Đối mặt vá»›i các lệnh trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây và giá dầu thấp, các công ty Nga Ä‘ang trông chờ vào cứu trợ của chính phủ...

Má»™t hệ thống phân phối khí đốt của doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c Nga - Ảnh: Reuters.

Đối mặt vá»›i các lệnh trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây và giá dầu thấp, các công ty Nga Ä‘ang trông chờ vào các khoản cứu trợ của chính phủ. NhÆ°ng nhu cầu cứu trợ nhanh chóng vượt xa nguồn cung tiền, làm gia tăng nguy cÆ¡ của má»™t cuá»™c khủng hoảng kinh tế nếu nguồn quỹ cạn kiệt, tờ New York Times cho hay.

Trong bối cảnh nền kinh tế gặp khó khăn, năm ngoái chính phủ Nga Ä‘ã thiết lập má»™t chÆ°Æ¡ng trình cứu trợ tài chính cho doanh nghiệp. ChÆ°Æ¡ng trình này sá»­ dụng tiền từ má»™t trong các quỹ đầu tÆ° nhà nÆ°á»›c. Hầu nhÆ° ngay lập tức, các công ty bắt đầu xin được há»— trợ.

Công ty dầu mỏ khổng lồ Rosneft đề nghị được há»— trợ 21,3 tá»· USD. Gazprom, công ty có vai trò chi phối đối vá»›i ngành khai thác khí tá»± nhiên, thì xin 3,2 tá»· USD cho má»™t công ty con.

Danh sách còn tiếp tục: từ ngành đường sắt vốn có vai trò Ä‘á»™c quyền ở Nga, cÅ©ng là ngành sá»­ dụng nhiều lao Ä‘á»™ng nhất; đến chủ sở hữu các sân bay ở Moscow; má»™t công ty đầu tÆ° mạo hiểm chuyên đầu tÆ° vào công nghệ nano; và má»™t công ty xuất khẩu nhà máy Ä‘iện hạt nhân của Nga.

Cho đến nay, các công ty Ä‘ã đề nghị được há»— trợ ít nhất 37 tá»· USD, và con số sẽ còn tăng cao hÆ¡n nữa.

"Má»™t số lượng khá lá»›n công ty không thể tiếp cận nguồn vốn nào khác", Vladimir I. Tikhomirov, Kinh tế trưởng tại BCS Financial Group, nói.

NhÆ°ng các quỹ đầu tÆ° nhà nÆ°á»›c, quỹ An sinh quốc gia, có thể không có đủ tiền để trang trải các nhu cầu của các công ty. Theo số liệu vào đầu tháng 3, các quỹ này có dá»± trữ khoảng 75 tá»· USD.

Khoảng má»™t phần tÆ° số tiền này nằm trong các tài sản có tính thanh khoản thấp, vì vậy nó không thể được san sẻ cho các chÆ°Æ¡ng trình cứu trợ tài chính. Má»™t phần số tiền cÅ©ng được phân bổ cho cÆ¡ sở hạ tầng. Tính chung, các tài sản có thanh khoản thấp, các công trình cÆ¡ sở hạ tầng và gói cứu trợ cần đến ít nhất 82 tá»· USD.

Các quỹ đầu tÆ° nhà nÆ°á»›c của Nga Ä‘ang cố gắng tăng cường cho ngân hàng vay tiền để mua trái phiếu của các công ty cần trợ giúp. Các ngân hàng có vốn, các công ty có được nguồn tiền trong lúc cần kíp. Thường thì hai vụ cứu trợ nhÆ° vậy tiêu tốn 1 tá»· Rúp.

Tuy nhiên chiến lược này có thể tạo ra nhiều vấn đề. Nếu giá dầu giảm và nền kinh tế suy yếu hÆ¡n nữa, số trái phiếu có thể không còn nhiều giá trị, tạo ra ràng buá»™c tài chính giữa ngân hàng và công ty.

Giống nhÆ° nhiều quốc gia xuất khẩu dầu mỏ, Nga tạo dá»±ng được nguồn tiền dá»± trữ lá»›n khi giá dầu cao. NhÆ°ng chính phủ nÆ°á»›c này hiện Ä‘ang tiêu khoản dá»± trữ này má»™t cách nhanh chóng, trong bối cảnh giá dầu hiện nay dao Ä‘á»™ng quanh 60 USD má»™t thùng. Các biện pháp trừng phạt của phÆ°Æ¡ng Tây về vấn đề Ukraine càng gây thêm khó khăn tài chính cho Nga.

Tuy nhiên, Nga còn xa má»›i được coi là hết tiền. NÆ°á»›c này vẫn có dá»± trữ khoảng 360 tá»· USD, mặc dù nó Ä‘ã giảm mạnh so vá»›i mức hÆ¡n 490 tá»· USD vào năm ngoái.

Ngân hàng trung Æ°Æ¡ng Ä‘ang sá»­ dụng nguồn dá»± trữ này để chống đỡ cho đồng rúp. NhÆ°ng vá»›i các công ty, quá trình này trở nên phức tạp hÆ¡n.

Hai nguồn tài chính chính của Nga là Quỹ An sinh Quốc gia và Quỹ Dá»± trữ Quốc gia. Theo luật pháp Nga, Quỹ Dá»± trữ chỉ được sá»­ dụng để bổ sung cho ngân sách liên bang.

Nguồn tiền trong Quỹ Dá»± trữ, hiện vào khoảng 77 tá»· USD, phần lá»›n sẽ được dành cho việc khác. Theo kế hoạch ngân sách có thể sẽ ​​được ná»™i các phê duyệt trong tuần này, chính phủ Nga dá»± định chi khoảng 52,4 tá»· USD, tức hai phần ba của Quỹ Dá»± trữ, trong năm nay, và phần còn lại trong năm 2016.

Trong khi Ä‘ó, sá»­ dụng Quỹ An sinh ngay từ đầu sẽ gây tranh cãi, bởi nó là má»™t phần của hệ thống lÆ°Æ¡ng hÆ°u của Nga.

Trong những tháng đầu năm nay, cuá»™c chiến giành tiền của quỹ này phản ánh cuá»™c vật lá»™n kinh tế của nÆ°á»›c Nga thời hiện đại, giữa má»™t bên là các tài phiệt và những doanh nghiệp có liên hệ vá»›i nhà nÆ°á»›c của họ, kiên quyết chiếm lấy tài sản quốc gia, vá»›i má»™t bên là những người hÆ°u trí vốn Ä‘ang phải sống chật vật.

Trong cuá»™c chiến giành tiền từ quỹ này, người ta nghÄ© đến việc sá»­ dụng đồng Rúp hai lần. Theo Ä‘ó, ngân hàng sẽ mua trái phiếu của các doanh nghiệp, qua Ä‘ó bÆ¡m tiền trá»±c tiếp vào công ty. Đến lượt mình, các ngân hàng có thể thế chấp trái phiếu tại ngân hàng trung Æ°Æ¡ng để vay vốn từ Ä‘ó.

NhÆ°ng kế hoạch này cÅ©ng có thể tạo ra sá»± há»—n loạn trên thị trường. Cuối năm ngoái, ngân hàng trung Æ°Æ¡ng quyết định chấp nhận trái phiếu Rosneft do các ngân hàng thÆ°Æ¡ng mại nắm giữ làm tài sản thế chấp. Rosneft sau Ä‘ó Ä‘ã phát hành thêm 625 tá»· Rúp trái phiếu má»›i, và ngân hàng trung Æ°Æ¡ng phải tiếp tục bÆ¡m vốn theo cách này.

Vá»›i các công ty của Nga, đặc biệt là trong lÄ©nh vá»±c năng lượng, hiện không có nhiều lá»±a chọn ngoài cách này.

Nguồn tin: Vneconomy