Trong khi cả thế giá»›i Ä‘ang táºp trung vào thá»a thuáºn không gia tăng sản lượng dầu má» giữa Nga, Ả Ráºp Xê út và má»™t số quốc gia thành viên Tổ chức các nước xuất khẩu dầu má» (OPEC), vẫn còn những cân nhắc khác phía sau gây ảnh hưởng quan trá»ng hÆ¡n tá»›i ngành công nghiệp năng lượng cá»§a quốc gia này.
Äồng USD mạnh và giá dầu sụp đổ Ä‘ã đặt ra thách thức má»›i đối vá»›i ná»n kinh tế nước Nga. Trước hoàn cảnh này, giá»›i chức Nga Ä‘ang có những suy tính trước khi đưa ra quyết định: buá»™c các công ty dầu má» Nga bán thêm ngoại tệ và tăng thuế. Äiá»u này sẽ giải quyết hai vấn Ä‘á»: chuyển đổi từ USD sang ruble sẽ cá»§ng cố đồng ná»™i tệ, trong khi thuế thu thêm sẽ lấp bá»›t lá»— hổng ngân sách.
“Lượng tài sản có được dưới thá»i giá dầu cao tại ngân sách quốc gia Nga Ä‘ang bốc hÆ¡i nhanh chóng. Dưới thá»i giá dầu cao, việc tăng doanh thu cá»§a Nga đơn giản chỉ cần cổ vÅ© các công ty như Rosneft OJSC và Lukoil PJSC nâng sản lượng lên cao hÆ¡n nữa”, Alexander Nazarov, chiến lược gia tại Gazprombank nói. Hiện tại, Ä‘iện Kremlin và các công ty trên cần phải tìm ra cách khác để vượt qua mức giá»›i hạn, tháºm chí phải dùng tá»›i cả các biện pháp có thể tổn hại tá»›i sản lượng đầu ra trong dài hạn.
“Ngân khố quốc gia Nga Ä‘ang thâm hụt nặng. Chính phá»§ Nga hiểu rằng, việc tăng thuế có thể tổn hại tá»›i triển vá»ng tăng trưởng trong tương lai, tuy nhiên há» không còn lá»±a chá»n nào khác”, Nazarov cho biết.
Trong khi Ä‘ó, Tổng thống Vladimir Putin lên tiếng xác nháºn rằng, Chính phá»§ Ä‘ang kiểm soát sản lượng dầu và khí đốt, thá»±c tế, phần lá»›n các công ty thuá»™c ngành công nghiệp này vẫn nắm vai trò chá»§ động. Há» xoay sở để có thể cân bằng giữa việc tối Ä‘a hóa nguồn thu cho ngân sách, đồng thá»i há»— trợ tăng trưởng. Trong hÆ¡n má»™t tháºp ká»·, chiến lược này Ä‘ã thành công khi sản lượng đầu ra tăng lên tá»›i mức ká»· lục, đồng thá»i Ä‘óng góp khoảng má»™t ná»a doanh thu cá»§a ngân sách quốc gia. Việc giá dầu sụp đổ Ä‘ã phá vỡ sá»± cân bằng, đẩy Nga vào tình trạng thâm hụt ngân sách và đối diện vá»›i năm khá»§ng hoảng thứ hai.
Äể đối phó vá»›i giá giảm, các nhà sản xuất tại Nga Ä‘ã phải kiá»m chế hoạt động đầu tư, chỉ chi tiá»n cho hoạt động cần thiết nhằm duy trì sản xuất dầu má» và khí đốt. Tuy nhiên, việc hạn chế đầu tư có thể sẽ cần được nâng cao hÆ¡n nữa, nếu Ä‘iện Kremlin tăng thuế.
Mặc dù váºy, trong số các nhà sản xuất dầu lá»›n, Nga có thể là nước Ä‘ang gặp khá nhiá»u may mắn khi có thể đối phó vá»›i việc USD lên cao và giá dầu rẻ, bởi các công ty dầu má» Nga thanh toán bắng đồng ruble yếu và nháºn vá» USD cho sản phẩm cá»§a mình. Lợi nhuáºn cá»§a các nhà sản xuất dầu khí tại Nga sẽ tăng lên nhỠđồng rubles mất giá mạnh so vá»›i đồng USD, trong khi giá dầu thô được niêm yết theo USD.
Theo khảo sát từ 17 chuyên gia cá»§a Bloomberg, Rosneft, nhà sản xuất dầu má» lá»›n nhất tại Nga, sẽ công bố lãi ròng vào khoảng 487 tá»· rubles (6,6 tá»· USD) trong năm 2015, tăng 40% so vá»›i năm 2014. Trong khi Ä‘ó, Lukoil dá»± kiến sẽ giảm 9,5% lợi nhuáºn, xuống còn 4,27 tá»· USD trong năm 2015. Tuy nhiên, nếu đổi sang rubles, công ty sẽ có lợi nhuáºn tăng khoảng 72%, ở mức 313 tá»· rubles.
Trong khi Ä‘ó, Royal Dutch Shell Plc, công ty năng lượng lá»›n nhất châu Âu, Ä‘ã báo cáo lợi nhuáºn bằng USD giảm 53% trong năm 2015 so vá»›i năm trước Ä‘ó.
Thông thưá»ng, Ä‘iện Kremlin thưá»ng rất cẩn tháºn trong việc quản lý thuế đối vá»›i các nhà sản xuất dầu má». Ngay cả khi nhà sản xuất tại Nga có chi phí sản xuất ở mức thấp, chính phá»§ vẫn giảm nhẹ thuế cho các công ty năng lượng qua các năm.
Việc tăng thuế đối vá»›i các nhà sản xuất dầu má» Ä‘i ngược lại vá»›i kế hoạch thuế được công bố trong năm ngoái. Theo Bá»™ trưởng Bá»™ Kinh tế Nga Alexei Ulyukayev, trong năm 2016, việc áp dụng mức thuế má»›i sẽ giúp thu vá» thêm 200 tá»· rubles từ ngành công nghiệp này so vá»›i kế hoạch trước Ä‘ó. Chính phá»§ cÅ©ng áp dụng việc tăng thuế bán hàng đối vá»›i các loại nguyên liệu như gas và dầu diesel.
Äá» nghị tăng thuế từ Bá»™ Tài chính có thể khiến ngành công nghiệp này tổn thất 11 tá»· USD lợi nhuáºn trong năm 2017, theo VTB Capital. Dmitry Loukashov, chiến lược gia tại ngân hàng này cho rằng: “Chính phá»§ có thể thu vá» bao nhiá»u tùy ý muốn, Ä‘iá»u Ä‘ó còn phụ thuá»™c vào tình hình cá»§a ná»n kinh tế”.
“Hiện tại, Chính phá»§ Nga vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng xem liệu có chấp nháºn đỠnghị trên từ Bá»™ Tài chính hay không”, Phó thá»§ tướng Arkady Dvorkovich cho biết.
Nguồn tin: ÄTCK