- Chính sách Ä‘iều hành giá của VN có vấn đề. Giá xăng dầu hạch toán vào chi phí đầu vào, nâng giá hàng hoá, bất lợi cho DN, người dân.

Thông tin giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn tăng mạnh bất chấp giá nhập khẩu giảm tá»›i gần 40% do Tổng cục Thống kê vừa Ä‘Æ°a ra khiến dÆ° luận xôn xao. Theo Ä‘ó, trong quý II/2015, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c liên tục được Ä‘iều chỉnh tăng 3 lần, từ hÆ¡n 16.000 đồng/lít lên gần 21.000 đồng/lít xăng RON 92. Trong khi Ä‘ó, chỉ số giá mặt hàng xăng dầu nhập khẩu trong cùng thời gian trên giảm tá»›i 37,84%.

Đại diện Tổng cục Thống kê cho rằng, nguyên nhân khiến giá xăng dầu trong nÆ°á»›c tăng lên rất mạnh do giá cÆ¡ sở tăng lên.

Nhìn nhận thông tin này, theo TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung Æ°Æ¡ng, con số Tổng cục Thống kê Ä‘Æ°a ra Ä‘ã phản ánh Ä‘úng tình hình của giá xăng dầu thế giá»›i và giá xăng dầu trong nÆ°á»›c. Vấn đề ở Ä‘ây là chính sách Ä‘iều hành về giá của Việt Nam.

Theo Ä‘ó, Bá»™ Tài chính sau khi giảm thuế nhập khẩu xăng dầu Ä‘ã có đề nghị và được Quốc há»™i chấp thuận nâng thuế bảo vệ môi trường đối vá»›i xăng dầu lên 300%. Vì vậy, gần Ä‘ây trong khi giá dầu thế giá»›i giảm và ngày 30/6 tiếp tục giảm rất mạnh do cuá»™c khủng hoảng tại Hy Lạp thì giá xăng tại Việt Nam vẫn tiếp tục ở mức cao nhất từ đầu năm đến nay.

Ông Doanh cÅ©ng chỉ ra Ä‘iểm vô lý khi đại diện Bá»™ Tài chính cho rằng việc tăng thuế bảo vệ môi trường không ảnh hưởng đến giá xăng. Chính Bá»™ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã phân tích và thừa nhận thuế bảo vệ môi trường tác Ä‘á»™ng khiến giá xăng tăng thêm 162 đồng/lít.

"Tại sao nâng thuế bảo vệ môi trường 300% mà nói là không ảnh hưởng đến giá xăng? Không ảnh hưởng là theo nghÄ©a nó duy trì mức thuế tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng nhÆ° mức thuế nhập khẩu trÆ°á»›c Ä‘ây, tức là không thay đổi gì cả, nhÆ°ng trong thá»±c tế là giá xăng tăng lên. Câu phát biểu của đại diện Bá»™ Tài chính hoàn toàn không phù hợp vá»›i thị trường", ông nói.

Vị chuyên gia kinh tế cÅ©ng khẳng định, việc giá xăng tăng mạnh là Ä‘iều rất bất lợi đối vá»›i doanh nghiệp và người dân Việt Nam vì giá xăng dầu sẽ hạch toán vào chi phí đầu vào, nâng giá thành của các sản phẩm, hàng hoá của Việt Nam. Nếu từ 1/1/2016 Cá»™ng đồng kinh tế ASEAN (AEC) được thá»±c thi, hàng hoá của Việt Nam sẽ phải cạnh tranh vá»›i hàng hoá của các nÆ°á»›c ASEAN nhập khẩu vào Việt Nam vá»›i thuế suất bằng 0%. Nếu giá xăng của Việt Nam cao hÆ¡n giá xăng của các nÆ°á»›c khác quá nhiều thì lúc bấy giờ hàng hoá Việt Nam sẽ rất khó có thể cạnh tranh được.

"Cần sá»›m có các quy định để có chính sách về giá xăng dầu má»™t cách phù hợp sau khi AEC có hiệu lá»±c từ 1/1/2016", TS Lê Đăng Doanh nhấn mạnh.

Trong khi Ä‘ó, TS Nguyá»…n Ngọc SÆ¡n, giảng viên Đại học Tôn Đức Thắng (TP.HCM) lại chỉ ra rằng, các loại thuế, phí được phát hành đều dá»±a trên giá cả, giá cả gốc (giá nhập khẩu) sẽ quyết định các loại thuế, phí Ä‘ó. Căn cứ vào công thức tính giá cÆ¡ sở xăng dầu, việc tăng giá xăng dầu chủ yếu xuất phát từ giá trị thÆ°Æ¡ng mại, tức giá mua bán và chi phí vận chuyển chứ không liên quan đến trách nhiệm đối vá»›i Nhà nÆ°á»›c vì công thức tính thuế không thay đổi.

"Vấn đề nằm ở chá»— giá gốc của xăng dầu nhÆ° thế nào, nhÆ°ng ở Việt Nam nó hoàn toàn không minh bạch", ông nói.

Cụ thể, ông SÆ¡n phân tích, theo công thức tính giá cÆ¡ sở xăng dầu được quy định tại Nghị định 83/NĐ-CP ngày 3/9/2014 về kinh doanh xăng dầu, giá CIF tính bình quân của 15 ngày sát vá»›i ngày tính giá của chu kỳ dá»± trữ xăng dầu bắt buá»™c quy định. Việt Nam Ä‘ã chọn giá thành phẩm các sản phẩm xăng dầu tại thị trường Singapore làm căn cứ tính, thế nhÆ°ng 15 ngày nói trên là 15 ngày nào lại không được doanh nghiệp xăng dầu minh bạch.

"Người dân cứ luôn đặt câu hỏi: Tại sao giá xăng dầu tăng? Các cÆ¡ quan chuyên môn, doanh nghiệp xăng dầu nói chỉ số trên thị trường xăng dầu tăng nên giá trong nÆ°á»›c tăng nhÆ°ng cần phải làm rõ cái tăng ấy là ở thời Ä‘iểm cụ thể nào. Nó có thể tăng ở ngày thứ nhất, ngày thứ hai... nhÆ°ng chÆ°a chắc 15 ngày cá»™ng vào Ä‘ã tăng. Bởi thế, phải công bố cụ thể Ä‘ã lấy ngày nào làm giá cÆ¡ sở, giá thành ra sao... Những Ä‘iều này quá Ä‘Æ¡n giản để tính, tại sao lại phải giấu? Nếu doanh nghiệp tá»± tin tính Ä‘úng, tại sao không minh bạch?", ông SÆ¡n liên tiếp đặt câu hỏi.

Nhìn ra nhiều quốc gia khác, TS Nguyá»…n Ngọc SÆ¡n nhận xét, dù giá xăng thế giá»›i tăng nhÆ°ng người dân các nÆ°á»›c vẫn không hề ca thán. Đó là vì người ta Ä‘ã công khai và người dân chỉ cần hạn chế Ä‘i lại, tiết kiệm chi tiêu má»—i khi giá xăng tăng. Họ tá»± chịu trách nhiệm về diá»…n biến của thị trường, không đổ trách nhiệm cho Nhà nÆ°á»›c.

Nguon tin: Baodatviet