Theo một báo cáo mới của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), rõ ràng là chúng ta đang đối mặt với 'cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu thực sự đầu tiên'. Trong khi châu Âu là tâm điểm của sự biến động và khan hiếm trên thị trường năng lượng hiện nay, thì vấn đề này không phải xảy ra riêng lẻ. Tiếp tục đề cập đến hoàn cảnh hiện tại khi “cuộc khủng hoảng năng lượng của Châu Âu” không chỉ là chuyện viễn vông, mà còn tiềm ẩn nguy cơ đối với các quốc gia chịu thiệt hại nặng nề nhất, hầu như không có quốc gia nào ở lục địa Châu Âu.
Theo giám đốc IEA Fatih Birol, nạn nhân lớn nhất của cuộc khủng hoảng này (không có gì đáng ngạc nhiên) là các nước mới nổi và đang phát triển. Đặc biệt, các quốc gia nhập khẩu dầu ở châu Phi, châu Á và châu Mỹ Latinh sẽ bị ảnh hưởng nặng nề, do giá nhiên liệu tăng vọt so với đồng tiền tương đối yếu của họ. Thật vậy, hồi tháng 5, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã hạ dự báo tăng trưởng đối với các quốc gia nhập khẩu dầu mỏ như vậy, khi giá năng lượng tăng vọt thêm vào danh sách các cuộc đấu tranh tồn tại từ trước tại các nước đang phát triển và mới nổi. Báo cáo nêu rõ: “Giá hàng hóa cao hơn gây ra những thách thức bắt nguồn từ lạm phát và nợ tăng cao, điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt, tiến độ tiêm chủng không đồng đều, tình trạng mong manh và xung đột ở một số quốc gia”.
Thị trường năng lượng toàn cầu đã thay đổi khi các nền kinh tế trên toàn thế giới phải vật lộn để phục hồi và đạt trạng thái cân bằng sau làn sóng phong tỏa đầu tiên do Covid-19. Tuy nhiên, sự phục hồi này chưa bao giờ được thực hiện hoàn toàn, trước khi lực lượng Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24 tháng 2. Trong những tháng tiếp theo, phương Tây đã áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Điện Kremlin, và Nga đã đáp trả bằng cách ngắt nguồn khí đốt tự nhiên đến Đức thông qua đường ống Nord Stream. Những chiến thuật này đã gây ra làn sóng chấn động khắp các thị trường năng lượng trong khu vực và toàn cầu, khiến lục địa châu Âu rơi vào tình trạng thiếu hụt năng lượng đáng kể khi bước vào một mùa đông dài lạnh giá.
Giờ đây, các hãng tin nổi tiếng đang đưa tin “cái kết cho cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu sắp diễn ra” và “ảnh hưởng năng lượng của Nga đối với châu Âu ‘sắp kết thúc”. Tuy nhiên, theo Birol, vẫn chưa có lý do gì để tổ chức ăn mừng. Chừng nào Nga tiếp tục tiến hành cuộc chiến bất hợp pháp ở Ukraine, chúng ta có thể chứng kiến thị trường tiếp tục biến động và tình trạng thiếu hụt nguồn cung khí đốt tự nhiên hóa lỏng tiếp tục diễn ra trên toàn thế giới. Hơn nữa, thỏa thuận gần đây của OPEC+ nhằm áp đặt mức cắt giảm sản lượng gây sốc chắc chắn sẽ tác động tới nền kinh tế toàn cầu khi nó đang đi xuống (trong khi kiếm được nhiều tiền hơn cho các quốc gia sản xuất dầu). Và bất kể những tiến bộ đạt được ở châu Âu, thì đối với phần còn lại của thế giới, cuộc khủng hoảng chỉ mới bắt đầu.
Birol cảnh báo: “Thế giới của chúng ta chưa bao giờ chứng kiến một cuộc khủng hoảng năng lượng với độ sâu và phức tạp như thế này”. Thật vậy, khủng hoảng năng lượng không chỉ là khủng hoảng năng lượng. Nó còn là một cuộc khủng hoảng lương thực tiềm ẩn mà sẽ có những tác động lâu dài. Vì phân bón công nghiệp là sản phẩm hóa dầu, cuộc khủng hoảng năng lượng đã dẫn đến cuộc khủng hoảng phân bón sẽ làm giảm sản lượng lương thực toàn cầu và làm trầm trọng thêm nạn đói, đặc biệt là ở các nước đã phụ thuộc vào viện trợ lương thực.
Mặc dù không thể bỏ qua rằng cuộc khủng hoảng năng lượng hiện tại sẽ gây thiệt hại kinh tế lớn cho các hộ gia đình vốn đang gặp khó khăn về kinh tế, và sẽ tiếp tục kìm hãm sự tăng trưởng và phát triển của các quốc gia nghèo nhất, nhưng có một tín hiệu tích cực khiến thị trường khổng lồ này khó chịu. Giá nhiên liệu hóa thạch tăng cao cùng với sự biến động trong chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu đã làm gián đoạn hoạt động kinh doanh như thường lệ và tạo ra một lực đẩy lớn cho phát triển năng lượng sạch. Ở châu Âu, việc lắp đặt năng lượng mặt trời đã phá vỡ kỷ lục trong suốt mùa hè, và ở Hoa Kỳ, Đạo luật Giảm lạm phát bao gồm các biện pháp khí hậu lớn (mặc dù nó sẽ có ít hoặc không có tác động thực tế đến lạm phát).
Lần đầu tiên, dự báo gần đây của EIA dự đoán rằng nhu cầu toàn cầu đối với mỗi loại nhiên liệu hóa thạch hoặc sẽ đạt đỉnh hoặc chững lại trong tương lai gần. Khi cánh cửa khép lại đối với cơ hội của nhân loại để giảm lượng khí thải đủ để tránh những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu, việc đầu tư đột ngột vào các giải pháp thay thế năng lượng sạch vào phút chót mang lại sự thoải mái khi đối mặt với một tiên lượng xấu.
Nguồn tin: xangdau.net
