Tổng thống Nga Putin Ä‘ã “chiếm được thượng phong” trong cuá»™c chiến khí đốt vá»›i EU bằng vÅ© khí Gazprom. NhÆ°ng nếu lạm dụng vÅ© khí này, rất có thể nÆ°á»›c Nga sẽ phải nhận thất bại.

Ảnh minh họa

Trong bài viết má»›i Ä‘ây đăng trên tờ Global and Mail (Canada), tác giả cho biết, ngay sau khi Ủy ban châu Âu (EC) công bố các kế hoạch cho má»™t liên minh năng lượng của châu Âu (EU), Tổng thống Nga Vladimir Putin Ä‘ã Ä‘e dọa rằng Gazprom sẽ cắt cung cấp khí đốt cho Ukraine nếu nÆ°á»›c này không chịu thanh toán tiền mua khí đốt trong vòng 3-4 ngày.

Tuy nhiên, mục tiêu chính trong tuyên bố của ông Putin lại không phải là Ukraine mà chính là châu Âu bởi sau Ä‘ó Tổng thống Nga còn nói thêm rằng “tất nhiên việc cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Ukraine sẽ tạo ra má»™t vấn đề cho việc chuyển khí đốt sang châu Âu cho các đối tác của Nga”.

Mọi người đều hiểu, các tuyến đường ống dẫn khí đốt từ Siberia sang Đông và Trung Âu đều chạy qua Ukraine. NhÆ°ng triển vọng thanh toán hàng tá»· USD tiền nợ mua khí đốt của Ukraine cho nÆ°á»›c Nga là hoàn toàn “không tưởng”, đặc biệt trong khoảng thời gian ngắn ngủi nhÆ° thế ngoại trừ việc EU bÆ¡m tiền khẩn cấp cho Kiev.

Tuyên bố cứng rắn này của ông Putin cho thấy viá»…n cảnh về má»™t cuá»™c chiến khí đốt giữa Nga và Ukraine sẽ tái diá»…n giống nhÆ° Ä‘ã từng xảy ra hồi tháng 1/2009 và khiến các nÆ°á»›c châu Âu nhÆ° Áo, Hungary, Italia… bị ảnh hưởng nặng nề.

Người ta có thể cho rằng ông Putin Ä‘ang sá»­ dụng lại vÅ© khí “khí đốt” để gây áp lá»±c vá»›i Kiev. Nga hiện vẫn là nhà cung cấp năng lượng lá»›n nhất cho EU vá»›i khoảng 30% nhu cầu khí đốt tá»± nhiên và dầu mỏ của khối. Chính Tổng thống Putin là người đầu tiên tìm cách khai thác sá»± phụ thuá»™c của châu Âu vào xuất khẩu năng lượng của Nga. Đầu tiên là việc Ä‘Æ°a tầm vá»›i của Gazprom sang các thị trường phÆ°Æ¡ng Tây vá»›i tuyến đường ống và các khoản đầu tÆ° tiếp thị nhằm tăng thị phần và quyền ấn định giá cả của công ty này. Sau Ä‘ó, Nga Ä‘ã hành Ä‘á»™ng tích cá»±c để giành quyền kiểm soát các tuyến đường vận chuyển khí đốt thông qua các tranh chấp hợp đồng vá»›i các công ty phân phối khí bị phá sản tại Ukraine.

Tuy nhiên, theo tờ Global and Mail, sá»± phụ thuá»™c vào khí đốt Nga của châu Âu cÅ©ng có tác Ä‘á»™ng hai chiều và hiện nay Nga Ä‘ang phải trả giá cho chính sách năng lượng này của họ. Nguồn thu nhập xuất khẩu lá»›n nhất của Nga Ä‘ang bị mắc kẹt do má»™t bên là giá dầu giảm mạnh, bên kia là sức ép từ thách thức chính trị và pháp lý của EC. Má»›i Ä‘ây, EC Ä‘ã công bố má»™t đề xuất khung cho má»™t Liên minh năng lượng. Đây là kế hoạch cho sá»± phối hợp trên diện rá»™ng chính sách năng lượng trong các vấn đề từ biện pháp tiết kiệm năng lượng và giảm khí thải CO2 cho đến việc Ä‘a dạng hóa nguồn cung và các biện pháp an ninh năng lượng. Liên minh này sẽ tìm cách giảm ranh giá»›i giữa các thị trường năng lượng của các quốc gia thành viên EU, mở cá»­a cho má»™t mạng lÆ°á»›i thông minh và người tiêu dùng có thể mua năng lượng tại các nÆ°á»›c láng giềng.

Mục tiêu của Liên minh năng lượng EU là chấm dứt chiến lược “chia để trị” của Gazprom: Thông lệ thÆ°Æ¡ng thuyết các giao dịch Ä‘á»™c quyền của Gazprom vá»›i các nÆ°á»›c nhập khẩu khí đốt, phân chia các thị trường, Æ°u Ä‘ãi những quốc gia hữu hảo và trừng phạt những quốc gia bất đồng bằng khí đốt cao hÆ¡n.

HÆ¡n nữa, Æ°u tiên hành Ä‘á»™ng đầu tiên của Liên minh năng lượng EU là việc các nÆ°á»›c thá»±c hiện nghiêm túc các quy định cạnh tranh của EU và má»™t chiến dịch nhằm Ä‘a dạng hóa nguồn cung khí đốt từ Trung Á và Bắc Phi tá»›i việc mở rá»™ng các tuyến đường ống cÅ©ng nhÆ° mở rá»™ng các kho chứa khí đốt hóa lỏng.

Đề xuất thành lập Liên minh năng lượng không khác gì lời tuyên chiến chống lại sá»± chi phối các thị trường năng lượng châu Âu của Nga. Má»™t cuá»™c Ä‘iều tra kéo dài 2 năm về những cáo buá»™c rằng Gazprom Ä‘ang lạm dụng vị thế chi phối thị trường tại má»™t số nÆ°á»›c EU Ä‘ang sắp có kết luận cuối cùng. Nếu Gazprom bị chính thức cáo buá»™c, Ä‘iều Ä‘ó sẽ dẫn đến những khoản phạt lá»›n, nhÆ°ng nguy cÆ¡ lá»›n hÆ¡n là Gazprom sẽ bị buá»™c phải thay đổi hành vi của họ để trở nên minh bạch hÆ¡n và cạnh tranh hÆ¡n trong tiến trình ấn định giá khí đốt.

Trong khi Ä‘ó, thu nhập của Gazprom Ä‘ang hao hụt nhanh do doanh số giảm mạnh vì nhu cầu thấp hÆ¡n cÅ©ng nhÆ° ná»— lá»±c của các nÆ°á»›c thành viên EU nhằm tìm kiếm những nhà cung cấp khí đốt má»›i.

Trong quý III năm 2014, Gazprom chỉ bán được 6 tá»· m3 khí đốt sang châu Âu, giảm 15% so vá»›i cùng kỳ, má»™t phần là do thời tiết ấm hÆ¡n. Việc giá dầu giảm sẽ khiến tình hình kinh doanh của Gazprom xấu hÆ¡n nữa. Các hợp đồng lâu dài của Gazprom có giá thay đổi theo giá dầu và việc giá dầu thô sụt giảm trong thời gian gần Ä‘ây chắc chắn sẽ có tác Ä‘á»™ng đến Gazprom.

HÆ¡n má»™t ná»­a thu nhập của Gazprom đến từ việc xuất khẩu khí đốt sang châu Âu và công ty này Ä‘óng góp 8% thu nhập của chính phủ Nga. Moscow có thể không chịu nổi má»™t cuá»™c chiến năng lượng vá»›i EU và má»™t cuá»™c chiến tốn kém do quan Ä‘iểm của Nga về cuá»™c khủng hoảng tại Ukraine.

Các chuyên gia phân tích cho rằng, ông Putin Ä‘ã chọn liên kết 2 tranh chấp này và chiến lược cuối cùng có thể dẫn đến sá»± sụp đổ kinh tế.

Nguồn tin: Infonet