Ngày 5/8, trả lá»i báo chí vá» việc vì sao giá xăng dầu thế giá»›i giảm nhÆ°ng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn giữ nguyên, tháºm chí các doanh nghiệp (DN) xăng dầu tiếp tục kêu lá»—, ông Nguyá»…n Xuân Chiến - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trÆ°á»ng trong nÆ°á»›c (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng), cho biết trong tuần thứ 4 của tháng 7/2013, giá xăng dầu trên thế giá»›i Ä‘ã giảm so vá»›i trÆ°á»›c Ä‘ó. Quyết định tăng giảm giá xăng dầu phụ thuá»™c vào yếu tố quan trá»ng là giá xăng dầu bình quân 30 ngày của thế giá»›i và nhiá»u yếu tố khác nhÆ°: thuế nháºp khẩu, mức trích quỹ bình ổn xăng dầu…
Cái cá»› để DN không giảm giá
"Trong thá»i gian tá»›i, nếu giá bình quân xăng dầu thế giá»›i tiếp tục giảm, các yếu tố khác giảm thì các DN phải giảm giá theo quy định của Nghị định 84", ông Chiến khẳng định.
Theo chuyên gia kinh tế Lê Äăng Doanh, cần tính toán sao cho chu kỳ tính giá cÆ¡ sở bình quân xăng dầu phù hợp vá»›i chu kỳ nháºp hàng vào kho và xuất hàng của các DN nhằm tránh tình trạng DN lợi dụng chu kỳ tính giá dài để trì hoãn giảm giá khi có cÆ¡ há»™i.
Các DN tiếp tục kêu lá»—, giá xăng dầu có thể lại sắp tăng
"Chu kỳ tính giá 30 ngày là cái cá»› để các DN không giảm giá. Vì dù giá thế giá»›i có giảm rõ rệt nhÆ°ng tính diá»…n biến giá trong thá»i gian dài nhÆ° quy định hiện nay, giá cÆ¡ sở bình quân vẫn chÆ°a đến mức có thể Ä‘á» xuất giảm giá. NhÆ° váºy thì hòa cả làng", ông Doanh nói.
Tuy nhiên, đại diện phòng kinh doanh của má»™t DN đầu mối xăng dầu cho biết giá bình quân xăng dầu thế giá»›i 30 ngày (tính đến 5/8) Ä‘ang ở mức:
xăng A92 là 118,88 USD/thùng, dầu DO 123,76 USD/thùng, dầu há»a 122,34 USD/thùng. Giá xăng dầu cÆ¡ sở bình quân 30 ngày Ä‘ang cao hÆ¡n giá bán lẻ hiện hành khoảng 610 đồng/lít đối vá»›i mặt hàng xăng A92, 490 đồng/lít vá»›i dầu DO và 620 đồng/lít vá»›i dầu há»a. Nếu trừ Ä‘i phần sá» dụng Quỹ bình ổn giá (BOG) xăng dầu 300 đồng/lít thì DN này còn lá»— 310 đồng/lít xăng A92, 190 đồng/lít dầu DO và 320 đồng/lít dầu há»a. Theo đại diện DN này, giá xăng dầu tuy Ä‘ã giảm vào cuối tháng 7, nhÆ°ng có xu hÆ°á»›ng tăng nhẹ trở lại vào đầu tháng 8.
Má»›i minh bạch hình thức
Từ nháºp khẩu 100%, nay Việt Nam Ä‘ã có xăng dầu để xuất khẩu nhá» Nhà máy Lá»c dầu Dung Quất. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, năm 2009, Việt Nam xuất khẩu được 1,7 triệu tấn xăng dầu trị giá gần 850 triệu USD; năm 2010 tăng lên 1,87 triệu tấn, trị giá 1,27 tá»· USD; năm 2011 đạt 2,2 triệu tấn, trị giá 2,1 tá»· USD; năm 2012 đạt 1,9 triệu tấn, trị giá khoảng 1,85 tá»· USD; và 7 tháng đầu năm nay Æ°á»›c đạt khoảng 800.000 tấn vá»›i kim ngạch khoảng 750 triệu USD.
Vá»›i kết quả nêu trên, có thể dá»± báo năm 2013, nháºp khẩu xăng dầu có thể không tá»›i mức nhÆ° năm 2012, nghÄ©a là từ sau năm 2010, khối lượng xăng dầu nháºp khẩu vào Việt Nam Ä‘ang giảm dần, mặc dù giá nháºp khẩu bình quân trong 7 tháng đầu năm 2013 chỉ ở mức khoảng 941 USD/tấn, thấp Ä‘áng kể so vá»›i mức 975 USD/tấn trong năm 2012.
Tuy nhiên, để minh bạch giá xăng dầu nhÆ° yêu cầu của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ tại Phiên há»p Chính phủ thÆ°á»ng kỳ ngày 30/7 vừa qua, cần cung cấp đủ số liệu vá» giá cả từng loại xăng, dầu. Bởi khái niệm mặt hàng xăng dầu bao gồm nhiá»u sản phẩm khác nhau, nhÆ° xăng (gasoline) là hàm chứa cả xăng cho máy bay, chứ không riêng cho xe máy, ôtô. Trong "xăng dầu" nói chung là gồm cả dầu diesel, dầu mazut phục vụ chủ yếu cho ôtô tải, tàu thuyá»n và chạy Ä‘iện…, ngoài ra còn có dầu há»a phục vụ cho thắp sáng và Ä‘un nấu..
Ts. Nguyá»…n Ngá»c SÆ¡n - TrÆ°á»ng ÄH Kinh tế - Luáºt Tp.HCM, cho rằng thá»±c tế các DN xăng dầu má»›i chỉ minh bạch khi nào tăng - giảm giá và Ä‘Æ°a ra cấu trúc cÆ¡ bản vá» giá xăng. Trong khi Ä‘ó, các con số DN nháºp là bao nhiêu, chi phí cÆ¡ bản DN Ä‘Æ°a ra Ä‘ã hợp lý chÆ°a, Ä‘ã có cÆ¡ quan Ä‘á»™c láºp nào vào cuá»™c và chứng minh sá»± hợp lý Ä‘ó chÆ°a... Tất cả băn khoăn Ä‘ó chÆ°a thấy ai trả lá»i.
"NhÆ° váºy, Ä‘iá»u mà DN xăng dầu nói công khai, minh bạch má»›i chỉ là hình thức chứ chÆ°a phải minh bạch triệt để", ông SÆ¡n nhấn mạnh.
Còn theo chuyên gia kinh tế Nguyá»…n Äình Tuyến: "Bất cáºp hiện nay trong ngành xăng dầu không chỉ nằm ở giá cả. Äó má»›i chỉ là bá» nổi. Cái Ä‘em lại lợi nhuáºn cho kinh doanh xăng dầu là tạm nháºp tái xuất. DN sẽ lợi dụng chính sách này để bán hàng ở thị trÆ°á»ng Việt Nam hưởng thuế. Chẳng hạn, má»™t DN khai nháºp 1.000 tấn xăng để xuất sang Lào nhÆ°ng sau Ä‘ó lại bán ở ná»™i địa thì được hưởng mức thuế tá»›i 12%. Má»—i lít há» Ä‘ã ăn không tiá»n thuế cả ngàn đồng, cá»™ng thêm giá bán thì DN sẽ có mức lãi rất cao".