CÆ¡ sở pháp lý vững chắc
Phó Tổng Giám đốc PV OIL Lý Hồng Ðức cho biết, trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a ra thị trÆ°á»ng, E5 Ä‘ã được thá» nghiệm trên các loại xe khác nhau trên nhiá»u địa hình, chứa thá» trong các bồn chứa ngầm và Ä‘á»u cho kết quả an toàn. Theo kết quả kiểm nghiệm của Phòng thí nghiệm Ðá»™ng cÆ¡ đốt trong, Ðại há»c Bách khoa Hà Ná»™i, xe sá» dụng xăng E5 tăng tốc nhanh hÆ¡n so vá»›i xe sá» dụng xăng A92, nhiên liệu cháy triệt để hÆ¡n, không ảnh hưởng xấu đến Ä‘á»™ bá»n Ä‘á»™ng cÆ¡. Khí thải hy-Ä‘rô các-bon cÅ©ng thấp hÆ¡n.
Theo ông Ðức, đến nay hành lang pháp lý để sản xuất và kinh doanh nhiên liệu sinh há»c (NLSH) cÅ©ng Ä‘ã cÆ¡ bản hoàn tất. Năm 2007, hai tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7716:2007 bio-ethanol nhiên liệu biến tính dùng để trá»™n vá»›i xăng sá» dụng làm nhiên liệu cho Ä‘á»™ng cÆ¡ Ä‘ánh lá»a, yêu cầu kỹ thuáºt và TCVN 7717:2007 nhiên liệu Ä‘i-ê-den sinh há»c gốc (B100), yêu cầu kỹ thuáºt Ä‘ã được ký công bố áp dụng.
Ngày 6-10-2008, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã phê duyệt "Danh mục các Ä‘á» tài và dá»± án thá»±c hiện trong năm 2009" vá» sản xuất các giống cây trồng có năng suất cao làm nguyên liệu sản xuất NLSH, nghiên cứu và làm chủ được các công nghệ sản xuất NLSH tiên tiến trên thế giá»›i từ các nguồn nguyên liệu khác nhau, xây dá»±ng và Ä‘á» xuất các chính sách há»— trợ phát triển NLSH ở Việt Nam, hoàn thiện công nghệ sản xuất E5 từ phối trá»™n, tồn trữ đến phân phối và thá» nghiệm trên diện rá»™ng để Ä‘ánh giá khả năng thÆ°Æ¡ng mại xăng E5.
Ngày 19-6-2008, Bá»™ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ä‘ã phê duyệt Ä‘á» án "Nghiên cứu, phát triển và sá» dụng sản phẩm cây cá»c rào (Jatropha Curcas) ở Việt Nam giai Ä‘oạn 2008 - 2015 và tầm nhìn đến năm 2025" vá»›i mục tiêu tạo ra má»™t ngành sản xuất nông nghiệp má»›i thông qua việc hình thành vùng nguyên liệu gắn vá»›i phát triển công nghiệp chế biến dầu Ä‘i-ê-den sinh há»c có hiệu quả cao, quy mô lá»›n trên cÆ¡ sở sá» dụng hiệu quả đất Ä‘ai ở các vùng hoang hóa, khô cằn, đất trống, đồi núi trá»c và những nÆ¡i canh tác nông nghiệp năng suất thấp.
Bá»™ Tài chính Ä‘ã phát hành hai thông tÆ° liên tịch vá»›i Bá»™ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn số 96/2007/TTLT-BTC-BNN ngày 8-8-2007 và vá»›i Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng số 85/2008/TTLT-BTC-BCT ngày 2-10-2008 vá» hÆ°á»›ng dẫn chế Ä‘á»™ quản lý, sá» dụng ngân sách Nhà nÆ°á»›c chi cho chÆ°Æ¡ng trình trá»ng Ä‘iểm phát triển và ứng dụng công nghệ sinh há»c trong lÄ©nh vá»±c nông nghiệp và phát triển nông thôn, đồng thá»i chỉ thá»±c hiện Ðá» án phát triển và ứng dụng công nghệ sinh há»c trong lÄ©nh vá»±c chế biến đến năm 2020, trong Ä‘ó có quy định vá» nguồn kinh phí, ná»™i dung chi và mức chi cho các chÆ°Æ¡ng trình.
Năm 2009, Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã đẩy mạnh tiến Ä‘á»™ triển khai phát triển thị trÆ°á»ng NLSH. Tháng 6-2009, Bá»™ Khoa há»c và Công nghệ ban hành hai tiêu chuẩn quốc gia "TCVN 8063:2009: Xăng không chì pha 5% Ethanol - Yêu cầu kỹ thuáºt" và "TCVN 8064:2009: Nhiên liệu Ä‘i-ê-den pha 5% este methyl axít béo - yêu cầu kỹ thuáºt". Tháng 9-2009, Bá»™ Khoa há»c và Công nghệ ban hành "Quy chuẩn kỹ thuáºt quốc gia vá» xăng, nhiên liệu Ä‘i-ê-den và nhiên liệu sinh há»c".
Ông Ðức khẳng định: "Vá»›i các chính sách này, cùng vá»›i những quy định vá» thiết kế và kiểm định chất lượng của các trạm phân phối và lÆ°u trữ NLSH dá»± kiến sẽ được các cÆ¡ quan chức năng ban hành trong thá»i gian sắp tá»›i, hành lang pháp lý cho ngành sản xuất và kinh doanh NLSH sẽ cÆ¡ bản hoàn thiện, góp phần thúc đẩy thá»±c hiện chủ trÆ°Æ¡ng chung của Chính phủ vá» phát triển ngành công nghiệp này".
Xu thế không thể cưỡng lại
Hiện nay, rất nhiá»u quốc gia trên thế giá»›i Ä‘ã bắt buá»™c các phÆ°Æ¡ng tiện giao thông phải sá» dụng NLSH, đặc biệt ở các nÆ°á»›c châu Âu và các nÆ°á»›c phát triển. Ðáng kể nhất là Mỹ và Bra-xin, được xem là hai nÆ°á»›c Ä‘i trÆ°á»›c và Ä‘i đầu trên thế giá»›i vá» NLSH. Từ má»™t nÆ°á»›c phải nháºp khẩu dầu má» hằng năm, đến nay Bra-xin Ä‘ã được công nháºn là nÆ°á»›c đầu tiên trên thế giá»›i không bị lệ thuá»™c vào dầu má» khi phát triển NLSH.
Các nÆ°á»›c châu Á cÅ©ng Ä‘ang đầu tÆ° mạnh vào ngành công nghiệp NLSH. Năm 2006, Thái-lan Ä‘ã dùng xăng pha 10% ethanol trên toàn quốc và chuyển sang xăng pha 20% ethanol khi khủng hoảng giá nhiên liệu thế giá»›i bùng nổ vào năm 2008. Không chỉ váºy, Thái-lan cÅ©ng xuất khẩu ethanol sang Xin-ga-po, Phi-li-pin, Ðài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc... Trung Quốc cÅ©ng Ä‘ã Ä‘á» ra kế hoạch năm 2010 sẽ pha hai triệu tấn ethanol vào xăng, và đến năm 2020 sẽ pha mÆ°á»i triệu tấn, má»™t ná»— lá»±c để giảm hiệu ứng nhà kính của trái đất. Còn tại Ấn Ðá»™, quốc gia tiêu thụ nhiên liệu đứng thứ năm trên thế giá»›i, do 77% nhu cầu nhiên liệu trong nÆ°á»›c phải dá»±a vào nguồn nháºp khẩu, chính phủ nÆ°á»›c này Ä‘ang đẩy nhanh ngành sản xuất ethanol và dá»± báo sẽ có những Ä‘á»™t phá trong giai Ä‘oạn từ nay đến năm 2012.
Việt Nam cÅ©ng không đứng ngoài xu thế này. Việc Ä‘Æ°a xăng sinh há»c E5 vào phục vụ thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c là má»™t phần ná»™i dung của "Ðá» án phát triển nhiên liệu sinh há»c đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025" của Chính phủ, do Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chủ trì, Ä‘ánh dấu má»™t bÆ°á»›c phát triển má»›i trong ngành công nghiệp năng lượng của Việt Nam.
Theo Ä‘á» án này, mục tiêu phát triển cho từng giai Ä‘oạn từ nay cho đến năm 2025 nhÆ° sau:
Giai Ä‘oạn 2007 đến 2010: Hoàn thiện khung pháp lý để khuyến khích sản xuất và sá» dụng NLSH, xây dá»±ng lá»™ trình sá» dụng NLSH, làm chủ công nghệ từ nguyên liệu, sản xuất và pha trá»™n; Ä‘ào tạo Ä‘á»™i ngÅ© cán bá»™ chuyên sâu vá» NLSH; quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu cho NLSH cùng vá»›i xây dá»±ng mô hình sản xuất NLSH quy mô 100 nghìn tấn E5 và 50 nghìn tấn B5 tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 0,4% nhu cầu xăng dầu cả nÆ°á»›c vào năm 2010, bảo đảm cung cấp 8% nhu cầu cả nÆ°á»›c vá» E5 và B5.
Từ năm 2011 đến 2015: Sản xuất được các phụ gia, men và váºt liệu cho sản xuất NLSH, phát triển sản xuất và sá» dụng NLSH thay thế nhiên liệu truyá»n thống; phát triển các giống nguyên liệu má»›i có năng suất cao; xây dá»±ng mô hình sản xuất NLSH tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 1% nhu cầu xăng dầu cả nÆ°á»›c vào năm 2015; bảo đảm cung cấp 20% nhu cầu cả nÆ°á»›c vá» E5 và B5.
Giai Ä‘oạn 2016 đến 2025: Xây dá»±ng ngành NLSH tiên tiến, hiện đại và bá»n vững; bảo đảm cung cấp 100% nhu cầu cả nÆ°á»›c vá» E5 và B5.
Theo Quyết định số 177/2007/QÐ-TTg, trong giai Ä‘oạn 2007 - 2015, sản xuất NLSH được xếp vào danh mục lÄ©nh vá»±c được đặc biệt Æ°u Ä‘ãi đầu tÆ°. Các doanh nghiệp đầu tÆ° sản xuất NLSH được miá»…n, giảm thuế thu nháºp đối vá»›i sản phẩm là NLSH. Tại Nghị định số 24/2007/NÐ-CP, Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luáºt Thuế thu nháºp doanh nghiệp. Các doanh nghiệp NLSH được hưởng các Æ°u Ä‘ãi tối Ä‘a vá» thuê đất, sá» dụng đất trong thá»i gian 20 năm. Nguyên liệu, linh kiện, máy móc, thiết bị phục vụ cho việc nghiên cứu khoa há»c và phát triển công nghệ sản xuất NLSH được miá»…n thuế nháºp khẩu.
NLSH là năng lượng má»›i nên thuá»™c danh mục đặc biệt Æ°u Ä‘ãi đầu tÆ°, NLSH cÅ©ng thuá»™c ngành công nghiệp mÅ©i nhá»n giai Ä‘oạn 2007 - 2010, tầm nhìn đến năm 2020 (theo Quyết định số 55/2007/QÐ-TTg), được hưởng các chính sách Æ°u tiên và được Nhà nÆ°á»›c há»— trợ má»™t phần chi phí đối vá»›i các dá»± án bảo vệ môi trÆ°á»ng tại các cÆ¡ sở sản xuất. Theo Thông tÆ° số 02/2007/TT-BTM ngày 2-2-2007 của Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại, dá»± án đầu tÆ° vào ngành năng lượng má»›i (NLSH) được hưởng chính sách miá»…n thuế nháºp khẩu cho nguyên liệu sản xuất, váºt tÆ° và linh kiện phục vụ cho sản xuất.
Theo ông Ðức, các chính sách trên được áp dụng rá»™ng rãi sẽ khuyến khích nhiá»u doanh nghiệp tham gia vào thị trÆ°á»ng, tạo má»™t thị trÆ°á»ng cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy kênh phân phối rá»™ng khắp sẽ Ä‘em lại lợi ích to lá»›n cho ngÆ°á»i dân, xã há»™i và đất nÆ°á»›c.
Khởi đầu thuáºn lợi
BÆ°á»›c đầu Ä‘Æ°a xăng sinh há»c E5 trở lại, PVN và PV OIL Ä‘ã nháºn được sá»± ủng há»™ nhiệt tình của ngÆ°á»i tiêu dùng do thá» nghiệm thá»±c tế ban đầu cho thấy ngÆ°á»i dân hoàn toàn hài lòng vá» chất lượng, đồng thá»i lại được hưởng chính sách giá thấp hÆ¡n 500 đồng so vá»›i xăng A92. Là doanh nghiệp tiên phong Ä‘i tạo láºp thị trÆ°á»ng, PVN Ä‘ã triển khai liên tục các dá»± án để bảo đảm nguồn cung ứng Ä‘ón đầu sá»± phát triển của thị trÆ°á»ng, trong Ä‘ó có việc xây dá»±ng ba nhà máy sản xuất ethanol để pha chế xăng sinh há»c.
Nhà máy Ethanol Phú Thá» tại huyện Tam Nông khởi công tháng 9-2008 vá»›i tổng mức đầu tÆ° 80 triệu USD. PV OIL nắm 29%, Tổng công ty Tài chính dầu khí PVFC nắm 10%, Tổng công ty dung dịch khoan DMC 10% và các đối tác khác nắm giữ phần còn lại. Nhà máy có công suất 100 triệu lít/năm, sá» dụng 240 tấn sắn lát khô/năm vá»›i công nghệ của công ty Delta - T (Mỹ), dá»± kiến sẽ Ä‘i vào sản xuất năm 2011.
Má»™t nhà máy sá» dụng công nghệ tÆ°Æ¡ng tá»± là Nhà máy Ethanol Quảng Ngãi được xây dá»±ng tại Khu kinh tế Dung Quất. Nhà máy có tổng vốn 80 triệu USD, trong Ä‘ó Tổng công ty Dịch vụ tổng hợp Dầu khí - PETROSETCO sở hữu 25%, Tổng công ty lá»c dầu Bình SÆ¡n - BSR nắm 55%, Tổng công ty cổ phần Tài chính Dầu khí Việt Nam - PVFC nắm 10% và các đối tác khác.
Trong khi Ä‘ó, Nhà máy Ethanol Bình PhÆ°á»›c xây dá»±ng ở Bù Ðăng (Bình PhÆ°á»›c) sá» dụng công nghệ của Công ty PRAJ (Ấn Ðá»™), khởi công tháng 3-2010 và dá»± kiến Ä‘i vào sản xuất năm 2011. Trong tổng số 80 triệu USD vốn đầu tÆ°, PV OIL nắm 29% vốn, Táºp Ä‘oàn ITOCHU (Nháºt Bản) 49%, và Công ty LICOGI 16 giữ 22%.
Vá»›i ba nhà máy này, trong giai Ä‘oạn đầu, sẽ có khoảng 50 nghìn há»™ nông dân đồng hành cùng PVN và PV OIL trong kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu, tạo nguồn đầu vào chất lượng cao cho các nhà máy, góp phần cải thiện Ä‘á»i sống nông dân ở những vùng sâu, vùng xa của Tổ quốc.