Có má»™t nghịch lý là việc Mỹ xuất khẩu dầu trở lại có thể sẽ khiến Trung Quốc - nÆ°á»›c nhập khẩu dầu lá»›n nhất thế giá»›i - lo ngại...

Má»™t nhà máy lọc dầu ở tỉnh SÆ¡n Đông, Trung Quốc - Ảnh: AP/WSJ.
DIỆP VŨ
NÆ°á»›c Mỹ Ä‘ang tiến tá»›i dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu lá»­a Ä‘ã áp dụng suốt 40 năm qua, mở ra khả năng gia tăng thêm nguồn cung dầu trên thị trường toàn cầu trong lúc thế giá»›i Ä‘ang thừa mứa “vàng Ä‘en”.

Theo tờ Wall Street Journal, có má»™t nghịch lý là việc Mỹ xuất khẩu dầu trở lại có thể sẽ khiến Trung Quốc - nÆ°á»›c nhập khẩu dầu lá»›n nhất thế giá»›i - lo ngại.

Cho dù phần lá»›n lượng dầu mà Mỹ xuất khẩu, nếu nÆ°á»›c này dỡ bỏ lệnh cấm, ít có khả năng được xuất sang Trung Quốc và các khu vá»±c khác ở châu Á trong thời gian trÆ°á»›c mắt, thì giá dầu thế giá»›i vẫn sẽ chịu thêm sức ép giảm.

Dầu rẻ không có lợi cho Trung Quốc

Giá dầu càng rẻ thì lời hứa của Trung Quốc về dịch chuyển khỏi nhiên liệu hóa thạch càng khó thá»±c hiện. Gần Ä‘ây, các nhà lãnh đạo Trung Quốc Ä‘ã bày tỏ lo ngại về việc giá dầu thế giá»›i giảm sâu. Giá dầu thế giá»›i hiện Ä‘ang giao dịch ở ngưỡng 36-37 USD/thùng, gần thấp nhất trong 8 năm.

Là má»™t quốc gia tiêu thụ và nhập khẩu dầu lá»›n, Trung Quốc có vẻ hưởng lợi từ giá dầu rẻ. Tuy nhiên, giá dầu thấp trong má»™t thời gian dài khiến Bắc Kinh khó thá»±c hiện các kế hoạch tiết kiệm năng lượng nhằm cải thiện hiệu quả cho nền kinh tế.

Ngoài ra, giá dầu thấp cÅ©ng khiến lợi nhuận các công ty dầu lá»­a quốc doanh lá»›n của nÆ°á»›c này - nhóm doanh nghiệp sá»­ dụng hàng triệu lao Ä‘á»™ng - chịu tác Ä‘á»™ng bất lợi. ChÆ°a kể, dầu rẻ gia tăng áp lá»±c giảm phát trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc giảm tốc.

“Giá dầu thấp chắc chắn là có lợi cho người tiêu dùng Trung Quốc, nhÆ°ng lại không có lợi cho các công ty dầu lá»­a và các khoản đầu tÆ° của nÆ°á»›c này ở nÆ°á»›c ngoài”, chuyên gia Wang Tao thuá»™c Trung tâm Carnegie-Tsinghua về Chính sách toàn cầu ở Bắc Kinh nhận định.

Sá»± lo ngại của Trung Quốc được thể hiện rõ vào hôm thứ Ba vừa rồi, khi Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia nÆ°á»›c này (NDRC) bất ngờ Ä‘ình chỉ cÆ¡ chế Ä‘iều chỉnh giá xăng dá»±a trên thị trường.

Năm nay, giá dầu thế giá»›i giảm mạnh Ä‘ã dẫn tá»›i hàng chục lần giảm giá xăng dầu ở Trung Quốc, và NDRC cho rằng việc Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu này dẫn tá»›i tiêu dùng xăng dầu lãng phí và ô nhiá»…m không khí.

Động thái này cho thấy các nhà lãnh đạo Trung Quốc vẫn sẵn sàng can thiệp giá cả, bất chấp cam kết sẽ để thị trường giữ má»™t vai trò lá»›n hÆ¡n - ông Neil Beveridge, nhà phân tích thuá»™c công ty Bernstein Research, nhận định. Theo ông Beveridge, việc Trung Quốc ngừng Ä‘iều chỉnh giá xăng dầu là má»™t tín hiệu phản ánh rằng giá dầu giảm chủ yếu sẽ làm lợi cho các công ty lọc dầu của nÆ°á»›c này, thay vì người tiêu dùng.

Việc Mỹ tiến tá»›i xóa bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu Ä‘ang làm khó thêm cho Bắc Kinh. Kế hoạch mà Quốc há»™i Mỹ Ä‘Æ°a ra ngày 16/12 vẫn cần bỏ phiếu thông qua và Tổng thống Barack Obama ký phê chuẩn.

Châu Á sẽ không hứng thú vá»›i dầu Mỹ

Cách Ä‘ây 2 năm, khi giá dầu thế giá»›i ở trên ngưỡng 100 USD/thùng, các công ty dầu lá»­a Trung Quốc Ä‘ã mạnh tay thâu tóm các tài sản dầu khí ở nÆ°á»›c ngoài, từ Nam Mỹ cho tá»›i châu Phi. Hiện nay, khi giá dầu giảm sâu, nhiều thỏa thuận trong số Ä‘ó có khả năng sinh lợi giảm sút, và các công ty dầu lá»­a Trung Quốc gần nhÆ° Ä‘ã dừng việc mua các mỏ dầu nÆ°á»›c ngoài, thậm chí là cắt giảm thu nhập của nhân viên và giảm mạnh vốn đầu tÆ° cÆ¡ bản.

Dầu nhập khẩu hiện Ä‘áp ứng khoảng 60% nhu cầu của Trung Quốc. Theo số liệu của Citi Research, nhập khẩu ròng dầu thô của Trung Quốc tăng 7,9% trong 10 tháng đầu năm nay. Citi dá»± báo nhập khẩu ròng dầu thô của Trung Quốc sẽ tăng ít nhất 5% trong năm 2016, đạt 7 triệu thùng/ngày.

Các nÆ°á»›c thuá»™c Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC) hiện cung cấp khoảng 60% lượng dầu mà Trung Quốc nhập khẩu. Nếu được xuất khẩu, các công ty dầu lá»­a của Mỹ sẽ phải đối mặt vá»›i má»™t thách thức là hợp đồng cung cấp dầu dài hạn giữa các nÆ°á»›c OPEC và khách hàng châ Á, trong Ä‘ó có Trung Quốc.

“OPEC sẽ không khoanh tay đứng nhìn. Họ sẽ có cách để đấu vá»›i các đối thủ Mỹ, bằng cách giảm giá dầu mạnh hÆ¡n hoặc hứa sẽ sản xuất thêm dầu”, ông Barnabas Gan, chuyên gia kinh tế thuá»™c công ty Oversea-Chinese Banking Corp, nhận xét.

Nhiều nhà máy lọc dầu của Trung Quốc được trang bị để chế biến các loại dầu của Trung Đông vốn thường rẻ hÆ¡n dầu ngọt nhẹ của Mỹ. Ngoài ra, các công ty dầu lá»­a của Mỹ, nếu được xuất khẩu dầu, có thể sẽ phải giảm giá bán cho khách châu Á để bù đắp chi phí vận chuyển trên má»™t chặng đường dài.

“Các nhà máy lọc dầu sẽ nghÄ© tá»™i gì phải mua loại dầu đắt trong khi họ Ä‘ang quen chế biến laoij dầu rẻ hÆ¡n”, ông Li Li, Giám đốc nghiên cứu công ty ICIS C1 Energy, phát biểu.

Nguồn tin: Vneconomy