Liệu biện pháp này có đảm bảo minh bạch, hạn chế tình trạng Ä‘á»™c quyá»n, đảm bảo quyá»n lợi cho ngÆ°á»i tiêu dùng?
Má»›i Ä‘ây, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyá»n đạt ý kiến của Phó Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Hoàng Trung Hải yêu cầu Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng tiếp tục chỉnh sá»a dá»± thảo Nghị định thay thế Nghị định số 84 của Chính phủ vá» kinh doanh xăng dầu.
Äiểm má»›i Ä‘áng chú ý trong lần sá»a đổi này là chuyển quyá»n chủ trì Ä‘iá»u hành giá bán lẻ xăng dầu từ Bá»™ Tài chính sang Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Äồng thá»i, sá»a lại biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ xăng dầu.
Những thay đổi này sẽ tác Ä‘á»™ng nhÆ° thế nào đến thị trÆ°á»ng xăng dầu và liệu có đảm bảo minh bạch, hạn chế tình trạng Ä‘á»™c quyá»n, đảm bảo quyá»n lợi cho ngÆ°á»i tiêu dùng?.
 |
| ảnh: KT |
Thá»i gian qua, liên bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng cùng có trách nhiệm Ä‘iá»u hành giá xăng dầu. Trong Ä‘ó, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng chủ yếu giữ trách nhiệm quản lý việc xuất nháºp khẩu, hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu của doanh nghiệp; còn Bá»™ Tài chính có trách nhiệm giám sát và Ä‘iá»u chỉnh giá mặt hàng này cho phù hợp vá»›i diá»…n biến giá cả thế giá»›i và trong nÆ°á»›c.
Tuy nhiên, tá»›i Ä‘ây, Ä‘iá»u hành giá xăng dầu sẽ quy vá» má»™t đầu mối duy nhất là Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Theo má»™t số chuyên gia, giá không tách khá»i hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh, hoạt Ä‘á»™ng thị trÆ°á»ng. Do váºy, việc giao quyá»n cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chủ trì Ä‘iá»u hành giá xăng dầu có Æ°u Ä‘iểm là trách nhiệm quy vá» má»™t mối cho cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c duy nhất quản lý thay vì liên bá»™ nhÆ° trÆ°á»›c Ä‘ây. Cách làm này được kỳ vá»ng sẽ không còn cảnh Ä‘ùn đẩy trách nhiệm khi có vấn Ä‘á» trong Ä‘iá»u hành giá mặt hàng vốn nhạy cảm này.
Ông Lê Äăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung Æ°Æ¡ng cho rằng, việc trao quyá»n Ä‘iá»u hành giá xăng dầu sang Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng không khá»i khiến dÆ° luáºn lo ngại vá» tính khách quan, minh bạch, khi Bá»™ này chịu trách nhiệm vá» xuất nháºp khẩu xăng dầu, quản lý hệ thống phân phối và hầu hết doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối, nay lại thêm quyá»n Ä‘iá»u hành giá.
Theo chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Minh Phong, cần thiết phải có cÆ¡ chế giám sát giá chặt chẽ. Má»›i Ä‘ây, Thủ tÆ°á»›ng quyết định thành láºp Ban Chỉ đạo Ä‘iá»u hành giá do Phó Thủ tÆ°á»›ng VÅ© Văn Ninh làm Trưởng Ban, vá»›i sá»± tham gia của các bá»™ trong Ä‘ó có 2 bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng… Äây có thể coi là Ä‘iểm má»›i mang tính Ä‘á»™t phá vá» quản lý giá của nhà nÆ°á»›c, được kỳ vá»ng là sẽ giảm thiểu tiêu cá»±c trong Ä‘iá»u hành giá các mặt hàng thiết yếu trong Ä‘ó có xăng dầu.
Tiến sỹ Nguyá»…n Minh Phong cho rằng: “Hiện Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng quản lý xuất nháºp khẩu, hệ thống phân phối và được quyết định giá thì nguy cÆ¡ quyá»n lá»±c táºp trung hoặc lạm dụng Ä‘á»™c quyá»n… CÆ¡ chế giám sát là cần thiết và cÆ¡ chế giám sát này phải cao hÆ¡n cấp bá»™. Ban chỉ đạo Ä‘iá»u hành giá không chỉ chỉ đạo Ä‘iá»u hành giá mà còn tạo cÆ¡ chế giám sát, đặc biệt kê khai giá, kiểm toán giá, công khai các yếu tố hình thành giá, công khai biến Ä‘á»™ng giá. NhÆ° váºy, vừa quản lý giá theo thị trÆ°á»ng hÆ¡n, đồng thá»i giảm thiểu các lạm dụng trong quản lý giá”.
Má»™t Ä‘iểm má»›i trong sá»a đổi Nghị định 84 lần này là chỉnh sá»a lại biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ xăng dầu. Theo Ä‘ó, nếu giá cÆ¡ sở tăng hoặc giảm đến 2%, doanh nghiệp được quyết giá, thay vì mức 5% nhÆ° trong dá»± thảo hiện nay.
Vá» Ä‘iểm này, PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu giá cả cho rằng, mặc dù giảm biên Ä‘á»™ Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ xăng dầu xuống đến 2%, tức là doanh nghiệp được tá»± quyết giá tăng - giảm khoảng 500 đồng/liÌt, nhÆ°ng thá»±c tế vẫn chÆ°a phù hợp vá»›i thể chế xác định giá đối vá»›i thị trÆ°á»ng xăng dầu hiện nay còn hiện tượng Ä‘á»™c quyá»n (Táºp Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex vẫn chiếm hÆ¡n 50% thị phần).
PGS.TS Ngô Trí Long kiến nghị: “Äối vá»›i thị trÆ°á»ng Ä‘á»™c quyá»n hiện nay, không thể để doanh nghiệp tá»± định giá dù biên Ä‘á»™ rất hẹp, doanh nghiệp vẫn lợi dụng biên Ä‘á»™ Ä‘ó để tăng giá gây thiệt hại cho ngÆ°á»i tiêu dùng. Thị trÆ°á»ng xăng dầu chÆ°a có cạnh tranh thá»±c sá»±. Hiện vẫn còn doanh nghiệp chiếm gần 50%, trong bối cảnh này nhà nÆ°á»›c cần định giá tối Ä‘a hay còn gá»i là giá trần, chẳng hạn nhÆ° giá sữa bắt đầu áp giá trần. Việc áp dụng giá trần là hoàn toàn phù hợp”…
Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu và tác Ä‘á»™ng không nhỠđến sản xuất và Ä‘á»i sống của ngÆ°á»i dân. DÆ° luáºn kỳ vá»ng vào cÆ¡ chế Ä‘iá»u hành giá xăng dầu đảm bảo công khai, minh bạch, khách quan, phù hợp và kịp thá»i vá»›i diá»…n biến giá thị trÆ°á»ng; đồng thá»i tránh tình trạng lạm quyá»n và Ä‘á»™c quyá»n.
Hiện Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ang gấp rút chỉnh sá»a Dá»± thảo Nghị định thay thế Nghị định số 84 vá» kinh doanh xăng dầu, báo cáo Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ ký ban hành trong tháng này./.
Nguồn Tin: VOV
