Chỉ 19 tháng sau khi ông Chavez qua đời, Venezuela không thể sản xuất đủ dầu thô cho nhu cầu trong nÆ°á»›c...

Nghịch lý trên ở Venezuela xảy ra vào thời Ä‘iểm giá dầu thô thế giá»›i giảm xuống dÆ°á»›i 80 USD/thùng, mức thấp nhất trong 3 năm - Ảnh: Reuters/CNBC.
Diệp Vũ
Lần đầu tiên trong lịch sá»­ 100 năm khai thác dầu lá»­a của mình, quốc gia Nam Mỹ Venezuela phải nhập khẩu dầu thô. Tờ USA Today nhận định, Ä‘ây thá»±c sá»± là má»™t nghịch lý đối vá»›i nÆ°á»›c có trữ lượng dầu lá»­a lá»›n nhất thế giá»›i này.

Khi còn sống, cố Tổng thống Venezuela Hugo Chavez thường tá»± hào về việc quốc hữu hóa ngành công nghiệp dầu lá»­a và “hất cẳng” các tập Ä‘oàn quốc tế nhÆ° ExxonMobil hay Conoco. Tuy vậy, chỉ 19 tháng sau khi ông Chavez qua đời, Venezuela không thể sản xuất đủ dầu thô vá»›i mức giá hợp lý để Ä‘áp ứng nhu cầu trong nÆ°á»›c. Đây được cho là kết quả của chính sách bất hợp lý từ thời Chavez.

Nghịch lý trên ở Venezuela xảy ra vào thời Ä‘iểm giá dầu thô thế giá»›i giảm xuống dÆ°á»›i 80 USD/thùng, mức thấp nhất trong 3 năm, và giá bán lẻ xăng ở Mỹ chỉ còn dÆ°á»›i 3 USD/gallon. Điều này đặt ra má»™t thách thức lá»›n nữa cho Chính phủ Venezuela vốn Ä‘ang Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i tình trạng thiếu thốn nghiêm trọng các mặt hàng cÆ¡ bản cho cuá»™c sống hàng ngày của người dân nhÆ° giấy toilet, thá»±c phẩm và thuốc men.

“Chính phủ Ä‘ã phá hủy toàn bá»™ nền kinh tế, nên chẳng có lý do gì mà ngành dầu lá»­a không chung cảnh ngá»™”, Orlando Rivero, 50 tuổi, má»™t nhân viên bán hàng ở Caracas, phát biểu.

Venezuela sở hữu trữ lượng 256 tá»· thùng dầu nặng, nhÆ°ng nhược Ä‘iểm của loại dầu này chứa nhiều khoáng chất và lÆ°u huỳnh, đồng thời có Ä‘á»™ nhá»›t cao. Để có thể vận chuyển và Ä‘Æ°a loại dầu này vào quy trình lọc hóa truyền thống, cần phải loại bỏ các khoáng chất hoặc pha loãng vá»›i loại dầu nhẹ hÆ¡n. Pha loãng là cách làm mà công ty dầu lá»­a quốc doanh Petroleos de Venezuela (PDVSA) Ä‘ang làm do không có đủ tiền để xây dá»±ng dây chuyền loại bỏ khoáng chất khỏi dầu nặng.

Venezuela cÅ©ng có trữ lượng hàng tá»· thùng dầu nhẹ và trung bình trong lòng đất, nhÆ°ng việc khai thác những loại dầu này Ä‘ã rÆ¡i vào trì trệ vì thiếu vốn đầu tÆ°.

“TrÆ°á»›c khi Chavez lên cầm quyền, PDVSA vốn là má»™t công ty dầu lá»­a thÆ°Æ¡ng mại. Sau Ä‘ó, công ty này được Chavez sá»­ dụng nhÆ° má»™t công cụ để duy trì quyền lá»±c. Phải nhập khẩu dầu là má»™t thất bại lá»›n đối vá»›i PDVSA cÅ©ng nhÆ° Venezuela”, ông Jose Toro Hardy, cá»±u Giám đốc PDVSA, nhận xét.

Được xem là “cá»— máy in tiền” của Chính phủ Venezuela, PDVSA buá»™c phải cung cấp vốn cho nhiều chÆ°Æ¡ng trình xã há»™i có mức Ä‘á»™ tham nhÅ©ng cao cÅ©ng nhÆ° các chi phí vấn Ä‘á»™ng chính trị cho Tổng thống Nicolas Maduro, người kế nhiệm Tổng thống Chavez. Điều này đồng nghÄ©a vá»›i việc PDVSA phải cắt giảm đầu tÆ° tại các dá»± án dầu khí then chốt của mình.

Năm 2013, PDVSA có doanh thu 116 tá»· USD, nhÆ°ng phải chi hÆ¡n 33 tá»· USD cho các chÆ°Æ¡ng trình xã há»™i của Chính phủ và má»™t quỹ đầu tÆ°. Khoản chi này lá»›n hÆ¡n 10 tá»· USD so vá»›i số tiền PDVSA đầu tÆ° cho hoạt Ä‘á»™ng của mình. Nhiều người thậm chí nghi ngờ rằng, mức Ä‘óng góp của PDVSA cho các chÆ°Æ¡ng trình của Chính phủ lá»›n hÆ¡n so vá»›i những gì được công bố.

ChÆ°a kể, má»—i năm PDVSA mất hàng tá»· USD để trợ giá xăng - chính sách mà nhờ Ä‘ó người dân Venezuela chỉ phải trả vài cent Mỹ má»—i gallon xăng. Ngoài ra, việc giá dầu thế giá»›i giảm mạnh cÅ©ng Ä‘ã bắt đầu ảnh hưởng vá»›i nÆ°á»›c này. Ước tính, giá dầu thế giá»›i giảm 1 USD/thùng thì doanh thu của PDVSA thiệt hại 700 triệu USD.

Dầu thô chiếm 95% xuất khẩu của Venezuela và thuế dầu chiếm hÆ¡n 40% nguồn thu của Chính phủ nÆ°á»›c này.

Xuất khẩu dầu thô của Venezuela sang Mỹ Ä‘ã giảm xuống còn chÆ°a đầy 800.000 thùng/ngày từ mức 1,5 triệu thùng/ngày trÆ°á»›c kia. Lý do là Venezuela vay tiền của Trung Quốc và phải trả bằng dầu.

Hiện nay, các quan chức Chính phủ Venezuela Ä‘ang cố gắng phủ nhận mức Ä‘á»™ quan trọng của việc nÆ°á»›c này phải nhập khẩu dầu thô từ Algeria và Nga. Má»™t tuyên bố của PDVSA cảnh báo người dân Venezuela không tin vào những gì phe đối lập nói.

Tá»· lệ ủng há»™ của người dân Venezuela đối vá»›i Tổng thống Maduro Ä‘ã giảm xuống dÆ°á»›i mức 40% trong bối cảnh lạm phát tăng vọt và hàng hóa khan hiếm. Trong các siêu thị, người Venezuela giờ phải xếp hàng dài để mua sữa, xà phòng, dầu gá»™i đầu. Tuy vậy, phải nhập khẩu dầu chÆ°a phải là chuyện khiến họ cảm thấy lo lắng vào lúc này.

“Chừng nào không có xăng tôi má»›i thấy lo. Bây giờ thì tôi phải tìm mua đường cái Ä‘ã”, ông Rivero nói.

Nguồn tin: Vneconomy