Hoa Kỳ và Pháp đã cảnh báo Iran không kéo dài các cuộc đàm phán hạt nhân, một ngày sau khi thỏa thuận tạm thời cho cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc để giám sát các hoạt động nguyên tử của Tehran hết hạn.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và Tehran đang tổ chức các cuộc thảo luận để gia hạn thỏa thuận tạm thời về việc giám sát các hoạt động hạt nhân đã hết hạn vào ngày 24/6.
Các nhà ngoại giao cho biết, nếu không được gia hạn, sáu tuần đàm phán tại Vienna nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 có thể rơi vào khủng hoảng.
"Đây vẫn là một mối quan ngại nghiêm trọng", Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo ở Paris cùng với người đồng cấp Pháp Jean-Yves Le Drian vào ngày 25/6.
Ông nói thêm: “Mối quan ngại đã được thông báo tới Iran và cần được giải quyết”.
Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi dự kiến sẽ cập nhật cho Hội đồng Thống đốc thuộc cơ quan Liên hợp quốc về vấn đề này vào một thời điểm nào đó vào ngày 25 tháng 6.
Thỏa thuận giám sát tạm thời đã được ký kết vào tháng Hai trong ba tháng, sau đó được gia hạn thêm một tháng vào ngày 24 tháng Năm.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hủy bỏ thỏa thuận hạt nhân của Iran với sáu cường quốc trên thế giới vào năm 2018 và áp dụng lại các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Tehran.
Iran đáp trả bằng cách vi phạm dần các hạn chế đối với máy ly tâm và làm giàu uranium được đề ra trong thỏa thuận, được gọi với tên chính thức là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA).
Để đáp trả với các lệnh trừng phạt đang diễn ra và vụ ám sát một nhà khoa học hạt nhân vào năm ngoái, Iran đã tuyên bố vào tháng 2 rằng họ đang bỏ một số biện pháp kiểm tra và giám sát của thỏa thuận này.
Trong khi chế độ thanh tra tạm thời làm giảm bớt một số lo ngại, thì việc tuân thủ giảm đã khiến việc phát hiện một cơ sở hạt nhân hoặc các hoạt động bí mật trở nên khó khăn hơn, nếu có.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đang tìm cách khôi phục JCPOA, nhưng vòng đàm phán gián tiếp thứ sáu tại Vienna đã bị hoãn lại vào ngày 20 tháng 6 với các vấn đề chính vẫn chưa được giải quyết.
Các cuộc đàm phán phần lớn đã bị đình trệ vì các chi tiết về mặt kỹ thuật và yêu cầu từ Iran rằng tất cả các lệnh trừng phạt phải được dỡ bỏ.
“Chúng tôi vẫn có những khác biệt đáng kể với Iran,” ông Blinken nói, đồng thời cảnh báo rằng nếu mất quá nhiều thời gian, JCPOA sẽ không thành công.
Blinken nói: “Đến một thời điểm, sẽ rất khó để quay trở lại các tiêu chuẩn do JCPOA đặt ra”.
"Chúng tôi chưa đạt đến điểm đó - tôi không thể đề ra ngày về nó - nhưng đó là điều mà chúng tôi ý thức được."
Ông Blinken cảnh báo rằng nếu Iran "tiếp tục quay các máy ly tâm ngày càng phức tạp hơn" và đẩy mạnh quá trình làm giàu uranium, thì sẽ giảm bớt thời gian "đột phá" cần thiết để Tehran phát triển bom hạt nhân.
Pháp - một bên còn lại trong JCPOA cùng với Anh, Đức, Nga và Trung Quốc - cũng kêu gọi Iran xúc tiến các cuộc đàm phán.
"Chúng tôi hy vọng các nhà chức trách Iran sẽ đưa ra những quyết định cuối cùng - chắc chắn là những quyết định khó khăn – mà sẽ cho phép kết thúc các cuộc đàm phán", Le Drian nói tại cuộc họp báo chung với Blinken.
Riêng Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân với Iran là “trong tầm tay”.
Đầu tuần trước, Tổng thống sắp mãn nhiệm của Iran Hassan Rohani và các quan chức hàng đầu khác đã phát tín hiệu rằng các cuộc đàm phán đã đạt được tiến bộ.
Nguồn tin: xangdau.net
