Cho rằng giá Ä‘iện ở Việt Nam hiện vẫn còn quá thấp, má»›i Ä‘ây, lãnh đạo Táºp Ä‘oàn Äiện lá»±c Việt Nam (EVN) tiếp tục xin tăng giá Ä‘iện cùng vá»›i đỠxuất đưa khoản lá»— hàng ngàn tỉ đồng cá»§a năm 2010 vào cấu thành giá má»›i để bù lá»—. Trong khi ngành Ä‘iện Ä‘òi tăng giá, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lại Ä‘ang làm ngÆ¡ trước giá dầu thế giá»›i Ä‘ang giảm mạnh.
Giữ giá cao để chống buôn láºu(?!)
VỠđỠxuất tăng giá Ä‘iện, ông Dương Quang Thành, Phó Tổng Giám đốc EVN, cho rằng EVN Ä‘ang gặp khó khăn rất lá»›n vá» vốn cho các công trình thá»§y Ä‘iện. Vì váºy, để giải quyết vấn đỠnày, Bá»™ Công Thương cần ban hành sá»›m thông tư hướng dẫn Quyết định 24 vá» việc Ä‘iá»u chỉnh giá Ä‘iện theo cÆ¡ chế thị trưá»ng, nếu không trong thá»i gian tá»›i, EVN sẽ gặp khó khăn (?!).
Theo bà Äàm Thị Huyá»n, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), thá»i gian vừa qua, Lào và Campuchia Ä‘ã 2 lần giảm giá xăng, dầu nên hiện tại, giá bán mặt hàng này tại khu vá»±c giáp biên vá»›i Việt Nam gần như ngang bằng nhau.
Tuy nhiên, kiến nghị vá»›i Bá»™ Công Thương, đại diện Petrolimex cho rằng cần có biện pháp ngăn chặn xăng dầu thẩm láºu vào Việt Nam chứ không đỠcáºp phương án giảm giá bán lẻ xăng dầu cho bằng vá»›i các nước để hạn chế tình trạng nháºp láºu mặt hàng này.

Táºn dụng quy định má»›i, ngành Ä‘iện liên tục Ä‘òi tăng giá. Trong ảnh: Nhân viên Ä‘iện lá»±c TPHCM ghi chỉ số Ä‘iện. Ảnh: Há»’NG THÚY
Äại diện Petrolimex biện minh: Vá»›i tình hình giá cả hiện nay, chỉ mặt hàng dầu diesel má»›i có lãi, vì thế các doanh nghiệp đầu mối Ä‘ang cố gắng kiếm lãi để bù vào khoản lá»— trước Ä‘ây.
Äiá»u này cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i việc ngưá»i tiêu dùng Việt Nam còn phải chỠđợi cho đến khi Petrolimex thu lãi đủ hòa vốn và giá xăng dầu thế giá»›i tiếp tục giảm thì các doanh nghiệp trong nước má»›i tính đến việc giảm giá bán lẻ trong nước. Trong bối cảnh này, đại diện Petrolimex tiếp tục đỠnghị Nhà nước chưa nên tăng thuế và nên sá» dụng quỹ bình ổn giá để Ä‘iá»u tiết thay vì áp thuế.
Khó chấp nháºn đưa lá»— vào giá bán
Trước hàng loạt đỠxuất vá» giá cá»§a 2 ngành Ä‘iện và xăng dầu có thể tác động mạnh tá»›i Ä‘á»i sống cá»§a ngưá»i dân, má»™t quan chức Bá»™ Tài chính cho biết hiện chưa có bất kỳ phương án Ä‘iá»u chỉnh nào liên quan đến thuế hay giá cá»§a 2 ngành này được đưa ra.
Trong khi Ä‘ó, phân tích lý do “ông lá»›n” EVN đỠxuất tăng giá, chuyên gia kinh tế - TS Nguyá»…n Minh Phong (Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế và Xã há»™i Hà Ná»™i) cho rằng sau khi Quyết định số 24 cá»§a Thá»§ tướng Chính phá»§ ban hành vá» việc cho phép Ä‘iá»u chỉnh giá Ä‘iện theo cÆ¡ chế giá thị trưá»ng vá»›i thá»i hạn Ä‘iá»u chỉnh tối thiểu 3 tháng/lần, doanh nghiệp sẽ căn cứ vào thá»i hạn Ä‘ó để đỠnghị Ä‘iá»u chỉnh tăng giá, bởi nếu không tăng bây giá» thì 3 tháng tá»›i sẽ “nằm im” và phải đợi đến táºn tháng 9 má»›i được tăng.
CÅ©ng theo ông Phong, không có lý do gì để chấp nháºn cho EVN đưa khoản lá»— năm 2010 vào cấu thành giá Ä‘iện má»›i để bù lá»—. Nếu muốn như váºy, EVN phải công khai hóa giá thành Ä‘iện hiện nay được bán như thế nào để xem tính hợp lý đến Ä‘âu. Hiện Nhà nước vẫn chấp nháºn giá cá»§a doanh nghiệp đưa ra và coi Ä‘ó là giá ná»n.
Vì thế, nếu tăng giá Ä‘iện phải căn cứ vào cÆ¡ cấu phát Ä‘iện và cÆ¡ cấu đầu vào cá»§a EVN Ä‘ã Ä‘iá»u chỉnh theo hướng tăng chưa; nếu chưa thì việc Ä‘òi tăng giá cá»§a EVN là không hợp lý. Nhưng thá»±c tế, thá»i gian gần Ä‘ây có nhiá»u yếu tố thuáºn lợi cho việc phát Ä‘iện như giá xăng dầu khá ổn định; nguồn nước cho thá»§y Ä‘iện dồi dào hÆ¡n năm trước... Như váºy, yếu tố liên quan đến giá thành cá»§a việc phát Ä‘iện rõ ràng không bị ảnh hưởng.
Thạc sÄ© Bùi Văn Trưá»ng, giảng viên Trưá»ng Äại há»c Kinh tế TPHCM, cho rằng giá bán không thể hình thành từ khoản lá»— cá»§a năm cÅ©. Giả sá» khoản lá»— khoảng 8.000 tỉ đồng cá»§a EVN tính hết vào giá bán Ä‘iện năm 2011 thì đến năm 2012, khi tính giá, EVN có phải trừ khoản lá»— Ä‘ã tính trong giá bán cÅ©? Nếu EVN lá»— tháºt, Nhà nước nên chấp nháºn bù lá»— má»™t thá»i gian nữa, còn hÆ¡n phải vá»™i vã định giá từ chi phí “áº£o”, lãng phí. Ná»n kinh tế có thể sẽ phải trả giá cho sá»± vá»™i vã này.
Äi ngược ná»— lá»±c kiá»m chế lạm phát
Các chuyên gia kinh tế khuyến cáo trong thá»i gian tá»›i, nhất là trong bối cảnh lạm phát còn cao thì ngành Ä‘iện không nên tăng giá bán. Cùng Ä‘ó, các cÆ¡ quan giám sát cÅ©ng nên tăng cưá»ng chức năng giám sát để bảo đảm những chi phí mà ngành Ä‘iện sau này nếu trình trong các phương án Ä‘iá»u chỉnh tăng 5% hay trên/dưới 5% cÅ©ng phải bảo đảm tính khách quan. Lạm phát má»›i bắt đầu dịu Ä‘i nay nếu cho tăng giá Ä‘iện và giá xăng dầu có thể giảm nhưng không chịu giảm thì khác nào dá»™i nước lạnh vào ná»— lá»±c kiá»m chế lạm phát, ổn định kinh tế vÄ© mô Ä‘ã được Chính phá»§ thá»±c hiện gần ná»a năm qua.
Äiện lá»±c Hiệp Phước lại Ä‘òi tăng giá! Ngày 7-6, Công ty TNHH Äiện lá»±c Hiệp Phước (HPPC) Ä‘ã gá»i đến khách hàng là các doanh nghiệp trong KCN Hiệp Phước (huyện Nhà Bè - TPHCM) bản thông báo má»›i vá» “phụ thu phí nhiên liệu”. Theo Ä‘ó, HPPC Ä‘òi khách hàng phải trả thêm má»™t khoản tiá»n bằng mức chênh lệch giữa giá thành phát Ä‘iện bán cho EVN (hÆ¡n 21 cent/KWh) và giá bán Ä‘iện cho các doanh nghiệp theo quy định (khoảng 5,5 cent/KWh). Như váºy, ít nhất Ä‘ã không dưới 3 lần HPPC đơn phương đưa ra các quyết định Ä‘òi phụ thu phí nhiên liệu mặc dù chưa được sá»± cho phép cá»§a Chính phá»§ và từng gặp phải sá»± phản ứng rất quyết liệt từ nhiá»u doanh nghiệp. Trao đổi vá»›i phóng viên Báo Ngưá»i Lao Äá»™ng cùng ngày, đại diện má»™t doanh nghiệp tại KCN Hiệp Phước cho rằng ngưá»i ký văn bản lần này là ông Phạm Hồng Tiến - chỉ giữ chức trưởng phòng váºn hành cá»§a HPPC, không thể đại diện cho doanh nghiệp để thông báo vấn đỠnêu trên. Q.Lâm |
Khâu trung gian lãi to Thông tin từ các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cho thấy từ đầu tháng 5-2011, giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã bắt đầu giảm dần cho đến đầu tháng 6 này. Theo Ä‘ó, mặt hàng xăng hiện còn 117 USD/thùng (giảm 18 USD/thùng), dầu 128 USD/thùng (giảm 11 USD/thùng). Tuy nhiên, giá bán lẻ trên thị trưá»ng vẫn chưa chịu giảm theo. Theo tính toán cá»§a giá»›i kinh doanh, vá»›i giá bán lẻ hiện nay, há» lãi từ 100 - 200 đồng/lít xăng, lãi từ 700 - 800 đồng/lít dầu diesel. Bà Äàm Thị Huyá»n cÅ©ng thừa nháºn dầu diesel Ä‘ang lãi lá»›n nên nhiá»u doanh nghiệp Ä‘ua nhau nháºp hàng vá» bán, làm giảm mạnh lượng bán ra cá»§a Petrolimex. Trong Ä‘ó có những doanh nghiệp trong nhiá»u tháng qua không nháºp hàng vì sợ lá»—, nay lại nháºp vá»›i số lượng lá»›n, nâng mức chiết khấu cho các đại lý lên rất cao. Hiện nay, mặt hàng dầu có mức chiết khấu lên đến 800 - 900 đồng/lít, tháºm chí 1.000 đồng/lít nếu mua vá»›i số lượng lá»›n. Chiết khấu dành cho mặt hàng xăng cÅ©ng Ä‘ã tăng lên 600 - 700 đồng/lít. Lãnh đạo má»™t số doanh nghiệp đầu mối lá»›n cho biết để bán được hàng, há» phải cố chạy theo mức chiết khấu cao “chót vót” này nên cÅ©ng chẳng còn lãi bao nhiêu. Các đầu mối còn cho biết khi giá thế giá»›i tăng cao, các đại lý Ä‘òi lấy hàng liên tục, nay giá thế giá»›i giảm, há» chỉ lấy hàng khi bồn chứa gần cạn vì há» lo giá bán lẻ sắp tá»›i sẽ giảm. Khác vá»›i Petrolimex, má»™t số doanh nghiệp đầu mối cho rằng lợi nhuáºn từ xăng dầu hiện nay chỉ rÆ¡i vào khâu trung gian, Ä‘úng ra nên để cho ngưá»i tiêu dùng được hưởng bằng cách giảm giá bán lẻ. Tuy nhiên, giá bán lẻ lại do Nhà nước quy định nên há» cÅ©ng không thể tá»± giảm giá. Bên cạnh Ä‘ó, nhiá»u doanh nghiệp đầu mối nháºp khẩu xăng dầu cho rằng thá»i Ä‘iểm này Nhà nước nên tăng thuế nháºp khẩu dầu. |