêm diá»…n biến giá thế giá»›i và sẽ có hÆ°á»›ng Ä‘iá»u chỉnh giảm nếu xăng có lãi khoảng 300 đồng/lít. |
