Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng vừa công bố giá thành sản xuất Ä‘iện năm 2010 của tập Ä‘oàn Điện lá»±c (EVN) - cùng thời Ä‘iểm vá»›i việc các đại biểu Quốc há»™i Ä‘Æ°a vấn đề Ä‘iều hành giá Ä‘iện, giá xăng dầu ra chất vấn hai bá»™ trưởng Công ThÆ°Æ¡ng và Tài chính. Đây là chuyện dài về sá»± minh bạch trong quản lý giá.

Giá xăng dầu vẫn chÆ°a được minh bạch

Đã 64 ngày tính từ khi Bá»™ Tài chính thành lập ba Ä‘oàn kiểm tra giá đầu vào và tình hình sản xuất kinh doanh của bốn doanh nghiệp hiện Ä‘ang chi phối trên 90% thị phần xăng dầu cả nÆ°á»›c, việc minh bạch giá xăng dầu vẫn là chuyện ở thì tÆ°Æ¡ng lai.

Mặc dù Bá»™ trưởng Bá»™ Tài chính VÆ°Æ¡ng Đình Huệ tuyên bố 20 ngày sau khi kết thúc kiểm tra, sẽ công bố các kết quả này nhÆ°ng đến nay vẫn chÆ°a thấy Ä‘âu dù thời hạn Ä‘ã qua lâu. Có lẽ vì chÆ°a có kết quả nói trên, đại biểu TrÆ°Æ¡ng Thị Ánh (TPHCM) Ä‘ành gá»­i câu hỏi cÅ© đến Bá»™ trưởng Huệ: “Tại sao giá xăng dầu thế giá»›i có lúc giảm mà giá trong nÆ°á»›c của ta không giảm? Tại sao giá Ä‘iện Ä‘iều chỉnh tăng liên tục trong năm 2011? Có phải do kinh doanh hai ngành này thá»±c sá»± lá»— hay do công tác quản lý Ä‘iều hành giá của bá»™ thời gian qua lỏng lẻo, chÆ°a thá»±c sá»± kiên quyết”.

Bà Ánh còn yêu cầu Bá»™ trưởng VÆ°Æ¡ng Đình Huệ cho biết sắp tá»›i bá»™ sẽ quản lý giá cả các mặt hàng trên nhÆ° thế nào để có hiệu quả, không gây biến Ä‘á»™ng lá»›n đến sinh hoạt, đời sống nhân dân.

CÅ©ng vấn đề này, đại biểu Huỳnh NghÄ©a (Đà Nẵng) đặt câu hỏi: “Bá»™ trưởng cho biết về công tác Ä‘iều hành, quản lý giá xăng dầu của nÆ°á»›c ta hiện nay? Vá»›i giá xăng, dầu vào thời Ä‘iểm này, các công ty kinh doanh xăng dầu lãi hay lá»—?”. Ông NghÄ©a còn yêu cầu Bá»™ Tài chính phải làm rõ có hiện tượng “làm giá” giữa má»™t nhóm các doanh nghiệp Ä‘á»™c quyền trong lÄ©nh vá»±c xăng dầu hay không. Đại biểu Đỗ Mạnh Hùng, Thái Nguyên, khái quát vấn đề muốn chất vấn là: “CÆ¡ chế giá xăng dầu Ä‘ã minh bạch chÆ°a?”.

Không phải đợi đến lúc Bá»™ trưởng Huệ tuyên bố sẽ làm rõ lá»—, lãi ở các doanh nghiệp xăng dầu, đại biểu Quốc há»™i và cá»­ tri cả nÆ°á»›c má»›i nóng lòng về chuyện quản lý giá. Sá»± minh bạch ấy Ä‘áng lẽ không phải chờ lâu nhÆ° vậy mà có thể trả lời ngay sau Ä‘ó. Ví dụ nhÆ° việc kiểm tra giá vốn nhập khẩu của Petrolimex ở thời Ä‘iểm cuối tháng 8. Khi ông Huệ dẫn số liệu của hải quan tuyên bố Petrolimex hiện Ä‘ang lãi tá»›i 1.000 đồng/lít xăng nhÆ°ng không chịu giảm giá, nay kiểm tra lại có Ä‘úng thế không? Nếu không, thì lý do nào khác Ä‘ã chi phối giá đầu vào của doanh nghiệp, dẫn đến các quyết định giảm giá không được thá»±c hiện?

Tại cuá»™c họp tổ Quốc há»™i cách Ä‘ây Ä‘úng má»™t tháng, khi các đại biểu Bình Định đặt vấn đề về vai trò quản lý, Ä‘iều hành giá từ Bá»™ Tài chính, ông Huệ chỉ giải thích chung chung, trừ tuyên bố: “Nếu có cÆ¡ há»™i là giảm giá ngay”.

NhÆ°ng đối vá»›i cá»­ tri, cái mà người đứng đầu ngành cần làm không phải là xá»­ lý các vụ việc cụ thể, mang tính thời Ä‘iểm mà là ban hành má»™t cÆ¡ chế Ä‘iều hành xăng dầu rõ ràng trên những nguyên tắc thị trường, nói và làm phải Ä‘i Ä‘ôi vá»›i nhau. Bởi không có lý gì, Petrolimex công bố số lá»— tám tháng đầu năm nay là 1.800 tỉ đồng nhÆ°ng má»›i Ä‘ây Ä‘ã xin ý kiến cổ Ä‘ông phê duyệt kế hoạch kinh doanh hai tháng cuối lãi 150 tỉ để đạt mức chia cổ tức 8%/năm và tính toán lợi nhuận trên cÆ¡ sở không giảm giá. Điều này cÆ¡ quan quản lý giá Ä‘ã biết chÆ°a?

Giá Ä‘iện cÅ©ng rối không kém

Giá Ä‘iện cÅ©ng ở trong tình trạng rối rắm tÆ°Æ¡ng tá»±, cho dù việc công bố giá thành sản xuất năm 2010, nhờ sức ép của Chính phủ, Ä‘ã Ä‘i trÆ°á»›c giá xăng má»™t bÆ°á»›c.

Trong văn bản yêu cầu chấn chỉnh các hoạt Ä‘á»™ng của EVN vào trung tuần tháng 10 vừa qua, Chính phủ yêu cầu Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng bóc tách riêng giá thành của từng loại hình phát Ä‘iện (thủy Ä‘iện, nhiệt Ä‘iện...) nhÆ°ng khi công bố giá đầu vào, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chỉ Ä‘Æ°a ra giá bán Ä‘iện thÆ°Æ¡ng phẩm bình quân.

Sá»± nhập nhằng càng rõ hÆ¡n khi Tổng giám đốc EVN Phạm Lê Thanh cho biết tại cuá»™c họp báo hôm 19-11 rằng, việc thua lá»— của EVN có lẽ còn trầm trọng hÆ¡n nếu nhÆ° không có sá»± “giúp sức” từ Công ty cổ phần Nhiệt Ä‘iện Phả Lại (PPC). PPC Ä‘ã phải lùi thời gian bảo dưỡng theo kế hoạch để tiếp tục phát thêm 1 tỉ kWh Ä‘iện, và phải “chịu thiệt” 1.000 tỉ đồng do EVN không phải trả tiền cho sản lượng phát thêm. Cổ Ä‘ông của PPC (doanh nghiệp này Ä‘ang niêm yết trên sàn HOSE) có biết việc này không và họ nghÄ© gì khi lợi nhuận của PPC Ä‘ã san sẻ cho EVN mà họ không được xin ý kiến.

ChÆ°a hết, tổng giám đốc EVN còn nói rằng má»—i kWh Ä‘iện năm 2010 EVN lá»— 300 đồng. Trong khi Ä‘ó, số lá»— trong tài liệu của Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng chỉ là 120 đồng/kWh. Những con số chênh lệch nhÆ° thế được Ä‘Æ°a ra chính thức tại cuá»™c họp báo nhÆ°ng không được các cÆ¡ quan có trách nhiệm rà soát, kiểm chứng khiến cho sá»± việc càng rối rắm. Hay việc Thứ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Hoàng Quốc Vượng nói rằng số lá»— hÆ¡n 10.000 tỉ đồng năm 2010 của EVN sẽ được hạch toán vào giá Ä‘iện. Vậy việc Chính phủ hàng năm vẫn bù lá»— cho ngành Ä‘iện và bù cả tiền Ä‘iện cho các há»™ nghèo thá»±c hÆ° ra sao?

Nguồn tin: (TBKTSG)