LTS: Äá» án Tái cÆ¡ cấu DNNN, trọng tâm là tập Ä‘oàn, tổng công ty nhà nÆ°á»›c giai Ä‘oạn 2011 - 2015 được ban hành kèm theo Quyết định 929/2012/QĐ-TTg yêu cầu các tập Ä‘oàn, tổng công ty nhà nÆ°á»›c phải thoái vốn đầu tÆ° ngoài ngành, trong Ä‘ó trọng tâm là bất Ä‘á»™ng sản và tài chính - ngân hàng trÆ°á»›c 2015 và yêu cầu không bán hoặc chuyển giao cho các Ä‘Æ¡n vị thành viên trong ná»™i bá»™. 

Vấn đề là thế nào là “các Ä‘Æ¡n vị thành viên ná»™i bá»™” và liệu việc thoái vốn của các tập Ä‘oàn, tổng công ty Ä‘ã thá»±c sá»± Ä‘úng vá»›i yêu cầu này của Đề án? Äáº§u tÆ° Bất Ä‘á»™ng sản sẽ có loạt bài tìm hiểu vấn đề này tại những DNNN có vốn ngoài ngành khủng. 

Còn trên 50% vốn đầu tÆ° ngoài ngành phải thoái

Từ cuối 2010 - 2011, những thông tin xấu về kết quả hoạt Ä‘á»™ng của các tập Ä‘oàn, tổng công ty nhà nÆ°á»›c bắt đầu xuất hiện, chủ yếu xuất phát từ các hoạt Ä‘á»™ng đầu tÆ° ngoài ngành. Trong Ä‘ó, có thông tin “khó tin” nhÆ° tính đến hết 31/12/2010, tá»· lệ lợi nhuận trên vốn đầu tÆ° của Tập Ä‘oàn Điện lá»±c (EVN) chỉ là 1%, EVN đầu tÆ° tài chính dài hạn gần 50.000 tá»· đồng, nhÆ°ng lợi nhuận chỉ có 540 tá»· đồng.

Thiếu kinh nghiệm quản trị kinh doanh ở những lÄ©nh vá»±c không chuyên, cá»™ng vá»›i tình hình thị trường khiến việc đầu tÆ° ngoài ngành của các tập Ä‘oàn nhà nÆ°á»›c không hiệu quả, thua lá»— và làm ảnh hưởng đến lÄ©nh vá»±c kinh doanh chính. Chính vì vậy, từ năm 2011, Chính phủ Ä‘ã yêu cầu các tập Ä‘oàn, tổng công ty nhà nÆ°á»›c dừng đầu tÆ° ra ngoài ngành.

Sau Ä‘ó, đến tháng 7/2012, Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Ä‘ã ban hành Quyết định 929/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Tái cÆ¡ cấu DNNN, trọng tâm là tập Ä‘oàn, tổng công ty nhà nÆ°á»›c giai Ä‘oạn 2011 - 2015, buá»™c các tập Ä‘oàn, tổng công ty chấm dứt đầu tÆ° ngoài ngành, lÄ©nh vá»±c sản xuất - kinh doanh chính trÆ°á»›c năm 2015.

Sau khi có Đề án, các tập Ä‘oàn, tổng công ty Ä‘ã rà soát, phân loại, xác định danh mục ngành nghề, phạm vi kinh doanh chính và lên kế hoạch thoái vốn ngoài ngành nghề kinh doanh chính.

Tại thời Ä‘iểm cuối năm 2011, tổng giá trị đầu tÆ° vào 5 lÄ©nh vá»±c nhạy cảm gồm bất Ä‘á»™ng sản, chứng khoán, tài chính - ngân hàng, bảo hiểm, quỹ đầu tÆ° cần phải thoái vốn là 23.325 tá»· đồng.

Theo báo cáo của Bá»™ Tài chính, sau 3 năm thá»±c hiện, lÅ©y kế số thoái vốn vào 5 lÄ©nh vá»±c nêu trên từ 2012 đến hết tháng 10/2015 là 9.866 tá»· đồng, đạt 42%. Theo yêu cầu của Đề án thì số vốn cần phải thoái còn lại là 16.193 tá»· đồng.

Riêng trong lÄ©nh vá»±c bất Ä‘á»™ng sản, năm 2015, tính đến hết tháng 10, các tập Ä‘oàn, tổng công ty Ä‘ã thoái vốn trong lÄ©nh vá»±c bất Ä‘á»™ng sản là 2.930 tá»· đồng, so về giá trị tuyệt đối là lá»›n nhất trong số 5 lÄ©nh vá»±c cần thoái vốn. NhÆ° vậy, phần đầu tÆ° bất Ä‘á»™ng sản còn phải thoái tiếp là 6.079 tá»· đồng.

Đánh giá của Bá»™ Tài chính cho rằng, vá»›i việc tái cÆ¡ cấu, sắp xếp lại bá»™ máy quản lý Ä‘iều hành, thoái vốn ngoài ngành, tập trung vào lÄ©nh vá»±c kinh doanh chính, hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng, sức cạnh tranh của DNNN Ä‘ã được cải thiện Ä‘áng kể. Tình trạng đầu tÆ° dàn trải, đầu tÆ° ngoài ngành từng bÆ°á»›c được khắc phục. Các tập Ä‘oàn, tổng công ty đều thoái vốn ở mức giá trên giá trị sổ sách.

Chỉ có hai trường hợp đầu tÆ° vào ngân hàng 0 đồng là Tập Ä‘oàn Dầu khí đầu tÆ° vào Ngân hàng TMCP Đại DÆ°Æ¡ng và Tổng công ty LÆ°Æ¡ng thá»±c miền Nam đầu tÆ° vào Ngân hàng TMCP Xây dá»±ng Ä‘ã phải thoái vốn dÆ°á»›i giá trị sổ sách.

CÅ©ng theo báo cáo của Bá»™ Tài chính, so vá»›i yêu cầu của Đề án, thì phần vốn còn phải thoái lên tá»›i trên 50%. Nguyên nhân chậm trá»… được Ä‘ánh giá là do TTCK, thị trường bất Ä‘á»™ng sản chÆ°a hồi phục dẫn đến việc thoái vốn gặp khó khăn.

NhÆ°ng bên cạnh sá»± chậm trá»…, có vấn đề quan trọng hÆ¡n là cách thức mà các tập Ä‘oàn, tổng công ty nhà nÆ°á»›c thoái vốn. Đơn cá»­ nhÆ° CTCP Bất Ä‘á»™ng sản Petrolimex (PLand), được thành lập từ năm 2005, vá»›i mục tiêu chính là kinh doanh bất Ä‘á»™ng sản, kinh doanh các công trình hạ tầng xăng dầu. Cổ Ä‘ông lá»›n gồm có Petrolimex (51%), Pjico (10%), CTCP Xây lắp 1 Petrolimex (5%) và má»™t số cổ Ä‘ông khác. Tính ra, các cổ Ä‘ông thuá»™c họ Petrolimex Ä‘ã chiếm 66% vốn Ä‘iều lệ.

Do buá»™c phải thoái vốn đầu tÆ° vào bất Ä‘á»™ng sản, khi tổ chức ĐHCĐ thường niên năm 2014, HĐQT Công ty Ä‘ã trình Đại há»™i và được thông qua việc đổi tên từ CTCP Bất Ä‘á»™ng sản Petrolimex thành CTCP Đầu tÆ° và dịch vụ hạ tầng xăng dầu Petrolimex (PLand).

Theo tờ trình, lý do đổi tên Công ty là để thá»±c hiện chủ trÆ°Æ¡ng thoái vốn đầu tÆ° ngoài ngành, phù hợp vá»›i phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng phát triển trong tÆ°Æ¡ng lai của Công ty và để phù hợp vá»›i lÄ©nh vá»±c kinh doanh chủ yếu sau này là phát triển hạ tầng xăng dầu, cung ứng vật tÆ° thiết bị xăng dầu.

NhÆ° vậy, thay vì bán phần vốn đầu tÆ° và thoát hết khỏi bất Ä‘á»™ng sản, Petrolimex Ä‘ã sá»­ dụng giải pháp “mềm”, thay đổi định hÆ°á»›ng kinh doanh của công ty con, thay vì nhấn mạnh lÄ©nh vá»±c kinh doanh chính là bất Ä‘á»™ng sản, thì chuyển hÆ°á»›ng “đầu tÆ° phát triển hạ tầng xăng dầu”. Giải pháp này rõ ràng là dá»… thá»±c hiện hÆ¡n việc tìm kiếm đối tác sẵn lòng mua lại 51% trong số vốn Ä‘iều lệ 200 tá»· đồng của PLand vá»›i Ä‘iều kiện cố gắng để bảo toàn giá trị đầu tÆ° khi thoái vốn.

Trên thá»±c tế, báo cáo thường niên năm 2016 cho thấy, hoạt Ä‘á»™ng chính của PLand vẫn chỉ nằm trong ngành kinh doanh bất Ä‘á»™ng sản, nhÆ° rà soát lại toàn bá»™ các dá»± án, tạm dừng đầu tÆ° vào má»™t số dá»± án để chờ tín hiệu thị trường và nghiên cứu, chuẩn bị thủ tục đầu tÆ° chờ thời Ä‘iểm thích hợp sẽ tiến hành các dá»± án má»›i.

Báo cáo thường niên nhắc tá»›i hàng loạt dá»± án bất Ä‘á»™ng sản nhÆ° Dá»± án khu nhà ở và văn phòng cho thuê TDK ở Mê Linh (Hà Ná»™i), Dá»± án trung tâm thÆ°Æ¡ng mại A2 Ngọc Khánh, Dá»± án 549 Nguyá»…n Văn Cừ, Long Biên, Hà Ná»™i, Dá»± án số 6 Bạch Đằng, Đà Nẵng… Tuy nhiên, đối vá»›i việc xây dá»±ng cây xăng, gắn chặt vá»›i định hÆ°á»›ng chuyển dịch đầu tÆ°, cung cấp các dịch vụ hạ tầng kỹ thuật cho ngành xăng dầu thì má»›i ở mức “xúc tiến tìm cÆ¡ há»™i đầu tÆ°”, tạo tiền đề triển khai hoạt Ä‘á»™ng đầu tÆ° trong năm 2016.

Trên website www.Pland.vn cÆ¡ bản là thông tin về các dá»± án bất Ä‘á»™ng sản từ khu căn há»™, khu phức hợp, khu du lịch nghỉ dưỡng, khu công nghiệp…, cùng vá»›i thông tin mua bán trên sàn giao dịch bất Ä‘á»™ng sản của Công ty. Trên website www.PLand.com.vn, công ty giá»›i thiệu 2 lÄ©nh vá»±c kinh doanh là hàng hóa và dịch vụ, song các mục thông tin về lÄ©nh vá»±c hàng hóa gồm vật liệu xây dá»±ng, thiết bị xăng dầu chuyên dụng, sÆ¡n Petrolimex, lÄ©nh vá»±c dịch vụ gồm xây lắp, tÆ° vấn thiết kế được xây dá»±ng từ năm 2012, nhÆ°ng đến nay vẫn không có thông tin gì.

NhÆ° vậy, Petrolimex Ä‘ã thá»±c hiện chủ trÆ°Æ¡ng thoái vốn đầu tÆ° vào bất Ä‘á»™ng sản tại CTCP Bất Ä‘á»™ng sản Petrolimex thông qua việc đổi tên và chuyển hÆ°á»›ng hoạt Ä‘á»™ng của Công ty: cÆ¡ cấu lại hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh bất Ä‘á»™ng sản, xoay qua việc đầu tÆ° cung cấp các dịch vụ hạ tầng xăng dầu. NhÆ°ng sau hÆ¡n 1 năm thá»±c hiện, đến nay, mảng kinh doanh bất Ä‘á»™ng sản của công ty này vẫn là chính yếu, má»™t số dá»± án má»›i chỉ tạm dừng, má»™t số dá»± án ở mức tìm kiếm đối tác để chuyển nhượng.

Trong khi Ä‘ó, việc giải thể Công ty Đầu tÆ° và du lịch Petrolimex Huế vẫn còn vÆ°á»›ng mắc ở chá»— đền bù cho các há»™ dân bị lún, nứt nhà do quá trình thi công công trình. Việc giải thể của Công ty TNHH má»™t thành viên Xây lắp Petrolimex dá»± kiến đến quý II/2016 má»›i hoàn tất. Việc chuyển nhượng vốn đầu tÆ° tại CTCP Bất Ä‘á»™ng sản Nghệ An Ä‘ang trong giai Ä‘oạn Ä‘àm phán ký hợp đồng.

Năm 2015, PLand không hoàn thành chỉ tiêu doanh thu, trong khi lá»— trÆ°á»›c thuế là 30,3 tá»· đồng.

Không chỉ Petrolimex và PLand áp dụng giải pháp thay tên đổi họ, Ä‘ã có tập Ä‘oàn khác cÅ©ng áp dụng biện pháp này đối vá»›i công ty con bất Ä‘á»™ng sản mà họ Ä‘ã đầu tÆ° từ giai Ä‘oạn trÆ°á»›c. Má»™t vài trường hợp, phần vốn đầu tÆ° bất Ä‘á»™ng sản được chuyển nhượng cho các công ty con, công ty liên kết. Đầu tÆ° Bất Ä‘á»™ng sản sẽ tiếp tục thông tin về các trường hợp này.

Nguồn tin: Tinnhanhchungkhoan