Bỏ tiền để biết... giá xăng

Tại thị trường Singapore, ngày 16/5 giá xăng RON 92 là 118,35 USD/ thùng. Mức giá này xấp xỉ vá»›i mức tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c gần Ä‘ây nhất ngày 29/3. NhÆ° vậy, sau khi tăng mạnh vào giữa tháng 4, việc giá xăng dầu thế giá»›i giảm trở lại Ä‘ã làm bá»›t mối lo ngại về khả năng tăng giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c. Kể từ khi Nghị định 84/CP có hiệu lá»±c từ 15/12/2009, những thông tin về giá xăng dầu trên thị trường thế giá»›i - nhất là thị trường Singapore, thị trường nhập khẩu xăng dầu chính của Việt Nam - luôn được dÆ° luận quan tâm đặc biệt.

Nghị định 84 công bố chính thức cách tính giá cÆ¡ sở - làm căn cứ để Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c. Từ Ä‘ó, người dân Ä‘ã có thể hiểu hÆ¡n về cÆ¡ cấu giá bán lẻ xăng dầu. Cuối tháng 4 vừa rồi, khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao, nhiều người Ä‘ã lo ngại giá xăng trong nÆ°á»›c sẽ tăng, nhÆ°ng sau Ä‘ó vá»›i những tuyên bố dứt khoát của Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, xăng dầu Ä‘ã không tăng giá. Đó là má»™t ná»— lá»±c Ä‘áng ghi nhận!

Tuy nhiên, vẫn còn vài Ä‘iểm bất ổn. TrÆ°á»›c hết, nguồn thông tin chính thống về giá xăng dầu trên thị trường thế giá»›i, đặc biệt là thị trường Singapore được Ä‘ánh giá rất hiếm và đắt. Hiện chỉ có Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cung cấp thông tin miá»…n phí giá xăng dầu thế giá»›i trên website của mình, nhÆ°ng lại không thường xuyên. Nguồn cung cấp thông tin tại má»™t số website chuyên về giá xăng dầu khác lại có phí khá cao. Để biết giá xăng dầu cập nhật, các thành viên VIP của website xangdau.net Ä‘ang phải chịu mức phí là 12 triệu đồng/năm. Hiện Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng có website riêng, nhÆ°ng lại chÆ°a có mục giá xăng dầu thế giá»›i. Nghị định 84 Ä‘ã cung cấp công thức tính giá cÆ¡ sở, nhÆ°ng người dân lại thiếu dữ liệu đầu vào để tính, Ä‘iều này làm giảm Ä‘i ít nhiều ý nghÄ©a của ná»— lá»±c công khai, minh bạch giá xăng dầu.

 

 

Lá chắn “bù lá»—” Ä‘ẩy giá cao!

Từ 29/3, giá bán lẻ xăng RON 92 vùng 1 là 21.300 đồng/lít, vùng 2 là 21.720 đồng/lít. Theo Bản tin thị trường xăng dầu ngày 17/5 của Petrolimex, giá này bán lẻ này hiện Ä‘ang thấp hÆ¡n các nÆ°á»›c trong khu vá»±c nhÆ° Trung Quốc, Lào, Campuchia, Singapore đến 4.000 – 5.000 đồng/lít. Tuy nhiên, thá»±c tế trong má»—i lít xăng được mua, người dân lại phải trả tiền 2 lần: Má»™t lần trá»±c tiếp theo giá bán lẻ; má»™t lần gián tiếp, bằng tiền nhà nÆ°á»›c bỏ ra bù lá»— cho doanh nghiệp xăng dầu. Vậy nên, giá xăng dầu thá»±c tế không thấp nhÆ° giá niêm yết.

Việt Nam hiện có 11 Ä‘Æ¡n vị nhập khẩu xăng dầu mà Nghị định 84 gọi là các “thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối”. Đây đều là các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c và đều được hưởng cÆ¡ chế bù lá»—. Các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối nhập khẩu xăng dầu chắc chắn không thể không biết nghiệp vụ mua dá»± trữ khi giá thấp. Má»™t doanh nghiệp làm ăn Ä‘á»™c lập, phải chịu trách nhiệm vá»›i đồng vốn của mình chắc chắn phải theo dõi sát sao thị trường, diá»…n biến giá cả, tính toán cẩn thận thời Ä‘iểm mua vào để dá»± trữ. NhÆ°ng tình hình sẽ khác vá»›i má»™t doanh nghiệp có lá chắn “bù lá»—”. Mặt khác, hiện nay ở Việt Nam, không ít doanh nghiệp phần lá»›n nhập xăng dầu theo quý. Vậy mà cứ khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng lên là lại thấy doanh nghiệp lập tức kêu lá»—, Ä‘òi tăng giá hoặc kiến nghị được bù lá»—?! Liệu doanh nghiệp lá»— thật hay chỉ kêu lá»— ảo để được bù lá»—? Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã từng vào cuá»™c, Ä‘ã từng chỉ ra những trường hợp lá»— ảo nhÆ° thế, năm 2009.

Ở má»™t phÆ°Æ¡ng diện khác, các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu hiện nay, cÅ©ng đồng thời là chủ hệ thống phân phối, bán lẻ xăng dầu trên toàn quốc. Điều này có nghÄ©a là, nếu không có má»™t cÆ¡ chế giám sát chặt chẽ, Nhà nÆ°á»›c sẽ phải bù lá»— cho cả những khoản nhÆ° chi phí vận hành hệ thống, vận chuyển hàng hoá, khấu hao, chiết khấu hoa hồng... thậm chí cả các khoản chi phí đầu tÆ° ngoài ngành. Chừng nào còn cÆ¡ chế bù lá»—, thì dá»… hiểu là tại sao doanh nghiệp chÆ°a tìm cách tiết giảm những chi phí nhÆ° vậy, thậm chí còn khai vống thêm. Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c cÅ©ng Ä‘ã từng chỉ ra những trường hợp nhÆ° thế trong năm 2009.

NhÆ° vậy, vá»›i cÆ¡ chế bù lá»—, thá»±c chất người dân vẫn Ä‘ang phải mua xăng dầu vá»›i giá cao hÆ¡n họ nghÄ©, Nhà nÆ°á»›c thì thêm gánh nặng ngân sách, còn doanh nghiệp xăng dầu thì lại thiếu Ä‘á»™ng lá»±c để cải tổ, nâng cao hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng của mình.

 

Tại buổi giao ban quý I của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng ngày 4/4, Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, tính đến ngày 31/3 Ä‘Æ¡n vị Ä‘ã lá»— 2.650 tá»· đồng. Các công ty xăng dầu thuá»™c Tập Ä‘oàn Dầu khí quốc gia (PVN) cÅ©ng bị lá»— 780 tá»· đồng. Các khoản lá»— này được giải thích là do tá»· giá và do doanh nghiệp “gồng mình” đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong khi vẫn giữ giá “Ä‘iều hành”. Và, các Ä‘Æ¡n vị này đều xin… má»™t cÆ¡ chế đặc biệt để há»— trợ.

 

Nguồn tin: Giadinh