Tăng, giảm bất hợp lý

Kể từ khi Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ cho phép DN kinh doanh xăng dầu được tá»± chủ trong việc Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ trên thị trường có hiệu lá»±c, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã có 5 lần Ä‘iều chỉnh. Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 2 vừa qua, Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ Ä‘ã chỉ đạo các bá»™, ngành liên quan cần xem xét lại cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng, dầu, đảm bảo tuân theo nguyên tắc thị trường, nhÆ°ng phải tính toán về khoảng cách thời gian của má»—i lần Ä‘iều chỉnh và mức Ä‘á»™ Ä‘iều chỉnh, không để xảy ra tình trạng tăng giá dày đặc.

Thừa nhận là Ä‘ã có sá»± Ä‘iều chỉnh tăng giá xăng dầu chÆ°a phù hợp, ông Nguyá»…n Cẩm Tú, Thứ trưởng Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng, nhận xét, đợt tăng giá xăng gần Ä‘ây nhất (tăng 590 đồng/lít xăng) được dÆ° luận cho là bất ngờ và tăng ở mức cao, trong khi chiểu theo giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường thế giá»›i tại cùng thời Ä‘iểm thì đều Ä‘ang hạ nhiệt.

Phân tích kỹ hÆ¡n diá»…n biến của những đợt tăng giá, ông Võ Văn Quyền, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thị trường trong nÆ°á»›c (Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng) - Phó tổ trưởng Tổ giám sát liên ngành cho biết, lần tăng giá xăng gần nhất hôm 14/1/2010, thì 10 ngày sau, giá xăng dầu thành phẩm vẫn diá»…n biến theo Ä‘à tăng lên, khiến các mặt hàng xăng dầu lá»— từ 300 - 700 đồng/lít. 20 ngày tiếp theo, xăng dầu vẫn lá»— 100 - 350 đồng/lít, lẽ ra DN phải tăng giá, nhÆ°ng thời Ä‘iểm này là áp Tết, các DN quyết định cầm cá»± để giữ giá bán lẻ. Đến thời Ä‘iểm ngày 21/2/2010, tức sau 38 ngày so vá»›i quy định, do các biến Ä‘á»™ng đầu vào khiến giá cÆ¡ sở vượt giá bán lẻ đối vá»›i mặt hàng xăng tá»›i 2,9% (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng cao hÆ¡n 476 đồng/lít), các DN má»›i buá»™c phải tăng giá xăng để đảm bảo hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh.

"Lẽ ra DN phải tăng giá ngay từ trong năm, lại để ra sau Tết má»›i tăng giá là không hay, nhÆ°ng thời Ä‘iểm này các DN chịu tác Ä‘á»™ng mạnh bởi biến Ä‘á»™ng giá cả theo Ä‘à tăng cao, NHNN Ä‘iều chỉnh tá»· giá ngoại tệ... nên không thể không tăng giá được", ông Quyền nói.

Còn vá»›i mức giá bán lẻ xăng hiện nay (xăng A95: 17.490 đồng/lít; A92: 16.990 đồng/lít), theo ông VÅ© Ngọc Hải, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Xăng dầu, "vá»›i mặt hàng xăng, tại thời Ä‘iểm tăng giá chúng tôi vẫn chÆ°a có lợi nhuận".

Tăng phải báo cáo, giảm thì chủ Ä‘á»™ng

CÅ©ng tại Công văn số 3500/BTC-QLG ngày 22/3/2010, Bá»™ Tài chính Ä‘ã yêu cầu các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối tiếp tục theo dõi sát diá»…n biến giá mặt hàng xăng dầu trên thị trường thế giá»›i; áp dụng các biện pháp tiết giảm chi phí lÆ°u thông, bảo đảm đủ lá»±c lượng hàng hóa Ä‘áp ứng nhu cầu tiêu dùng.

Trong trường hợp giá mặt hàng xăng dầu trên thị trường thế giá»›i tiếp tục biến Ä‘á»™ng tăng và việc kéo dài thời gian giữa 2 lần Ä‘iều chỉnh tăng giá xăng dầu nhÆ° thông báo tại Công văn số 2729/BTC-QLG ngày 05/3/2010 của Bá»™ Tài chính làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng sản xuất - kinh doanh của DN, thì các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối có báo cáo đề xuất phÆ°Æ¡ng án xá»­ lý (kể cả việc thá»±c hiện các biện pháp bình ổn giá theo quy định tại Thông tÆ° số 234/2009/TT-BTC của Bá»™ Tài chính) gá»­i Liên Bá»™ Tài chính - Công thÆ°Æ¡ng để xem xét, có ý kiến trÆ°á»›c khi thá»±c hiện. Đặc biệt, khi giá mặt hàng xăng dầu trên thị trường thế giá»›i giảm, các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối kịp thời Ä‘iều chỉnh giảm giá theo quy định.

Nhằm thá»±c hiện giá xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường, nhÆ°ng không làm tăng giá quá cao, Thứ trưởng Nguyá»…n Cẩm Tú khẳng định, cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c sẽ giám sát, đảm bảo không có chuyện các DN xăng dầu lợi dụng quyền tá»± định giá theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ để tăng giá bất hợp lý.

Vá»›i mục tiêu minh bạch hóa và phổ biến thông tin về thị trường xăng dầu trong nÆ°á»›c, tạo Ä‘iều kiện để người dân thường xuyên nắm bắt được diá»…n biến thị trường, những Ä‘iều chỉnh chính sách để phục vụ tốt công tác quản lý và kinh doanh xăng dầu trên thị trường, kể từ ngày 8/3/2010, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chính thức cung cấp thông tin về giá và cách tính giá dầu cùng các chế phẩm được bán trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam trên tờ Thị trường, tờ tin hằng ngày của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng.

Theo Ä‘ó, thông tin sẽ bao gồm mức thuế nhập khẩu, mức trích quỹ bình ổn giá, phí xăng dầu, giá bán hiện hành của các DN kinh doanh xăng dầu, giá cÆ¡ sở, phần trăm giá cÆ¡ sở so vá»›i giá hiện hành... theo những quy định của các bá»™, ngành liên quan.

Đồng thời, công khai mọi diá»…n biến giá dầu và sản phẩm dầu Platts của thị trường Singapore, được dùng để tham chiếu tính giá thị trường trong nÆ°á»›c. Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng cÅ©ng đề nghị các DN kinh doanh xăng dầu công bố cách tính giá xăng và các sản phẩm dầu trên trang web của DN để người dân kịp thời nắm bắt được tình hình giá cả thị trường.