Tháng 9 năm 2017 là một tháng lịch sử cho thị trường dầu thô toàn cầu. WTI tăng lên 52 USD và Brent tăng lên 58 USD khi các thị trường tài chính cuối cùng chấp nhận rằng Saudi Arabia đã thành công trong với mục tiêu đạt được mức tuân thủ cao với hiệp ước cắt giảm sản lượng của OPEC và Nga năm ngoái. Thêm vào đó, bão Harvey và Irma và bảo dưỡng nhà máy theo mùa đã làm tăng nhu cầu tiêu thụ đối với hàng hóa nguyên liệu thô này, trong khi lượng hàng tồn kho của Mỹ giảm xuống. Mối đe dọa can thiệp quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ vào khu vực người Kurd Iraq nếu Erbil bỏ phiếu để đòi độc lập khỏi Baghdad trong cuộc trưng cầu dân ý, đã bổ sung một khoản phí bảo hiểm rủi ro địa chính trị cho thị trường dầu mỏ. Saudi Arabia và các đồng minh trong GCC đã bù trừ thành công cho sản lượng tăng vọt của Libya và Nigeria 2 thành viên được miễn trừ tham gia cắt giảm sản lượng. Tuy nhiên, dầu chỉ tăng giá chỉ bền vững nếu Saudi Arabia đóng vai trò là nhà sản xuất điều phối thị trường trong một Opec đã cắt giảm sản lượng 1,8 triệu thùng mỗi ngày.
Saudi Arabia vẫn là nước sản xuất dầu có chi phí thấp nhất thế giới và duy trì được hầu hết công suất dự trữ của Opec, nguồn quyền lực khổng lồ của nước này trong thị trường năng lượng toàn cầu. Tuy nhiên, các quyết định về giá và sản xuất dầu của Saudi được thực hiện trong bối cảnh an ninh quốc gia và địa chính trị. Chính sách dầu mỏ của Saudi Arabia đã tìm cách kiểm soát mối quan tâm lâu dài của cả người sản xuất lẫn người tiêu thụ. Điều này có ý nghĩa hoàn hảo vì kể từ đợt suy thoái kinh tế ở phương Tây chỉ gây ra sự sụp đổ của giá dầu, như đã xảy ra trong vòng sáu tháng sau sự sụp đổ của Lehman Brothers vào tháng 9 năm 2008.
Saudi Arabia đã rất hoảng hốt khi giá dầu Brent giảm mạnh từ 148 USD trong tháng 7 năm 2008 xuống còn 38 USD vào tháng 12 năm 2008 trong bối cảnh đóng cửa trong thị trường nợ/vốn của thế giới và một cuộc suy thoái toàn cầu. Saudi Arabia đã đưa ra chính sách cắt giảm 4 triệu thùng/ngày trong một sản lượng dầu Opec năm 2009, lớn nhất trong lịch sử của nhóm. Nước này cũng chịu chi phí tài chính thiếu cân đối của cắt giảm sản lượng OPEC nhưng đã cố gắng để chấm dứt tình trạng giá dầu giảm sâu. Trong vòng ba năm, bất chấp cuộc khủng hoảng nợ ở Hy Lạp và cuộc nội chiến ở Syria, giá dầu thô Brent giao dịch ở mức 100 USD một lần nữa. Brent chỉ sụp đổ vào năm 2014-2015 khi USD tăng mạnh, nhu cầu dầu của Trung Quốc sụt giảm và Saudi Arabia từ chối bảo vệ giá dầu ở mức 100 USD/thùng, như cựu bộ trưởng dầu mỏ Saudi Arabia Ali Al Naimi trước đó đã hứa sẽ làm như vậy. Sự sụp đổ giá dầu tiếp tục vào năm 2015 và đầu năm 2016, khi Brent giảm xuống dưới mức 30 USD giữa lúc thị trường chứng khoán Trung Quốc và thị trường chứng khoán toàn cầu bị bán tháo mạnh mẽ.
Sản lượng cắt giảm tháng 12 năm 2016 của Saudi Arabia đã không đạt được gần quy mô sản lượng cắt giảm năm 2009 của OPEC. Rõ ràng rằng 1,2 triệu thùng mỗi ngày cắt giảm sản lượng Opec không đủ để cân bằng thị trường nếu như Iraq, Iran, Algeria và thậm chí cả Nga không muốn cắt giảm sản xuất, không tính đến các nước được miễn trừ tham hiệp ước mà Opec chấp nhận đối với Libya và Nigeria. Trên thực tế, dầu Brent giao dịch ở mức 50-56 USD/thùng trong bốn tháng đầu năm 2016, một dấu hiệu cho thấy thị trường dầu mỏ, trong khi lo lắng, đã không muốn đặt cược vào sức mạnh của Saudi Arabia trong việc điều chỉnh giá trong phạm vi khoảng 50 đến 60. Tuy nhiên, sự sẵn sàng này đã biến mất vào tháng 6 năm 2017 giữa những bằng chứng thuyết phục về sự gia tăng sản lượng đá phiến của Mỹ, sự gia tăng số lượng giàn khoan của Mỹ và những bằng chứng không thể nhầm lẫn về lượng hàng tồn kho toàn cầu. Chỉ số Dollar Index của Mỹ giảm 10% và nguy cơ địa chính trị tăng lên liên quan đến Nga, Ukraina, Syria, Iraq, Qatar, Yemen và Triều Tiên đủ để kích thích sự phục hồi mạnh mẽ của giá dầu.
Saudi Arabia sẽ tăng quy mô cắt giảm sản lượng với sự hợp tác của Kuwait, UAE, Nga, Iraq và Iran. Điều này sẽ giúp thúc đẩy tâm lý giá dầu và cho phép dầu Brent tăng trên mức 55-56 sau hiệp ước ở Vienna vào cuối năm 2016. Vụ sụp đổ giá dầu năm 2014-2016 đã gây ảnh hưởng tới chi phí đầu tư vào dầu mỏ toàn cầu và thị trường khí đốt. Các nhà kinh tế Phố Wall ước tính 400 tỷ USD vốn đầu tư đã bị hủy bỏ hoặc hoãn lại. Mặc dù sự sụt giảm này đã được bù đắp bởi 800.000 thùng dầu của các nhà sản xuất dầu đá phiến Mỹ nhưng thực tế vẫn là thế giới cần giá cao hơn một chút để tránh một cú sốc cung cấp dầu hỗn loạn khác. Mức giá 65-7 của Brent sẽ được Saudi Arabia đón nhận vì kế hoạch IPO lịch sử của Aramco vào năm 2018.
Nguồn: xangdau.net/Khaleej Times
