3 năm liền, nhiều doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu Ä‘ã nhập thiếu xăng dầu so vá»›i hạn mức nhập khẩu được giao, tái xuất không báo cáo nhÆ°ng lại được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng “cho qua”.

LTS: Má»—i khi giá xăng dầu thế giá»›i tăng cao, các doanh nghiệp xăng dầu lại Ä‘òi tăng giá. bán lẻ trong nÆ°á»›c NhÆ°ng khi giá thế giá»›i giảm, doanh nghiệp lại viện đủ lý do để trì hoãn việc giảm giá bán lẻ. Má»™t trong những lý do phổ biến nhất là doanh nghiệp còn chÆ°a bù được các khoản lá»— do phải nhập xăng dầu lúc giá cao, để đảm bảo nguồn cung cho thị trường, đảm bảo dá»± trữ lÆ°u thông...

Thế nhÆ°ng, thá»±c tế, các doanh nghiệp đều nhập thiếu hạn ngạch. Danh sách vi phạm này có đủ tên các "ông lá»›n" của ngành nhÆ° Petrolimex, PVoil, SaigonPetro...

Bạn đọc có ý kiến gì về vấn đề này, xin gá»­i về: hotline@vnr500.vn, hoặc tham gia mục Thảo luận ở cuối bài. Xin trân trọng cảm Æ¡n!.

Tại cuá»™c họp báo má»›i Ä‘ây của Thanh tra Chính phủ, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ cho biết Ä‘ã hoàn tất kết luận thanh tra về công tác xuất nhập khẩu, bình ổn thị trường xăng dầu của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng.

Xăng dầu được coi là mặt hàng chiến lược nhạy cảm. TrÆ°á»›c khi nhà máy lọc dầu Dung Quất vận hành, từ năm 2009 trở về trÆ°á»›c, thị trường xăng dầu Việt Nam phụ thuá»™c 100% nhập khẩu. Do vậy, để đảm bảo cân đối cung cầu mặt hàng nhiên liệu quan trọng này, việc nhập khẩu xăng dầu được Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng “phân bổ” hàng năm cho 11 doanh nghiệp theo hạn mức nhất định. Trong Ä‘ó, Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam Petrolimex chịu trách nhiệm lá»›n nhất vá»›i hÆ¡n 51% hạn mức nhập khẩu.

Doanh nghiệp xăng dầu thường xuyên nhập thiếu hạn ngạch (ảnh: P.H)

Phát hiện của cÆ¡ quan Thanh tra Ä‘ã cho thấy, từ năm 2007-2009, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu thiếu số lượng theo hạn ngạch nhập khẩu tối thiểu được giao. Điều này là chÆ°a Ä‘úng theo quy định của Nghị định 55/2007/NĐ-CP của Chính phủ ngày 6/4/2007 về kinh doanh xăng dầu.

Cụ thể, năm 2007 có 2 doanh nghiệp vi phạm là Công ty ThÆ°Æ¡ng mại Kỹ thuật và Đầu tÆ°-PETEC, nhập khẩu đạt 90% hạn mức, Công ty TNHHMTV Dầu khí TP.HCM - SGPETRO, cÅ©ng chỉ đạt 95% hạn mức.

Năm 2008 là năm lạm phát tăng cao, giá dầu thô đầu năm lên hÆ¡n 100USD/thùng, có tá»›i 6 doanh nghiệp nhập thiếu hụt xăng dầu.

Trong Ä‘ó, Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam - PETROLIMEX có tá»· lệ "nhập thiếu" lá»›n nhất, chỉ đạt 87% hạn mức được giao. Kế đến là PETEC nhập khẩu chỉ đạt 92% hạn mức; SGPETRO đạt 91%; Tổng công ty Dầu Việt Nam - Công ty TNHH má»™t thành viên PVOIL đạt 97%; Công ty ThÆ°Æ¡ng mại Dầu khí Đồng Tháp đạt 95%; Tổng công ty Hàng hải Việt Nam đạt 78%.

Năm 2009, tiếp tục có 6 doanh nghiệp vi phạm. PETEC đạt 92%; SGPETRO đạt 97%; PVOIL đạt 62%; PETRO MEKONG đạt 83%; Công ty TNHH Ä‘iện lá»±c Hiệp PhÆ°á»›c đạt 64%; Công ty Cổ phần Nhiên liệu bay Petrolimex đạt 46%.

Có thể thấy, trong danh sách này, Petec và SGPETRO là hai Ä‘Æ¡n vị liên tục 3 năm không hoàn thành nhiệm vụ nhập khẩu xăng dầu Ä‘úng kế hoạch. Đáng chú ý là, thị phần của 2 doanh nghiệp này chỉ đứng thứu 3-4 trên tổng số 11 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu.

Không chỉ vậy, Thanh tra Chính phủ còn phát hiện, có tình trạng doanh nghiệp Ä‘ã "tá»± tiện" xuất khẩu xăng dầu ra nÆ°á»›c ngoài mà không "trình báo" bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng.

Đơn cá»­ nhÆ° năm ngoái, 2 Ä‘Æ¡n vị là tổng công ty: Công trình giao thông I và Xây dá»±ng Trường SÆ¡n Ä‘ã xuất khẩu dầu FO vá»›i số lượng 121,4 tấn sang Campuchia qua cá»­a khẩu Lệ Thanh nhÆ°ng không báo cáo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Và cÅ©ng không hiểu sao, 2 Ä‘Æ¡n vị này vẫn được Chi cục Hải quan tại cá»­a khẩu này cho qua khi chÆ°a có Giấy phép xuất khẩu.

Năm 2008 và 2009, cÅ©ng có 2 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu Ä‘ã tái xuất xăng dầu nhÆ°ng không báo cáo Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng theo quy định. 

PVoil tái xuất 2.513 tấn xăng vào đầu năm 2008 và năm 2009, tiếp tục tái xuất 111.305 tấn. Tổng lÆ°Æ¡Ì£ng xăng dâÌ€u tái xuất chÆ°a Ä‘Æ°Æ¡Ì£c báo cáo của Ä‘Æ¡n vị này laÌ€ 118.525 tấn. CÅ©ng trong năm 2009, Công ty TNHH má»™t thành viên Dầu khí TP.HCM tái xuất 4.707 tấn và cÅ©ng không báo cáo Bá»™.

Các hành vi trên là vi phạm Quy chế xuất khẩu xăng dầu va Qui chế kinh doanh tạm nhập tái xuất xăng dầu keÌ€m theo Quyết Ä‘iÌ£nh 01/2008/QĐ-BCT 3/1/2008 của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng.

Tuy nhiên, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã nÆ°Æ¡ng nhẹ, tính tá»›i thời Ä‘iểm kết thúc đợt thanh tra là tháng 3/2010, Bá»™ vẫn chÆ°a xá»­ lý các doanh nghiệp vi phạm này.

Điều này cÅ©ng cho thấy, công tác phối hợp giữa Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chÆ°a chặt chẽ để kịp thời phát hiện, xá»­ lý các hành vi vi phạm xuất khẩu, tái xuất nêu trên của doanh nghiệp.

Đáng chú ý là, trong 3 năm này, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng chÆ°a triển khai Ä‘oàn thanh tra nào về hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu cÅ©ng nhÆ° chÆ°a kiểm tra đối vá»›i các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối (11 doanh nghiệp), nhất là vấn đề đảm bảo lượng tồn kho trong lÆ°u thông.

Những phát hiện của cÆ¡ quan này Ä‘ã lý giải phần nào thời gian qua, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu thường "tỵ nạnh" nhau khi phải tham gia "bình ổn" giá xăng dầu. Lập luận khá phổ biến được Ä‘Æ°a ra  là, khi giá xăng dầu thế giá»›i lên cao, doanh nghiệp lá»›n thì "nghi ngờ" doanh nghiệp nhỏ sẽ nhập thiếu hụt xăng dầu so vá»›i hạn mức, dẫn tá»›i dồn trách nhiệm Ä‘áp ứng nhu cầu thị trường cho doanh nghiệp "đầu tầu". Doanh nghiệp nhỏ thì than trời vì khó mà chạy theo được "giá thành" xăng dầu của doanh nghiệp lá»›n.

Nguồn: VNR500