Vá»›i năm lần Ä‘iá»u hành tăng giá, sáu lần giảm giá và chín lần giữ giá xăng dầu trong năm 2013, so vá»›i đầu năm 2013 thì giá xăng dầu vào thá»i Ä‘iểm cuối năm Ä‘ã tăng thêm 2,18%, góp 0,08% vào chỉ số giá tiêu dùng chung toàn năm. Bên cạnh Ä‘ó, việc tăng giá bán Ä‘iện, giá dịch vụ giáo dục, y tế trong Ä‘iá»u kiện thiên tai xảy ra liên tiếp, hoạt Ä‘á»™ng thÆ°Æ¡ng mại sụt giảm khiến tổng cầu ná»™i địa giảm mạnh, hàng tồn kho lá»›n, doanh nghiệp (DN) khó tiếp cáºn vốn, sản xuất, kinh doanh (SX, KD)... Ä‘ã tạo áp lá»±c mạnh mẽ đến cân đối cung cầu, khiến nhiá»u mặt hàng thiết yếu của Ä‘á»i sống kinh tế - xã há»™i (KT-XH) buá»™c phải tăng giá.
Äiá»u hành công khai, minh bạch
Trong Ä‘iá»u kiện Ä‘ó, công tác quản lý giá cả hàng hóa, tiêu dùng vừa phải được Ä‘iá»u hành theo hÆ°á»›ng công khai, minh bạch, vừa phải làm tròn nhiệm vụ kiá»m chế lạm phát, ảnh hưởng xấu DN và ngÆ°á»i tiêu dùng. Trong số những khó khăn và thách thức Ä‘ó, công tác Ä‘iá»u hành giá đối vá»›i mặt hàng xăng dầu được coi là hoạt Ä‘á»™ng có nhiá»u Ä‘òn "cân não" nhất, vì Ä‘ây là mặt hàng thiết yếu đầu vào Ä‘iển hình, ảnh hưởng sâu rá»™ng đến các ngành kinh tế, hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i, Ä‘á»i sống nhân dân.
Do chÆ°a được chính thức công bố sá»a đổi nên giá mặt hàng thiết yếu này hiện vẫn được Ä‘iá»u hành theo nguyên tắc cÆ¡ bản của Nghị định số 84/2009/NÄ-CP ngày 15-10-2009 của Chính phủ vá» kinh doanh xăng dầu, theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c. Nhà nÆ°á»›c thá»±c hiện kiểm tra, giám sát và Ä‘iá»u tiết giá xăng dầu qua việc quy định công thức tính giá cÆ¡ sở, các DN căn cứ vào quy định này để tính toán, đăng ký mức giá bán. Khi giá cÆ¡ sở tăng cao, Nhà nÆ°á»›c áp dụng các biện pháp bình ổn giá (BOG) thông qua các công cụ tài chính và Quỹ BOG nhằm không để giá tăng quá cao, gây tác Ä‘á»™ng bất lợi tá»›i phát triển KT-XH, đến mục tiêu kiá»m chế lạm phát, ổn định kinh tế vÄ© mô và an sinh xã há»™i. Thứ trưởng Tài chính Trần Văn Hiếu cho biết: Các đợt Ä‘iá»u hành giá vá»›i từng yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở, các biện pháp thuế, phí, quỹ, các quyết định giá Ä‘á»u được thá»±c hiện công khai, minh bạch. Không những thế, để thá»±c hiện tiêu chí công khai, minh bạch trong Ä‘iá»u hành, cÆ¡ chế trích láºp và sá» dụng Quỹ BOG; cÆ¡ chế quản lý, kiểm tra, giám sát và thá»±c hiện công khai minh bạch trong quản lý Quỹ BOG; Ä‘ánh giá hiệu quả của Quỹ BOG và công khai chi tiết số trích, sá» dụng Quỹ BOG của từng DN kinh doanh xăng dầu đầu mối từng thá»i kỳ... cÅ©ng Ä‘ã được cÆ¡ quan quản lý công bố công khai. Theo Ä‘ó, tính đến hết ngày 30-12-2013, số dÆ° Quỹ BOG xăng dầu còn 58,6 tá»· đồng.
Äối vá»›i việc quản lý giá Ä‘iện, năm 2013, mặc dù Ä‘ã có lá»™ trình tăng giá nhÆ°ng giá mặt hàng quan trá»ng này được kiá»m chế trong suốt sáu tháng đầu năm để tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi cho phát triển KT-XH. Tháng 8-2013, sau khi rà soát, tính toán biến Ä‘á»™ng các thông số đầu vào cÆ¡ bản, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng Ä‘ã Ä‘iá»u chỉnh tăng giá bán Ä‘iện bình quân thêm 5%, theo Ä‘ó, giá Ä‘iện tăng lên mức 1.509 đồng/kW giá». Tuy nhiên, đối vá»›i giá Ä‘iện cho mục Ä‘ích sinh hoạt, giá bán lẻ Ä‘iện 50kW giỠđầu tiên cho các há»™ nghèo và có thu nháºp thấp vẫn tiếp tục được giữ ổn định ở mức 993 đồng/kW giá», và các há»™ thuá»™c diện há»™ nghèo theo tiêu chí do Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ quy định vẫn được Nhà nÆ°á»›c há»— trợ giá Ä‘iện là 30 nghìn đồng/há»™/tháng. Cuối năm 2013, Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Ä‘ã quyết định khung giá của mức giá bán lẻ Ä‘iện bình quân các năm từ 2013 đến 2015.
Trong công tác quản lý giá lúa gạo năm 2013, do giá gạo thế giá»›i giảm nên giá lúa, gạo Việt Nam cÅ©ng giảm theo.
Phó Cục trưởng Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) Äinh Thị NÆ°Æ¡ng cho biết, Bá»™ Tài chính Ä‘ã phối hợp Bá»™ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố giá thành sản xuất lúa kế hoạch, trên cÆ¡ sở Ä‘ó chỉ đạo giá mua thóc định hÆ°á»›ng từ đầu vụ, vừa há»— trợ nhà sản xuất, vừa bảo đảm tiêu thụ má»™t phần sản lượng lúa hàng hóa vào thá»i Ä‘iểm thu hoạch rá»™, góp phần kiá»m chế không để giá lúa, gạo trên thị trÆ°á»ng giảm quá thấp, giúp bảo đảm lợi nhuáºn cho ngÆ°á»i nông dân.
Kiểm soát tốc Ä‘á»™ tăng giá
Vá»›i những kết quả của công tác chỉ đạo, Ä‘iá»u hành, quản lý giá các mặt hàng thiết yếu nhÆ° trên, tuy góp vào chỉ số giá tiêu dùng cả nÆ°á»›c 0,08% nhÆ°ng tá»±u chung, chỉ số này vẫn đạt mức tăng dÆ°á»›i 7% so vá»›i cùng kỳ. Äiá»u quan trá»ng hÆ¡n là công tác này Ä‘ã đồng thá»i từng bÆ°á»›c thá»±c hiện nhất quán chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u hành, được thá»±c hiện công khai, minh bạch theo chỉ đạo của Chính phủ, từ Ä‘ó tạo sá»± đồng thuáºn và giám sát rá»™ng rãi từ công luáºn.
Bên cạnh Ä‘ó, sá»± phối hợp có hiệu quả giữa các bá»™, ngành chức năng vá»›i các địa phÆ°Æ¡ng Ä‘ã linh hoạt, hiệu quả hÆ¡n, cho nên việc Ä‘iá»u chỉnh giá dịch vụ y tế, giáo dục năm 2013 không gây Ä‘á»™t biến vá» chỉ số giá tiêu dùng nhÆ° năm 2012, hiệu quả hÆ¡n, phù hợp hÆ¡n vá»›i các cam kết quốc tế.
Năm 2014, quá trình tái cÆ¡ cấu ná»n kinh tế, các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trÆ°á»ng, DN được dá»± báo sẽ tiếp tục phát huy tác dụng; niá»m tin kinh doanh, niá»m tin tiêu dùng sẽ được cải thiện hÆ¡n, báo hiệu sá»± phục hồi của ná»n kinh tế trong nÆ°á»›c.
Tuy nhiên, năm 2014 cÅ©ng cần tính đến khả năng lạm phát tăng cao do tác Ä‘á»™ng theo Ä‘á»™ trá»… chính sách và tình hình thiên tai, dịch bệnh phức tạp, khó lÆ°á»ng. Vì váºy, việc tiếp tục thá»±c hiện chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘iá»u hành giá theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng có sá»± Ä‘iá»u tiết của Nhà nÆ°á»›c đối vá»›i má»™t số hàng hóa, dịch vụ chiến lược, quan trá»ng thiết yếu càng cần được tăng cÆ°á»ng hÆ¡n nữa.
Bá»™ Tài chính cho biết, má»™t trong những Æ°u tiên hàng đầu trong các biện pháp quản lý, Ä‘iá»u hành và bình ổn giá năm 2014 là các địa phÆ°Æ¡ng phải kiểm soát chặt chẽ tốc Ä‘á»™ tăng giá tiêu dùng, coi Ä‘ây là má»™t trong những chỉ tiêu Ä‘ánh giá tình hình KT-XH quan trá»ng. Cụ thể: Trong công tác quản lý Ä‘iá»u hành và BOG, các bá»™, ngành, địa phÆ°Æ¡ng cần chú trá»ng triển khai thá»±c hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, của Bá»™ Tài chính vá» công tác quản lý Ä‘iá»u hành giá cả. Trong Ä‘ó, cần tăng cÆ°á»ng công tác giám sát chặt chẽ đăng ký giá, kê khai giá, phÆ°Æ¡ng án giá và mức giá hàng hóa, dịch vụ..., phấn đấu năm 2014 cÆ¡ bản thá»±c hiện giá thị trÆ°á»ng và theo lá»™ trình thị trÆ°á»ng. Äồng thá»i, cần thá»±c hiện đồng bá»™ các giải pháp khác nhÆ° chính sách tài khóa chặt chẽ, chính sách tiá»n tệ linh hoạt; Ä‘iá»u hành lãi suất phù hợp; quản lý chặt chẽ, hiệu quả đầu tÆ° công; tăng cÆ°á»ng quản lý thị trÆ°á»ng, hoàn thiện hệ thống phân phối lÆ°u thông và thá»±c hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyá»n, tạo sá»± đồng thuáºn và giám sát từ công luáºn.
NguôÌ€n:Nhân Dân