Iran đã trở thành tâm điểm chú ý của quốc tế sau các cuộc tấn công của Hamas vào Israel, dẫn đến sự trả đũa quy mô lớn với tư cách là tác nhân quyết định một cuộc chiến ngày càng giống một cuộc chiến mới ở Trung Đông.
Mặc dù bất kỳ cuộc chiến nào ở Trung Đông đều là mối đe dọa tiềm ẩn đối với an ninh nguồn cung dầu, nhưng một cuộc chiến liên quan đến một nhà sản xuất có quy mô như Iran thậm chí có thể có tác động sâu sắc hơn đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu. Không có tác động nào trong số này là tích cực.
Ngay sau khi tin tức về các cuộc tấn công nổ ra, đã có báo cáo cho rằng Iran, một nước ủng hộ Hamas, có liên quan đến kế hoạch của lực lượng này. Song, thông tin này đã bị Tehran phủ nhận, trong khi Israel và đồng minh lớn nhất là Mỹ cho biết không có bằng chứng nào cho thấy Iran có liên quan. Tuy nhiên, điều này không ngăn được Thượng nghị sĩ Mỹ và người có quan điểm diều hâu về chiến tranh Lindsay Graham kêu gọi Hoa Kỳ đánh bom các nhà máy lọc dầu của Iran.
Lời kêu gọi đó và những lời kêu gọi tương tự từ Nikki Haley, người có triển vọng trở thành tổng thống, về cơ bản là những lời kêu gọi leo thang xung đột ngoài các biện pháp trừng phạt, điều mà nhiều nhà phân tích coi là hành động có khả năng xảy ra nhất mà Washington sẽ làm như vậy. Sự leo thang như vậy rất có thể sẽ đẩy giá dầu lên trên 100 USD/thùng.
Tuy nhiên, cũng có một kịch bản có khả năng khác trong đó Iran là tác nhân đóng vai trò lớn hơn trong cuộc xung đột.
“Điều quan trọng cần theo dõi là liệu Iran có tham gia tích cực vào cuộc xung đột hay không và lý do là vì Iran nằm gần tuyến đường biển thực sự quan trọng được gọi là Eo biển Hormuz”, Clay Siegle, giám đốc dịch vụ dầu mỏ toàn cầu của Tập đoàn Năng lượng Rapidan nói với Bloomberg trong tuần trước.
Quả thật, eo biển Hormuz, thuộc vùng biển Iran, là một trong những nút thắt dầu mỏ lớn nhất thế giới. Khối lượng dầu đi qua eo biển này hàng ngày vào khoảng 17 triệu thùng dầu, tương đương khoảng 17% nhu cầu dầu toàn cầu theo như dự báo cho năm nay. Nó cũng tương đương với gần 90% lượng dầu Trung Đông rời khỏi khu vực qua Vịnh Ba Tư.
Tầm quan trọng của eo biển Hormuz đôi khi gây chú ý khi Iran đe dọa đóng cửa eo biển này, điều này xảy ra khi căng thẳng bùng lên giữa Tehran và phương Tây. Nếu nói rằng căng thẳng hiện đang bùng phát sẽ là một báo cáo không đúng sự thật, điều này khiến tình hình trở nên đầy nguy hiểm.
Mối nguy hiểm sẽ tăng cao - và giá cả cũng vậy - nếu chúng ta đạt đến điểm mà Iran muốn đóng cửa eo biển Hormuz và Hoa Kỳ muốn nó mở cửa. Điều đó sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu trực tiếp giữa hai bên và không thể kết thúc tốt đẹp. Tuy nhiên, hiện tại, viễn cảnh như vậy có vẻ vẫn còn xa vời.
Đây có lẽ là lý do tại sao giá chưa thực sự tăng vọt sau các cuộc tấn công của Hamas và vụ đánh bom trả đũa của Israel vào Gaza. Thật vậy, ban đầu giá các chuẩn dầu đã tăng vọt nhưng nhanh chóng giảm xuống khi Viện Dầu khí Hoa Kỳ báo cáo lượng dầu tồn kho tăng mạnh và EIA đã xác nhận điều đó.
Tuy nhiên, khả năng gián đoạn nguồn cung vẫn còn đáng kể. Bộ trưởng Ngoại giao Iran, Hossein Amir-Abdollahian, cho biết trong tuần trước rằng “các mặt trận khác” có thể mở ra trong cuộc chiến, cho thấy leo thang chắc chắn là một lựa chọn.
Đồng thời, Tổng thống Iran đã điện đàm với Thái tử Saudi Arabia khi Saudi Arabia đóng vai trò là người điều tiết, tìm cách giảm leo thang tình hình. Theo một báo cáo của FT về cuộc điện đàm, ông Ebrahim Raisi nói rằng cả Iran và Ả Rập Saudi “nên bảo vệ người Hồi giáo và quốc gia bị áp bức ở Palestine vào thời điểm quan trọng này”.
Ả Rập Saudi, quốc gia gần đây đang thực hiện một thỏa thuận xây dựng quan hệ ngoại giao với Israel, đã kiềm chế không đứng về một bên nào. Tuy nhiên, Mỹ vừa dừng chuyển 6 tỷ USD cho Iran như một phần của thỏa thuận trao đổi tù nhân và điều đó rất có thể sẽ khiến Tehran tức giận.
Phái đoàn Iran tại Liên Hợp Quốc cho biết, được tờ the Wall Street Journal dẫn lời: “Số tiền này hợp pháp thuộc về người dân Iran, được dành cho Chính phủ Cộng hòa Hồi giáo Iran để tạo điều kiện mua tất cả các nhu yếu phẩm thiết yếu và không bị cấm vận cho người Iran”.
Đó có thể là bước đầu tiên của sự leo thang tiềm tàng, đặc biệt nếu phe diều hâu trong Quốc hội chiếm thế thượng phong. Ngay cả Cơ quan Năng lượng Quốc tế cũng đã đưa ra tuyên bố liên quan đến cuộc xung đột và tác động tiềm ẩn của nó đối với thị trường dầu mỏ.
Theo đó, IEA cho biết trong Báo cáo thị trường dầu mỏ cho tháng 10: “Mặc dù không có tác động trực tiếp đến nguồn cung giao ngay, nhưng thị trường sẽ vẫn trong tình trạng khó khăn khi cuộc khủng hoảng diễn ra”. Cơ quan này cho biết thêm họ sẵn sàng hành động trong trường hợp thị trường bị gián đoạn. Bản chất của hành động vẫn chưa được tiết lộ.
Năm ngoái, IEA cùng với Mỹ đã giải phóng một lượng lớn dầu từ kho dự trữ để ngăn giá dầu tăng vọt. Kết quả là, kho dự trữ xăng dầu chiến lược của Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất trong 40 năm, tương đương với khoảng 17 ngày tiêu thụ, điều này khiến cho việc xả kho như năm ngoái khó có thể lặp lại.
Sự tham gia của Iran vào cuộc chiến giữa Israel và Hamas sẽ có ảnh hưởng lớn đến an ninh nguồn cung dầu toàn cầu. Có lẽ nhận thức được về điều này đã thúc đẩy nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt giao tranh trước khi nó leo thang quá mức.
Nguồn tin: xangdau.net
