Trật tự toàn cầu mới sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine dự kiến sẽ tạo ra những người thắng và kẻ thua mới trong lĩnh vực năng lượng khi dòng chảy thương mại đang thay đổi. Nga vẫn đang nhận được gần 1 tỷ USD doanh thu từ dầu khí mỗi ngày do châu Âu tiếp tục mua khí đốt của Nga và đang hoảng sợ trước khả năng Nga cắt hoàn toàn nguồn cung cấp khí đốt.
Trong ngắn hạn, Nga có thể đã thắng khi các nền kinh tế lớn của châu Âu phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên của mình.
Người thắng và kẻ thua
Nhưng trong trung và dài hạn, Moscow có khả năng mất vị thế siêu cường năng lượng toàn cầu, vì quyết định cắt đứt sự phụ thuộc vào năng lượng Nga của châu Âu là không thể đảo ngược, Gideon Rachman, trưởng chuyên mục đối ngoại của Financial Times, viết.
Châu Á có thể tiếp nhận nhiều thùng dầu của Nga bị cấm ở phương Tây, nhưng việc chuyển hướng khí đốt sang Trung Quốc sẽ diễn ra trong vài năm chứ không phải vài tháng do thiếu cơ sở hạ tầng đầy đủ để Nga chuyển hướng dòng khí đốt từ thị trường lớn nhất của mình là Châu Âu sang Trung Quốc.
Đồng thời, giá dầu và khí đốt tự nhiên cao đang giúp dầu đá phiến Mỹ, vốn có thể là người thắng lớn trong trật tự năng lượng toàn cầu mới, trong trung và dài hạn, vì phương Tây sẽ tìm kiếm dầu và khí đốt không phải của Nga trong nhiều năm tới, bất kể diễn biến cuộc chiến ở Ukraine ra sao.
Tuy nhiên, ngành dầu khí Hoa Kỳ phải đối mặt với những hạn chế ngắn hạn trong việc thúc đẩy sản xuất. Những trở ngại này bao gồm các vấn đề về chuỗi cung ứng, chi phí tăng cao và chính quyền Hoa Kỳ với mong muốn kiên định thúc đẩy năng lượng sạch và những tuyên bố không kém phần kiên định đổ lỗi cho ngành dầu mỏ khiến thị trường nhiên liệu thắt chặt và góp phần đẩy giá xăng cao kỷ lục.
Nếu các nhà sản xuất Hoa Kỳ có một môi trường pháp lý hỗ trợ đầu tư vào nguồn cung mới, Hoa Kỳ có cơ hội giành chiến thắng trong trò chơi địa chính trị về năng lượng trong dài hạn. Các sản phẩm và dầu thô của Mỹ sẽ được tìm kiếm ở các khu vực tiêu thụ lớn, kể cả ở châu Âu và các đồng minh của Mỹ ở Bắc Á, những nơi sẽ không bao giờ phụ thuộc vào năng lượng của Nga một lần nữa. Do gần với Hoa Kỳ, Mỹ Latinh cũng là một lối thoát tự nhiên cho xuất khẩu năng lượng của Hoa Kỳ, đặc biệt là khi châu Âu - hiện đang thiếu tất cả các loại năng lượng - không xuất khẩu nhiều nhiên liệu sang châu Mỹ như trước khi Nga xâm lược Ukraine và trước cuộc khủng hoảng năng lượng vào mùa thu năm 2021.
Các dòng thương mại năng lượng đã thay đổi mãi mãi và quyết định cắt bỏ sự phụ thuộc vào dầu khí Nga của châu Âu - với lệnh cấm vận dầu khí vào cuối năm 2022 và thời hạn độc lập khí đốt của Nga dự kiến đến năm 2027 - đang làm suy yếu vị thế cường quốc năng lượng của Nga trong trung và dài hạn.
“Trước chiến tranh, Nga nhìn thấy có thêm 30 năm nguồn thu từ dầu khí được đảm bảo. Bây giờ họ đang nhìn thấy chỉ ba năm”, một quan chức cấp cao của Đức nói với Rachman của FT.
Việc xoay trục khí đốt của Nga sang châu Á phải mất nhiều năm
Nga đã kiếm được 98 tỷ đô la (93 tỷ euro) doanh thu từ xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch trong 100 ngày đầu tiên của cuộc chiến ở Ukraine, trong đó EU thanh toán 61% số tiền này cho nhập khẩu, theo dữ liệu do Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch tổng hợp (CREA).
Khi EU đặt mục tiêu giảm doanh thu từ dầu mỏ của Nga bằng cách áp đặt lệnh cấm vận đối với nhập khẩu dầu bằng đường biển từ Nga, Moscow đang chuyển hướng khối lượng lớn hơn sang châu Á. Tuy nhiên, Nga sẽ phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn hơn là thay thế xuất khẩu và doanh thu khí đốt của châu Âu bằng thị trường châu Á. Đường ống và khối lượng LNG mà Nga vận chuyển tới Trung Quốc chỉ bằng một phần nhỏ trong lượng xuất khẩu qua đường ống của Nga sang châu Âu, ngay cả khi Nga đã cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt cho châu Âu trong những tuần qua.
Nga đã đưa khí đốt tự nhiên qua đường ống đến Trung Quốc thông qua đường ống Power of Siberia, đi vào hoạt động vào cuối năm 2019. Hiện có kế hoạch cho một đường ống dẫn khí lớn khác để cung cấp khí đốt từ Nga đến Trung Quốc, nhưng việc này sẽ mất nhiều năm để hoàn thành và bàn giao.
Nikos Tsafos, Chủ tịch James R. Schlesinger về Năng lượng và Địa chính trị cho biết tại Chương trình An ninh Năng lượng và Biến đổi Khí hậu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS): “Nga cuối cùng có thể xây dựng một doanh nghiệp lớn hướng tới thị trường châu Á, nhưng sự thay đổi này sẽ không ngay lập tức và cũng không dễ dàng, và sẽ phụ thuộc rất nhiều vào các đối tác nước ngoài, bao gồm Trung Quốc”.
Năng lượng của Mỹ có thể giúp các đồng minh trong dài hạn
Mỹ, nhà sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới, vượt Ả Rập Xê-út và Nga, có thể giúp bù đắp ít nhất một phần tổn thất về nguồn cung từ Nga, cả về dầu và khí đốt. Xuất khẩu LNG của Mỹ sang châu Âu đang tăng mạnh và xuất khẩu nhiên liệu cũng tăng mạnh mặc dù tồn kho nhiên liệu thấp trong nhiều năm ở Mỹ.
Nhưng ngành công nghiệp đá phiến của Mỹ phải đối mặt với những hạn chế ngắn hạn trong việc thúc đẩy sản xuất khi chi phí tiếp tục leo thang và sự chậm trễ của chuỗi cung ứng ngày càng trầm trọng hơn. Hơn nữa, các nhà sản xuất Mỹ tập trung vào việc thanh toán các khoản nợ và chi trả cho cổ đông. Họ cũng thận trọng với các cuộc tấn công liên tục từ chính quyền Biden, vốn không khuyến khích kế hoạch đầu tư của các công ty.
Tuần trước, hơn một chục hiệp hội năng lượng do Viện Dầu mỏ Hoa Kỳ (API) đứng đầu đã thúc giục Tổng thống Biden đến thăm các trung tâm sản xuất dầu khí trong nước trước khi đến Ả Rập Xê Út để yêu cầu bơm thêm dầu từ nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới.
“Thay mặt cho hàng triệu người Mỹ đang làm việc trong ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt tự nhiên của Hoa Kỳ, chúng tôi chúc chuyến đi tới Ả Rập Xê Út sắp tới thành công. Nhưng trước khi đến thăm Riyadh, chúng tôi mời ông đến thăm Reynoldsville, Pa. Đó là trung tâm của Đá phiến Marcellus ở bang nơi ông sinh ra, một trong những khu vực sản xuất khí tự nhiên dồi dào nhất trên thế giới”, Hiệp hội năng lượng viết trong một lá thư gởi Tổng thống Biden.
"Trữ lượng năng lượng của Mỹ- được sản xuất theo các tiêu chuẩn môi trường cao nhất trên thế giới - là câu trả lời cho sự tìm kiếm toàn cầu về nguồn cung cấp năng lượng đáng tin cậy. Năng lượng của Mỹ củng cố khả năng cạnh tranh và an ninh quốc gia, đồng thời mang lại cơ hội kinh tế cho mọi ngóc ngách của Hoa Kỳ”, các tổ chức lưu ý.
Nguồn tin: xangdau.net
