Na Uy dường như vẫn cam kết chắc chắn với các hoạt động dầu khí của mình mặc dù đang dẫn đầu quá trình chuyển đổi xanh. Na Uy từ lâu đã sử dụng gần như hoàn toàn năng lượng tái tạo để cung cấp năng lượng cho nhu cầu tiêu thụ trong nước, nhưng quốc gia này vẫn là một trong những nhà sản xuất dầu và khí đốt lớn nhất thế giới để xuất khẩu. Xét đến việc doanh thu từ các hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã giúp nước này tích lũy được khối tài sản khổng lồ, dưới hình thức quỹ đầu tư quốc gia, không có gì lạ khi Na Uy chuyên tâm vào dầu khí. Nhưng với tư cách là một trong những người tiên phong trong quá trình chuyển đổi xanh, với các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng, liệu có thể trở thành nhà sản xuất dầu khí cũng như người ủng hộ mạnh mẽ năng lượng tái tạo cùng một lúc?
Na Uy là một quốc gia giàu năng lượng, với nguồn tài nguyên dầu khí rộng lớn ở Biển Bắc, cũng như các nguồn thủy điện và gió. Điều này đã cho phép quốc gia phát triển nguồn thu khổng lồ từ nhiên liệu hóa thạch để tái đầu tư vào đa dạng hóa kinh tế, bao gồm việc phát triển các dự án năng lượng xanh. Vào năm 2020, Na Uy đã xuất khẩu 87% sản lượng năng lượng của mình và là nước xuất khẩu khí đốt tự nhiên lớn thứ bảy trên thế giới, cung cấp 3% lượng khí đốt cho thế giới. Nước này cũng cung cấp 2,3% lượng dầu của thế giới vào năm 2020. Ở cấp độ trong nước, sản lượng thủy điện của nước này đáp ứng 92% nhu cầu quốc gia. Nước này đã tái đầu tư thu nhập từ dầu khí vào các dự án xanh trong những năm gần đây, đặc biệt là trong cơ sở hạ tầng quốc gia, có nghĩa là Na Uy hiện có mức độ điện khí hóa cao. Điện cung cấp gần một nửa tổng lượng tiêu thụ cuối cùng của quốc gia (TFC), tỷ lệ cao nhất trong số các quốc gia thành viên của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Với ngành năng lượng tái tạo vốn đã phát triển mạnh mẽ và mức độ điện khí hóa cao, Na Uy có thể là một trong những quốc gia đi đầu trong quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu, với tiềm năng dẫn đầu thế giới về các công nghệ mới để khử cacbon cho các lĩnh vực khó xử lý. Chẳng hạn, nếu các chính sách và ưu đãi phù hợp được đưa ra, thì việc sử dụng các phương tiện chạy điện (EV), công nghệ thu hồi và lưu trữ carbon (CCS) và hydro xanh có thể rất đáng kể, theo IEA.
Bất chấp tiến bộ này, Na Uy vẫn cam kết mạnh mẽ với hoạt động khai thác dầu mỏ như một nguồn thu nhập chính, trong khi nhu cầu toàn cầu vẫn cao. Chính phủ Na Uy gần đây đã yêu cầu các công ty năng lượng tăng cường thăm dò dầu khí ở những vùng xa xôi, chẳng hạn như Biển Barents ở Bắc Cực, bất chấp sức ép đến từ các nhà hoạt động khí hậu nhằm hạn chế hoạt động dầu khí. Việc ủng hộ cho hoạt động thăm dò lớn hơn nhằm đáp ứng tình trạng thiếu năng lượng vào năm 2022, sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine và các lệnh trừng phạt sau đó đối với dầu khí của Nga.
Na Uy đã vượt Nga để trở thành một trong những nhà cung cấp khí đốt tự nhiên lớn nhất cho châu Âu vào năm ngoái và đang tìm cách duy trì vị trí đó nhằm đảm bảo an ninh năng lượng châu Âu cũng như giảm bớt vai trò của Nga trên thị trường năng lượng châu Âu. Và doanh thu của nước này đã tăng lên đáng kể, kiếm được khoảng 131 tỷ đô la thu nhập ròng từ dầu khí vào năm 2022, so với 29 tỷ đô la vào năm 2021. Để đạt được mục tiêu này, Bộ trưởng Năng lượng và Dầu mỏ Na Uy Terje Aasland đã tuyên bố rằng ngành công nghiệp này nên “làm tất cả để đạt được kết quả” trong quá trình tìm kiếm những phát hiện hydrocacbon mới ở Biển Barents. Công ty dầu khí lớn nhất nước Equinor, cũng như Vår Energi, một công ty thăm dò và khai thác lớn, đã xác nhận lời kêu gọi hành động này.
Hiện đã có một số mỏ dầu khí được khai thác và đang được phát triển ở thềm lục địa Na Uy, sau 50 năm hoạt động thành công trong khu vực. Tuy nhiên, theo ước tính, còn rất nhiều dầu chưa được phát hiện ở Biển Barents của Bắc Cực. Phần lớn khu vực này vẫn chưa được khám phá do chi phí cao liên quan đến các dự án mới, cũng như cơ hội xuất khẩu hạn chế. Tuy nhiên, với nhu cầu ngày càng tăng của châu Âu đối với khí đốt không phải của Nga, điều này có thể thay đổi. Và Na Uy dự kiến sẽ cung cấp một số lượng kỷ lục các lô thăm dò dầu khí ở Bắc Cực cho các công ty bắt đầu thăm dò.
Không có gì ngạc nhiên khi một số nhóm hoạt động môi trường không đồng ý với động thái này, kêu gọi Na Uy ngừng thăm dò mới và phát triển hơn nữa tiềm năng năng lượng tái tạo. Nhiều tổ chức tin rằng các hành động của Na Uy đang đi ngược lại các cam kết về khí hậu và vai trò của nước này với tư cách là bên ký kết Thỏa thuận Paris. Frode Pleym, người đứng đầu Greenpeace Na Uy cho biết "Cả Na Uy và các tập đoàn dầu mỏ cần ngừng khai thác một cách yếm thế cuộc chiến của Nga ở Ukraine". Pleym giải thích, “Chính sách dầu mỏ hiếu chiến và sự tham lam của Na Uy không chỉ củng cố vị trí của Oslo với tư cách là nhà cung cấp năng lượng hàng đầu cho châu Âu, mà nó còn khiến cả lục địa phải phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch trong tương lai. Giải pháp thay thế cho dầu và khí đốt không phải là nhiều dầu khí hơn, mà là sử dụng năng lượng hiệu quả hơn và năng lượng tái tạo.”
Na Uy là quốc gia thủy điện lớn nhất ở châu Âu, và công suất gió và gió nổi ngoài khơi của quốc gia này rất đáng kể và ngày càng phát triển. Nước này cũng đang phát triển các nguồn năng lượng mặt trời nổi và sử dụng nhiệt trực tiếp tại các thành phố của mình. Một số công ty lớn của Na Uy, chẳng hạn như Equinor, đang đầu tư mạnh vào các dự án năng lượng tái tạo ở nước ngoài để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh và trở thành những công ty hàng đầu thế giới về năng lượng xanh. Nhưng bất chấp những bước nhảy vọt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, Na Uy đơn giản là không chịu để tiềm năng dầu khí của mình không được phát hiện. Mặc dù điều này có thể giúp tăng cường an ninh năng lượng của châu Âu, nhưng nó cũng có thể dẫn đến sự phụ thuộc lâu hơn vào dầu khí hơn mức cần thiết.
Nguồn tin: xangdau.net
