- Xuất khẩu năng lượng của Mỹ có thể há»— trợ an ninh năng lượng Châu Á - nếu rào cản chính trị Ä‘ã được khắc phục.

Thập niên vừa qua chứng kiến những thay đổi trên các thị trường năng lượng toàn cầu. Sá»± bùng nổ nhiên liệu bất ngờ giúp Mỹ giảm phụ thuá»™c vào dầu nhập khẩu, trong khi tại khu vá»±c Châu Á-Thái Bình DÆ°Æ¡ng, các quốc gia có nguồn năng lượng hạn chế Ä‘ang ngày càng phụ thuá»™c vào các nguồn cung nÆ°á»›c ngoài để Ä‘áp ứng nhu cầu tăng cao.

Vá»›i việc Mỹ dá»± kiến sẽ xuất khẩu khí thiên nhiên lỏng (LNG) đến Châu Á vào đầu năm 2017, má»™t ká»· nguyên năng lượng má»›i Ä‘ã đến. Tại sá»± kiện ở Quốc há»™i Mỹ hôm 24-2, Mikkal E. Herberg, giảng viên cao cấp tại Đại học California, San Diego, Giám đốc nghiên cứu của ChÆ°Æ¡ng trình an ninh năng lượng tại Cục Nghiên cứu Châu Á cho biết, những thay đổi này buá»™c các nÆ°á»›c nhÆ° Nhật, Hàn, Trung phải suy nghÄ© lại vấn đề hợp tác năng lượng khu vá»±c, chẳng hạn nhÆ° các cổ phần dầu chiến lược, phối hợp công nghệ và thể chế.

Còn theo nhà ngoại giao hàng đầu Nhật Yasushi Akahoshi, mở rá»™ng nhập khẩu LNG và dầu thô từ Mỹ là chìa khóa để tăng cường an ninh năng lượng tại khu vá»±c Châu Á-Thái Bình DÆ°Æ¡ng và củng cố quan hệ thÆ°Æ¡ng mại.

Một giếng dầu của Mỹ. Ảnh: Diplomat

Mỹ Ä‘em đến nhiều lợi nhuận cho Châu Á

Sản xuất khí tá»± nhiên trong nÆ°á»›c của Mỹ tăng gấp Ä‘ôi tốc Ä‘á»™ tiêu thụ trong những năm gần Ä‘ây, giảm 2/3 lượng nhập khẩu kể từ năm 2007. Sản xuất khí Ä‘á phiến tăng vọt biến Washington trở thành nÆ°á»›c xuất khẩu khí đốt tá»± nhiên triển vọng vào năm 2020.

Các nÆ°á»›c Châu Á, đặc biệt là Nhật-Trung, rất hoan nghênh việc Mỹ xuất khẩu năng lượng. Lý do chính khiến khí tá»± nhiên trở nên hấp dẫn đối vá»›i các nhà nhập khẩu Châu Á là nguồn cung cấp Ä‘a dạng hÆ¡n rất nhiều so vá»›i dầu thô. Hiện nay, giá LNG cho các nhà nhập khẩu Châu Á cao hÆ¡n gần 4 lần giá ở Mỹ, nhÆ°ng ông Akashoshi tin tưởng, việc nhập khẩu khí đốt của Mỹ sẽ khuyến khích phát triển hệ thống định giá theo thị trường tiến bá»™ hÆ¡n.

Theo nhà nghiên cứu Kei Shimogori, Nhật, Hàn sẽ nhập khẩu LNG từ Mỹ sá»›m hÆ¡n so vá»›i các nÆ°á»›c khác trong khu vá»±c nhờ những giao dịch về đường mốc trên bờ biển vùng Vịnh. Cty Cổ phần Gas Hàn Quốc Ä‘ã ký kết má»™t thỏa thuận 20 năm về việc nhập khẩu khí đốt bắt đầu từ năm 2017, và các Cty Nhật nắm chắc khoảng 28 tá»· m3 LNG thông qua các hợp đồng dài hạn cho đến năm 2020. Mặt khác, Trung Quốc không nhập khẩu khí từ Mỹ trong 3 năm qua và vẫn chÆ°a thá»±c hiện bất kỳ giao dịch nào.

Xuất khẩu dầu đối mặt nhiều rào cản

Không giống nhÆ° LNG, xuất khẩu dầu thô từ Mỹ đến Châu Á vẫn chÆ°a được lên kế hoạch cụ thể.

Cùng vá»›i gia tăng sản xuất khí đốt, Mỹ tăng gấp Ä‘ôi sản lượng dầu thô và giảm ná»­a lượng nhập khẩu so vá»›i năm 2008. Tuy nhiên, lượng nhiên liệu dÆ° này không thể xuất khẩu sang Châu Á do lệnh cấm xuất khẩu dầu thô được đặt ra từ cuá»™c khủng hoảng dầu mỏ những năm 1970. Khi giá dầu thế giá»›i giảm mạnh, Nhật-Trung tích cá»±c dá»± trữ nguồn năng lượng này. Nhu cầu dầu của Châu Á dá»± kiến sẽ tăng 60% vào năm 2035, các nÆ°á»›c nhập khẩu Ä‘ang lo lắng tìm kiếm các nguồn cung cấp khác ngoài Trung Đông.

Tuy nhiên, không giống nhÆ° Liên minh Châu Âu (EU), các nÆ°á»›c Châu Á-Thái Bình DÆ°Æ¡ng, thậm chí các quốc gia ASEAN không cần quá lo trong việc nhập khẩu nhiên liệu. Do Ä‘ó, Mỹ có khả năng trở thành đối tác chiến lược về dá»± trữ năng lượng vá»›i các nÆ°á»›c Châu Á.

Hệ thống mới

Bên cạnh việc phát triển cÆ¡ chế dá»± trữ dầu chiến lược, ká»· nguyên năng lượng má»›i còn kêu gọi hợp tác về kỹ thuật giữa các quốc gia Châu Á-Thái Bình DÆ°Æ¡ng thông qua các diá»…n Ä‘àn nhÆ° APEC, ASEAN và IEA.

Má»™t số khuôn khổ hợp tác khu vá»±c tÆ° nhân được thiết lập. Cty Ä‘iện tá»­ Chubu của Nhật và Cty Cổ phần Gas Hàn Quốc ký kết thỏa thuận để cùng nhau nhập khẩu LNG của Mỹ. Bên cạnh Ä‘ó, Trung-Nhật tiếp tục tổ chức diá»…n Ä‘àn bảo tồn năng lượng hàng năm vào năm 2014, sau 1 năm trì hoãn do bất ổn về chính trị. Tuy nhiên, sá»± hợp tác giữa các quốc gia vẫn còn tồn tại các mối quan hệ chính trị "không lành mạnh" giữa các nhà nhập khẩu dầu Châu Á.

Mối quan tâm chung khác là sá»± ổn định của các nhà xuất khẩu ở Vịnh Ba TÆ°. Khu vá»±c này hiện Ä‘ang cung cấp hÆ¡n má»™t ná»­a lượng nhiên liệu của Trung Quốc và gần 80% lượng dầu nhập khẩu của Nhật và là mặt hàng mà nhập khẩu từ Mỹ sẽ không hoàn toàn thay thế được. Khi nhu cầu ngày má»™t tăng lên, các nÆ°á»›c Châu Á-Thái Bình DÆ°Æ¡ng sẽ tiếp tục tìm kiếm năng lượng từ cả Mỹ và vùng Vịnh. Giá dầu xuống thấp hiện nay là thời cÆ¡ cho các nÆ°á»›c Châu Á dá»± trữ năng lượng và Mỹ sẽ là nhà nhập khẩu Ä‘áng tin cậy cho các quốc gia này.

Nguồn tin: CADN