Quỹ Bình ổn giá xăng dầu là khoản tiền được NTD Ä‘óng góp khi mua má»™t lít xăng, dầu (400 đồng đối vá»›i xăng, dầu là 300 đồng). Quỹ do DN kinh doanh xăng dầu quản lý và sá»­ dụng khi giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng mạnh mà Nhà nÆ°á»›c chÆ°a cho phép tăng giá bán, DN dùng tiền quỹ để bù vào mức chênh lệch giữa giá nhập khẩu và giá bán lẻ. NhÆ° vậy, có thể hiểu Quỹ Bình ổn giá xăng dầu được lập nên từ tiền túi của NTD. Vá»›i sản lượng tiêu thụ toàn thị trường cả nÆ°á»›c má»—i tháng khoảng 1,2 tỉ lít xăng dầu, Æ°á»›c tính má»—i tháng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu góp được 3.600 tỉ đồng. 

Tuy nhiên, việc quỹ này được đặt tại các DN kinh doanh xăng dầu trong khi cÆ¡ chế kiểm soát lại chÆ°a được chặt chẽ là Ä‘iều không nên. Mặt khác, nhiều DN đầu mối kinh doanh xăng dầu trích và sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu không hợp lý Ä‘ã gây nhiều bức xúc, thiệt hại cho NTD. Xin nêu má»™t ví dụ cụ thể. Tháng 1/2011, cÆ¡ quan quản lý chức năng Ä‘ã phát hiện Tổng Cty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - Ä‘Æ¡n vị chiếm 60% thị phần xăng dầu cả nÆ°á»›c Ä‘ã sá»­ dụng không Ä‘úng mục Ä‘ích Quỹ Bình ổn giá xăng dầu lên tá»›i 1.200 tá»· đồng. Đến nay, việc xá»­ lý sai trái này của Petrolimex nhÆ° thế nào cÅ©ng chÆ°a được công bố trÆ°á»›c công luận. 

Để hạn chế các tiêu cá»±c nhÆ° vừa nêu, có lẽ cần giao quyền quản lý Quỹ Bình ổn giá xăng dầu cho má»™t Ä‘Æ¡n vị Ä‘á»™c lập, chẳng hạn nhÆ° Kho bạc Nhà nÆ°á»›c. Mặt khác, để bảo đảm công bằng cho NTD, khi các DN Ä‘ang vay ngân hàng vá»›i mức lãi suất 18%/năm thì cÅ©ng phải tính mức lãi suất hợp lý vá»›i các DN kinh doanh xăng dầu khi họ Ä‘ang sá»­ dụng quỹ này.

Theo Bá»™ Tài chính, việc Ä‘iều hành giá xăng dầu trong nÆ°á»›c hiện nay được thá»±c hiện theo 3 nguyên tắc: Thứ nhất, Ä‘iều hành giá theo cÆ¡ chế thị trường có sá»± quản lý của Nhà nÆ°á»›c; giá có lên có xuống theo biến Ä‘á»™ng của giá thế giá»›i. Thứ hai, bảo đảm mức giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i mặt bằng giá của các nÆ°á»›c trong khu vá»±c. Thứ ba, thá»±c hiện nguyên tắc chia sẻ giữa Nhà nÆ°á»›c, DN và NTD.

Thế nhÆ°ng, việc thá»±c hiện ba nguyên tắc này trong công tác Ä‘iều hành giá xăng dầu còn gây bức xúc trong dÆ° luận. Đó là, khi giá dầu ở thị trường thế giá»›i tăng thì DN đầu mối kinh doanh xăng dầu đề nghị cÆ¡ quan quản lý cho phép tăng giá ngay. NhÆ°ng, khi giá dầu thế giá»›i giảm thì các DN Ä‘Æ°a ra nhiều lý do để không giảm giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c.

Giá xăng dầu là má»™t yếu tố có ảnh hưởng mạnh đến chỉ số giá cả và qua Ä‘ó cÅ©ng ảnh hưởng tá»›i lạm phát. Do vậy, khi tiến hành kiểm toán các DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu, ngoài làm rõ việc sá»­ dụng quỹ bình ổn xăng dầu ra sao, kiểm toán cÅ©ng sẽ làm rõ các khoản liên quan đến doanh thu, chi phí, lợi nhuận của các DN này. Đây là việc làm Ä‘úng đắn và cần thiết. Từ cuá»™c kiểm toán này, NTD cÅ©ng hy vọng sẽ làm rõ trách nhiệm quản lý Quỹ Bình ổn giá xăng dầu của Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng. Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c là cÆ¡ quan chuyên môn về lÄ©nh vá»±c kiểm tra tài chính Nhà nÆ°á»›c do Quốc há»™i thành lập, hoạt Ä‘á»™ng Ä‘á»™c lập và chỉ tuân theo pháp luật. NTD cả nÆ°á»›c kỳ vọng, Kiểm toán Nhà nÆ°á»›c sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ kiểm toán việc sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, qua Ä‘ó góp phần làm lành mạnh môi trường kinh doanh xăng dầu theo hÆ°á»›ng minh bạch và công bằng.

Nguồn tin:Thanhtra