25 công ty khai thác dầu má» và khí đốt ở Myanmar Ä‘ã tạo ra má»™t tiá»n lệ mang tính toàn cầu vá»›i việc công khai ngưá»i chá»§ sở hữu thá»±c sá»±. Những thông tin này được công bố trong báo cáo “The Shell Starts to Crack“(Tạm dịch: Vá» sò bắt đầu hé mở) do Tổ chức Global Witness công bố vào đầu tháng 10 vừa qua.
Từ tháng 10/2013, Bá»™ Năng lượng Myanmar Ä‘ã chuyển giao 36 khu vá»±c khai thác dầu má» và khí đốt cho 46 công ty quốc tế và công ty tư nhân địa phương. Khoản thu từ các má» khai thác này dá»± kiến sẽ được dùng vào mục Ä‘ích thúc đẩy sá»± phát triển kinh tế cá»§a quốc gia.
Tuy nhiên, việc các công ty khai thác giữ bí máºt vá» chá»§ sở hữu thá»±c sá»± có thể dẫn đến các vụ tham nhÅ©ng, gây thất thoát ngân sách quốc gia. Äể giảm thiểu nguy cÆ¡ này, Tổ chức Global Witness Ä‘ã tiến hành má»™t nghiên cứu vá» chá»§ sở hữu thá»±c sá»± cá»§a các công ty khai má» tại Myanmar.
Theo kết quả khảo sát, tất cả các công ty Ä‘ang đầu tư vào 17 khu vá»±c khai thác dầu má» và khí đốt tại Myanmar Ä‘á»u sẵn sàng công khai chá»§ sở hữu thá»±c sá»±. Äáng chú ý hÆ¡n, 10 công ty tư nhân trong số này còn cung cấp đầy đủ thông tin vá» các cá nhân Ä‘ang sở hữu và kiểm soát há», đồng thá»i cÅ©ng công khai các mối liên hệ vá»›i chính quyá»n cấp cao. Ngưá»i dân khi được cung cấp những thông tin này sẽ có thể tá»± kiểm tra danh tính cá»§a các ông chá»§ má», đồng thá»i có quyá»n bày tá» mối quan ngại cá»§a há» vá»›i vấn đỠxung đột lợi ích hoặc các rá»§i ro vá» tham nhÅ©ng.
Ảnh minh há»a: dvb.no
Global Witness cÅ©ng cho biết 18 công ty khai má» khác được khảo sát vẫn chưa sẵn sàng cung cấp những thông tin vá» chá»§ sở hữu thá»±c sá»±.
Mặc dù váºy, Ä‘ây cÅ©ng được xem là má»™t tiến bá»™ Ä‘áng kể đối vá»›i Myanmar. Theo bà Juman Kubba, chuyên gia phân tích cá»§a Global Witness: “Các chính trị gia tham nhÅ©ng và các doanh nhân thiếu trung thá»±c bí máºt đứng sau các công ty khai khoáng để ăn cắp tài nguyên dầu má», khí đốt và khoáng sản là tình trạng phổ biến trên thế giá»›i. Nếu Myanmar muốn Ä‘óng lại trang sá» vá» sá»± bất bình đẳng và tham nhÅ©ng liên quan tá»›i tài nguyên thì phải vén được bức màn bí máºt này”.
Äầu tháng 7 năm 2014, Myanmar Ä‘ã được chấp nháºn trở thành quốc gia ứng viên cá»§a Sáng kiến Minh bạch trong ngành công nghiệp khai thác (EITI). Sáng kiến này không chỉ khuyến khích công khai chá»§ sở hữu và ngưá»i hưởng lợi thá»±c sá»± cá»§a các công ty mà còn yêu cầu công khai tất cả các giao dịch liên quan tá»›i tài nguyên thiên nhiên cá»§a quốc gia.
Sá»± cần thiết cá»§a việc công khai chá»§ sở hữu các công ty khai thác tài nguyên ngày càng được thừa nháºn. Năm ngoái, G8 Ä‘ã đưa ra thông báo đỠnghị tất cả các quốc gia thành viên phải yêu cầu các công ty cung cấp thông tin vá» chá»§ sở hữu cÅ©ng như ngưá»i hưởng lợi. Vương quốc Anh cÅ©ng Ä‘ã bổ sung quy định vá» việc đăng ký công khai các chá»§ sở hữu cá»§a công ty khai thác tài nguyên và được Nghị viện Châu Âu bá» phiếu á»§ng há»™. 14 quốc gia khác bao gồm cả Cá»™ng hòa Honduras, Cá»™ng hòa Kyrgyzstan, Cá»™ng hòa Liberia và Cá»™ng hòa Tajikistan cÅ©ng Ä‘ang xây dá»±ng các chương trình thí Ä‘iểm công khai quyá»n chá»§ sở hữu các công ty khai khoáng, dầu má» và khí đốt.
Nguồn tin: Thiên Nhiên