Hãng thông tấn Reuters tại Baghdad (Iraq) ngày 9/12 Ä‘Æ°a tin, nếu Iraq thành công trong việc tăng gấp Ä‘ôi sản lượng dầu mỏ, sá»± cân bằng chính trị ở Trung Đông sẽ thay đổi.

NhÆ° vậy, khi ngành công nghiệp dầu mỏ Iraq trá»—i dậy, Ả rập Saudi – cường quốc dầu mỏ thuá»™c phái Hồi giáo Sunni và Iran cùng phái Hồi giáo Shiite vá»›i Iraq sẽ càng cảm thấy rõ hÆ¡n mối Ä‘e dọa từ Iraq.

Hiện, Iraq Ä‘ang hy vọng đứng trong Ä‘á»™i ngÅ© 3 nÆ°á»›c sản xuất dầu mỏ lá»›n nhất thế giá»›i, do Ä‘ó, nếu Baghdad và Tehran cùng nhất trí áp dụng chính sách cung ứng dầu mỏ chung, thì việc này sẽ giúp tăng cường sức mạnh cho phái Hồi giáo Shiite trong ná»™i bá»™ Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ OPEC.

Song, Ä‘iều này lại gây bất mãn cho Ả rập Saudi, bởi vì từ khi nhà Ä‘á»™c tài phái Hồi giáo Sunni - Saddam Hussein bị hạ bệ, Ả rập vẫn cảm thấy nghi ngờ về Æ°u thế chính sách mà Ä‘a số phái Shiite của Iraq Ä‘ã giành được. Các cuá»™c tranh chấp ná»™i bá»™ OPEC sẽ gia tăng, từ Ä‘ó sẽ làm hỏng hình ảnh má»™t ná»™i bá»™ yên ả mà tổ chức này vẫn Ä‘ang ná»— lá»±c xây dá»±ng.

Tuy nhiên, sá»± phát triển của ngành công nghiệp dầu mỏ Iraq có thể sẽ gây căng thẳng trong quan hệ hai nÆ°á»›c Iran – Iraq, bởi do việc này sẽ thu hút vốn đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài tiềm năng ra khỏi Iran. Bên cạnh Ä‘ó, nếu việc này đẩy giá dầu Ä‘i xuống, sẽ khiến Tehran mất Ä‘i nguồn vốn cần thiết, từ Ä‘ó sẽ gia tăng những bất ổn xã há»™i cho Iran.

Iraq hy vọng má»—i ngày ít nhất sẽ tăng sản lượng dầu mỏ lên 4,5 triệu thùng. Nguồn thu ngoại tệ này cÅ©ng sẽ giúp tăng cường sức mạnh kinh tế choIraq, tiếp tục giúp Baghdad có đủ khả năng thách thức lại những ảnh hưởng của Iran trong thế giá»›i phái Shiite.

“Sá»± phát triển của Iraq là không thể tránh khỏi. Sá»± cân bằng sức mạnh quốc gia sẽ không thay đổi ngay lập tức, nhÆ°ng sá»± thay đổi này sẽ diá»…n ra trong khoảng thời gian khá dài, khi Ä‘ó, Iraq và các nÆ°á»›c láng giềng cần phải xá»­ lý cẩn thận các vấn đề hóc búa có liên quan”, ông Gala Riana – nhà phân tích của Công ty tÆ° vấn HS Global Insight phân tích.

Đầu tư dầu mỏ

Ngành công nghiệp dầu mỏ của Iran và Iraq bị suy tàn trong nhiều năm và hai nÆ°á»›c đều cần phải có má»™t khoảng tiền đầu tÆ° khổng lồ. Iraq Ä‘ã mở cảnh cá»­a lá»›n mời chào các doanh nghiệp năng lượng toàn cầu. Mặc dù Ä‘iều kiện có phần hà khắc, nhÆ°ng vẫn có Æ°u thế trong việc thu hút hàng tá»· USD đầu tÆ°, dành để khai thác các mỏ dầu vá»›i quy mô lá»›n chÆ°a từng có.

Song trÆ°á»›c mắt, vị tổng thống má»›i tái đắc cá»­ của Iran, Mahmoud Ahmadinejad vẫn phải đối mặt vá»›i nhiều áp lá»±c chính trị và xã há»™i to lá»›n, thêm vào Ä‘ó là cuá»™c chiến tranh tại Iraq, Tehran sẽ gặp khó khăn trong việc thu hút đầu tÆ°.

Điều tồi tệ hÆ¡n Ä‘ó là, các doanh nghiệp phÆ°Æ¡ng Tây do những cấm vận chính trị mà từ chối hợp tác vá»›i Iran, để có được vốn và công nghệ, Iran sẽ quay sang các doanh nghiệp quốc doanh của châu Á.

“Sao phải đầu tÆ° vào Iran? Rủi ro quá lá»›n do các lệnh trừng phạt và các nhân tố chính trị. Nếu bạn Ä‘ã ở Iraq, chắc chắn sẽ muốn hạn chế rủi ro khi đầu tÆ° vào má»™t nÆ°á»›c nguy hiểm trong khu vá»±c này”, má»™t lãnh đạo trong ngành dầu mỏ có kinh nghiệp lâu năm của phÆ°Æ¡ng Tây cho biết. Iran rất có thể sẽ trở thành là nÆ¡i của những người thua cuá»™c trong cuá»™c đấu giá tài sản.

Nếu các thỏa thuận sản xuất dầu mỏ mà Iraq Ä‘ã cung cấp được ký kết, nhÆ° vậy sản lượng dầu mỏ má»—i ngày sẽ tăng tá»›i 10 triệu thùng, vượt xa mức 42 triệu thùng của Iran.

Là bạn hay thù?

Ả rập Saudi sẽ quan tâm má»™t cách thận trọng tá»›i sá»± trá»—i dậy về thá»±c lá»±c dầu mỏ của Iraq, cÅ©ng nhÆ° chiều hÆ°á»›ng mối quan hệ Iran – Iraq. Nền chính trị của Ả rập do chủ nghÄ©a Wahhabi lãnh đạo, nhiều người trong số Ä‘ó đều Ä‘i theo phái Shiite, do Ä‘ó Ả rập sẽ coi Iran là đối thủ.

Theo các nhà phân tích, những ảnh hưởng của việc việc Iraq tăng sản lượng dầu mỏ đối vá»›i cục diện chính trị kinh tế Iran cÅ©ng vẫn có thể khiến hai nÆ°á»›c này xa nhau hÆ¡n.

Cuối cùng, má»™t đồng minh trung thành của Mỹ - Ả rập Saudi thà nhìn thấy má»™t Iraq phát triển giàu mạnh, còn hÆ¡n nhìn thấy má»™t Iran trở thành má»™t mảnh đất màu mỡ của tổ chức al-Qaeda.

Má»™t quan chức của Ả rập Saudi cho biết: “á»”n dịnh tình hình ở Iraq phù hợp vá»›i lợi ích của chúng tôi. Chúng tôi không muốn thấy má»™t Yemen khác. Nếu Iraq trở thành má»™t cường quốc kinh tế trong khu vá»±c, Ä‘iều Ä‘ó sẽ há»— trợ cho nền kinh tế Ả rập Saudi”.

Vitinfo