- Mỹ từng sá»­ dụng chiêu bài dầu lá»­a vá»›i Liên Xô và chiến thắng, tuy nhiên ngày nay Mỹ khó thá»±c hiện toan tính của mình.

Vô tÆ° hay ẩn chứa ý đồ?

Xung quanh Ä‘á»™ng thái gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu thô của Mỹ, TS Nguyá»…n Ngọc Trường, Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và Phát triển quan hệ quốc tế, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Mexico, Thụy Điển cho rằng, chính sách lâu dài của Mỹ là tham gia vào thị trường xuất khẩu dầu của thế giá»›i. Đến thời Ä‘iểm này, có thể tin rằng Mỹ Ä‘ã tá»± túc được về năng lượng, dÆ° thừa công suất khai thác dầu..., nói cách khác Mỹ Ä‘ã ở trong tÆ° thế có thể tác Ä‘á»™ng đến giá dầu thế giá»›i.

Cuá»™c chiến giá dầu vẫn chÆ°a dừng lại
"Khi nguồn cung dồi dào mà nhu cầu trong nÆ°á»›c hạn chế, giá dầu sẽ xuống thấp và Ä‘iều tất yếu xảy ra là sẽ có doanh nghiệp phải Ä‘óng cá»­a vì thua lá»—. Chính vì thế, các công ty dầu lá»­a của Mỹ gây sức ép đối vá»›i chính quyền của Tổng thống Barack Obama để được xuất khẩu nhằm duy trì hoạt Ä‘á»™ng doanh nghiệp", TS Nguyá»…n Ngọc Trường chỉ rõ.

Ông cÅ©ng cho rằng Ä‘ây là nguyên nhân chính dẫn tá»›i Ä‘á»™ng thái cho phép xuất khẩu dầu thô của Mỹ. Bên cạnh Ä‘ó, còn nhiều tính toán thôi thúc Mỹ tham gia vào cuá»™c chÆ¡i giá dầu. Giá dầu suy giảm thời gian qua chủ yếu do Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), dẫn đầu bởi Saudi Arabia, không cắt giảm sản lượng để giữ thị phần trên thị trường dầu thô. Việc duy trì giá dầu thấp trong thời gian dài sẽ loại bỏ các nhà sản xuất vá»›i chi phí cao và cho phép các tập Ä‘oàn sống sót chiếm các thị phần được bỏ lại Ä‘ó. Và trên thị trường, chi phí sản xuất dầu của OPEC là thấp nhất thế giá»›i.

Trong khi Ä‘ó, vá»›i công nghệ khai thác dầu Ä‘á phiến tiên tiến, chi phí khi thác thấp giúp doanh nghiệp Mỹ vẫn có lãi dù giá dầu giảm sâu. Cái bắt tay vô hình giữa Mỹ và Saudi Arabia Ä‘ã tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c đến kinh tế Nga, quốc gia có nguồn thu ngân sách phụ thuá»™c nhiều vào xuất khẩu dầu.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Trưởng bá»™ môn Quản trị Tài chính Quốc tế, Khoa Tài chính Quốc tế (Học viện Tài chính) nhận định, quyết định cho phép xuất khẩu dầu thô của chính quyền Mỹ nhìn bề ngoài thì vô tÆ° nhÆ°ng đằng sau có thể ẩn chứa nhiều ý đồ, trong Ä‘ó có cả những ý đồ về chính trị.

"Quyết định của Mỹ xuất phát trá»±c tiếp từ đề xuất Ä‘ã lâu của các doanh nghiệp kinh doanh dầu lá»­a của Mỹ. Đặc biệt, Tổng thống Obama Ä‘ã bÆ°á»›c vào năm cuối của nhiệm kỳ và chính trường Mỹ Ä‘ang có cuá»™c chạy Ä‘ua tranh cá»­ tổng thống, chính vì thế họ muốn Ä‘Æ°a ra những quyết sách mang tính Ä‘á»™t phá vào lúc này nhằm tạo nên những thay đổi trong quan hệ quốc tế, kinh tế... Tuy nhiên, Ä‘ây cÅ©ng có thể là chiêu bài của Mỹ muốn dùng dầu lá»­a nhÆ° má»™t công cụ nhằm đạt được ý đồ chính trị của mình.

Mỹ là cường quốc công nghiệp, nhu cầu về năng lượng lá»›n, cả má»™t thời gian dài họ Ä‘ã mua dầu để dá»± trữ và ngay cả bây giờ vẫn vậy. Tham gia vào thị trường xuất khẩu dầu chính là cÆ¡ há»™i để Mỹ tiếp tục Ä‘Æ°a giá dầu Ä‘i xuống, mở rá»™ng tích trữ. Ngoài ra, các đồng minh châu Âu của Mỹ Ä‘ang phụ thuá»™c vào nguồn năng lượng nhập khẩu từ Nga nên Ä‘ây có thể là má»™t trong những nguyên nhân thôi thúc Mỹ xuất khẩu dầu vào thời Ä‘iểm này".

Khó lặp lại bài học vá»›i Liên Xô

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, ngay từ khi giá dầu má»›i bắt đầu Ä‘à suy giảm, nhiều ý kiến Ä‘ã nhận định rằng có nhân tố Mỹ đứng sau Ä‘ó nhằm đối phó vá»›i việc Nga tăng cường vai trò trên trường quốc tế. Đặc biệt, có ý kiến cho rằng Mỹ có thể dùng chiêu bài giá dầu để 'ép chết' Nga. Trong lịch sá»­ Mỹ Ä‘ã sá»­ dụng cách chÆ¡i này vá»›i Liên Xô và họ Ä‘ã chiến thắng.

Theo Ä‘ó, vào thập ká»· 80 của thế ká»· trÆ°á»›c, thị trường dầu thế giá»›i cÅ©ng rÆ¡i vào tình trạng cung lá»›n hÆ¡n cầu. Liên Xô khi Ä‘ó là quốc gia sản xuất dầu khí lá»›n nhất thế giá»›i và phụ thuá»™c chủ yếu vào nguồn thu dầu khí để trả tiền nhập hàng hóa từ phÆ°Æ¡ng Tây và có kinh phí há»— trợ các nền kinh tế vệ tinh ở Đông Âu. Mỹ và Saudi Arabia Ä‘ã có cái bắt tay gây ra “cú sốc giá dầu ngược”, Ä‘ánh sụp chá»— dá»±a của kinh tế Liên Xô. Đi kèm Ä‘ó, Mỹ phá giá đồng Ä‘ô la mạnh mẽ khiến thặng dÆ° thÆ°Æ¡ng mại của Liên Xô giảm mạnh. Theo các nghiên cứu, cú sốc giá dầu thập niên khiến Liên Xô thiệt hại 20 tỉ USD/năm, đẩy nền kinh tế rÆ¡i vào khủng hoảng. Trong vòng năm năm, Liên Xô rÆ¡i vào cảnh vỡ nợ. Bức tường Berlin sụp đổ và Liên Xô tan rã.

Nguồn tin: Baodatviet