Ông Nguyá»…n Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá, xác nhận việc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) sá»­ dụng sai mục Ä‘ích quỹ bình ổn giá xăng dầu 1.200 tỉ đồng.

Trong khi Ä‘ó, cả cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c lẫn doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đều từ chối cho biết hiện nay quỹ bình ổn giá xăng dầu Ä‘ã trích lập được và sá»­ dụng bao nhiêu.

Mua má»—i lít xăng, người tiêu dùng Ä‘ã phải chi thêm 300 đồng để lập quỹ bình ổn - Ảnh: T.Đạm

Theo ông Thỏa, Petrolimex Ä‘ã dùng tiền trích lập quỹ để bù lá»— kinh doanh thay vì bù vào mức chênh lệch giá bán theo Ä‘úng mục Ä‘ích của quỹ. Trong công văn 17311 gá»­i các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu ngày 27-12-2010 về việc thá»±c hiện các biện pháp bình ổn giá thị trường xăng dầu, Cục Quản lý giá Ä‘ã lÆ°u ý chung chung rằng má»™t số doanh nghiệp trích quỹ không đủ và sá»­ dụng quỹ chÆ°a Ä‘úng mục Ä‘ích...

Quỹ của ai?

Theo quy định, cứ má»—i lít xăng, dầu bán ra doanh nghiệp trích lại 300 đồng để lập quỹ, khi giá thế giá»›i biến Ä‘á»™ng mạnh mà Nhà nÆ°á»›c không muốn tăng giá trong nÆ°á»›c, tiền từ quỹ sẽ được xả ra bù vào mức chênh lệch giữa giá nhập khẩu và giá bán lẻ. Quỹ này được giữ tại doanh nghiệp thông qua việc mở má»™t tài khoản kế toán và doanh nghiệp phải báo cáo hằng tháng cho Bá»™ Tài chính tiến Ä‘á»™ trích và sá»­ dụng.

Tất cả doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đều phải trích lập quỹ dù Ä‘ang kinh doanh lãi hay lá»— vì khoản tiền này được xem là do được người tiêu dùng ứng trÆ°á»›c khi mua xăng, dầu.

Trong khi Ä‘ó, Petrolimex nhiều lần cho rằng doanh nghiệp kinh doanh lá»— thì không thể trích lập quỹ nên cho rằng Ä‘ây chỉ là quỹ ảo. Ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng, phó tổng giám đốc Petrolimex, nói: “TrÆ°á»›c Ä‘ây các lãnh đạo của Petrolimex Ä‘ã bày tỏ quan Ä‘iểm và nay chúng tôi vẫn bảo lÆ°u quan Ä‘iểm về việc này. Chúng tôi Ä‘ã gá»­i cả thảy 12 công văn cho cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c để giải thích và kiến nghị nhÆ°ng không nhận được trả lời”.

Ông DÅ©ng từ chối giải thích và bình luận trÆ°á»›c Ä‘ánh giá của má»™t quan chức Bá»™ Tài chính về việc Petrolimex sá»­ dụng sai mục Ä‘ích quỹ bình ổn. “Giải thích cái này rất dài dòng, chúng tôi sai hay Ä‘úng sẽ có nÆ¡i xá»­ lý” - ông DÅ©ng nói.

Trong khi Ä‘ó, theo quan Ä‘iểm của Bá»™ Tài chính và nhiều doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu khác, số tiền 300 đồng/lít xăng, dầu trích lập quỹ là tiền của người tiêu dùng. Điều này cÅ©ng Ä‘ã được thể hiện rõ trong công thức tính giá cÆ¡ sở được Bá»™ Tài chính công bố hồi năm ngoái.

Má»—i tháng quỹ có 3.600 tỉ đồng

NhÆ° vậy có thể hiểu quỹ bình ổn giá xăng dầu là do người tiêu dùng lập nên. Tuy nhiên, tiền trong quỹ Ä‘ã trích lập được bao nhiêu và còn bao nhiêu dường nhÆ° vẫn là Ä‘iều bí mật. Câu trả lời từ các doanh nghiệp đầu mối và cả của cÆ¡ quan quản lý cÅ©ng rất khác nhau và né tránh những con số cụ thể.

Vá»›i sản lượng tiêu thụ toàn thị trường má»—i tháng khoảng 1,2 tỉ lít xăng, dầu, Æ°á»›c tính má»—i tháng quỹ bình ổn giá xăng dầu góp được 3.600 tỉ đồng.

Định mức trích lập quỹ bình ổn giá của má»—i lít xăng, dầu là 300 đồng, nhÆ°ng mức sá»­ dụng tại thời Ä‘iểm này lại gấp 2-4 lần tùy từng sản phẩm. Chẳng hạn, hiện xăng và dầu hỏa được sá»­ dụng 1.200 đồng, dầu diesel là 1.000 đồng từ quỹ bình ổn. NghÄ©a là về lý thuyết, nếu tính từ lúc áp dụng mức sá»­ dụng kể trên từ ngày 13-11-2010 đến nay, quỹ bình ổn giá Ä‘ã bị âm. NhÆ°ng trÆ°á»›c Ä‘ó trong má»™t khoảng thời gian dài, doanh nghiệp xăng dầu kinh doanh có lãi, quỹ bình ổn Ä‘ã tích lÅ©y được khá nhiều. Chỉ duy nhất má»™t lần Bá»™ Tài chính công bố con số tích lÅ©y được của quỹ bình ổn giá xăng dầu là trên 3.600 tỉ đồng vào thời Ä‘iểm tháng 7-2010.

“Nếu doanh nghiệp tuân thủ Ä‘úng việc trích lập quỹ thì bây giờ vẫn còn tiền để bù vào khoản lá»— do chênh lệch giá” - má»™t doanh nghiệp đầu mối khẳng định. Theo doanh nghiệp này, vá»›i khoản tiền còn trong quỹ bình ổn giá, hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh còn có thể cầm cá»± đến giữa tháng 2-2011.

TÆ°Æ¡ng tá»± bối cảnh cuối năm 2009, hiện nay Bá»™ Tài chính kiên quyết giữ nguyên giá bán lẻ xăng dầu đến Tết Nguyên Ä‘án. PhÆ°Æ¡ng án tăng giá sau tết chÆ°a được chính thức đề cập nhÆ°ng theo các doanh nghiệp, trừ trường hợp giá xăng dầu thế giá»›i giảm, việc tăng giá bán lẻ gần nhÆ° là giải pháp bắt buá»™c. Theo má»™t số nhà phân phối tại TP.HCM, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cần tính toán để tránh lặp lại tình trạng nhÆ° đầu năm 2010 khi tăng giá xăng, dầu má»™t cách Ä‘á»™t biến sau má»™t thời gian dài kìm giá.

Giá xăng, dầu nhập khẩu hiện vẫn đứng ở mức trên 100 USD/thùng. Theo tính toán của Petrolimex, giá cÆ¡ sở mặt hàng xăng A92 Ä‘ã vượt 2.500 đồng/lít so vá»›i giá bán lẻ hiện hành. NhÆ°ng chênh lệch này không phải là mức lá»— của doanh nghiệp nhÆ° nhiều người lầm tưởng. Theo công thức tính được Bá»™ Tài chính công bố, sau khi trừ các khoản thuế, phí và mức sá»­ dụng quỹ bình ổn giá, má»—i lít xăng mà hiện các doanh nghiệp lá»— chỉ khoảng 300 đồng.

Nguồn: Tuoitre