Do lá»— kinh doanh xăng dầu, hiện nay nhiều doanh nghiệp Ä‘ã mất khả năng trích quỹ bình ổn xăng dầu (BOG), đồng thời phải chờ đợi hÆ°á»›ng dẫn của Bá»™ Tài chính về việc sá»­ dụng quỹ bình ổn.

CôngThÆ°Æ¡ng - TrÆ°á»›c thông tin nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu ngừng trích quỹ bình ổn xăng dầu, má»™t thành viên trong Tổ giám sát giá xăng dầu Liên bá»™ Tài chính- Công ThÆ°Æ¡ng khẳng định, đến nay Thông tÆ° số 234 /2009/TT-BTC của Bá»™ Tài chính ban hành ngày 9/12/2009 về trích quỹ bình ổn xăng dầu vẫn có hiệu lá»±c, nếu doanh nghiệp không thá»±c hiện là vi phạm pháp luật. Quỹ bình ổn quy định là tài khoản 357 trong báo cáo tài chính, phản ánh tình hình tăng, giảm quỹ của doanh nghiệp. Quỹ được trích lập từ tiền trả khi mua xăng dầu của người tiêu dùng và sá»­ dụng vá»›i mục Ä‘ích nhằm bình ổn thị trường trong nÆ°á»›c khi giá xăng dầu thế giá»›i cao và do Cục Tài chính doanh nghiệp, Cục Quản lý Giá (Bá»™ Tài chính) quản lý giám sát. Trong Thông tÆ° 234 quy định, sẽ xá»­ lý nghiêm nếu doanh nghiệp “không tuân thủ mức trích, thời gian ngừng trích, hoặc thời gian bắt đầu khôi phục lại mức trích Quỹ Bình ổn giá; không sá»­ dụng Quỹ Bình ổn giá Ä‘úng theo quy định của cÆ¡ quan có thẩm quyền…”.

NhÆ°ng nhiều doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu Ä‘ã phản bác ý kiến trên, mặc dù giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm nhÆ°ng vẫn ở mức cao, nếu so sánh giữa giá bán xăng dầu hiện nay và giá cÆ¡ sở công bố ngày 18/5 của Petrolimex thì hiện nay xăng Ä‘ang lá»— 850 đồng/lít; diezel lá»— 1.450 đồng/lít; dầu hỏa lá»— 1.251 đồng/lít, dầu mazut lá»— ít nhất cÅ©ng gần 500 đồng/lít. Kinh doanh bị lá»— thì việc quy định trích quỹ bình ổn chỉ còn là hình thức.

Theo bà Đàm Thị Huyền- Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex): Từ tháng 3 tá»›i nay, giá xăng dầu thế giá»›i luôn ở mức cao, trong khi giá bán trong nÆ°á»›c không thay đổi. Doanh nghiệp bị lá»— nặng. Nếu không tính khoản trích BOG (300 đồng/lít xăng, dầu) thì kết quả kinh doanh toàn bá»™ các mặt hàng xăng dầu vẫn “âm”. Dù muốn hay không, doanh nghiệp không có nguồn lá»±c để tiếp tục trích quỹ.

Ông VÆ°Æ¡ng Thái DÅ©ng- Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam- cho biết thêm: Theo Điều 27 của Nghị định 84 “ThÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có trách nhiệm tham gia bình ổn giá theo quy định của pháp luật hiện hành và được bù đắp lại những chi phí hợp lý khi tham gia bình ổn giá”. NhÆ° vậy, phải khẳng định, hiện nay doanh nghiệp Ä‘ang tham gia bình ổn giá, nhÆ°ng thá»±c tế 3 tháng qua kinh doanh xăng dầu lá»—, lãi gá»™p còn không đủ bù đắp chi phí sản xuất kinh doanh thì làm sao có khả năng trích lập quỹ. Nếu cÆ¡ quan quản lý tiếp tục bắt trích ná»™p quỹ bình ổn là đẩy cái khó cho doanh nghiệp.

Phải thừa nhận, vừa qua để tháo gỡ khó khăn, Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) Ä‘ã “mở đường” cho doanh nghiệp được xả quỹ bình ổn bù đắp lá»— (tối Ä‘a 500 đồng/lít xăng, 400 đồng/lít diezel), nhÆ°ng song song vá»›i việc cho xả, Bá»™ Tài chính quy định vẫn tiếp tục trích quỹ bình ổn (300 đồng/lít). Nếu cân đối giữa mức xả và trích quỹ BOG thì thá»±c chất má»—i lít xăng chỉ được bù 200 đồng/lít, diezel được bù 100 đồng/lít, so vá»›i giá cÆ¡ sở hiện nay kinh doanh các mặt hàng vẫn “âm” nặng. Nhiều người cho rằng, quy định Ä‘ó chẳng khác gì việc anh lấy tiền ở túi bên này của mình rồi bỏ sang túi bên kia. Thá»±c ra chỉ cần quy định mức xả cụ thể là bao nhiêu.

HÆ¡n nữa, việc cho quy định sá»­ dụng quỹ bình ổn cÅ©ng còn mập mờ, chung chung, thiếu tính công bằng. Công văn 4214/BTC-QLG ngày 7/4/2010 của Cục Quản lý Giá (Bá»™ Tài chính) ghi: “Mức tối Ä‘a cụ thể được sá»­ dụng là: Mặt hàng xăng 500 đồng/lít, mặt hàng Ä‘iêden 400 đồng/lít, mặt hàng dầu hoả 400 đồng/lít”. Nếu quy định chung chung nhÆ° vậy, có khả năng nếu doanh nghiệp quản lý giỏi, tiết kiệm tốt chi phí sẽ được xả ít hÆ¡n doanh nghiệp có chi phí nhiều, Ä‘iều Ä‘ó thiếu công bằng, không khuyến khích việc tiết giảm chi phí quản lý, và có thể còn sinh tiêu cá»±c. Bởi vì khi quy định mức xả tối Ä‘a là 500 đồng/lít đối vá»›i xăng thì dù chi phí chÆ°a tá»›i mức Ä‘ó nhÆ°ng các doanh nghiệp cÅ©ng sẽ khai đủ mức chi phí là 500 đồng/lít. Vì thế, hiện nay các doanh nghiệp phải chờ Bá»™ Tài chính có hÆ°á»›ng dẫn cụ thể nguyên tắc sá»­ dụng quỹ minh bạch hÆ¡n.

Để tạo sá»± minh bạch, công khai và công bằng trong sá»­ dụng quỹ bình ổn, vừa qua Petrolimex Ä‘ã đề xuất vá»›i Bá»™ Tài chính phÆ°Æ¡ng pháp sá»­ dụng quỹ bình ổn (BOG). Trong Ä‘ó, mức chi sá»­ dụng quỹ BOG= giá bán lẻ thá»±c tế trong giai Ä‘oạn bình ổn giá trừ (-) giá cÆ¡ sở (theo Nghị định 84 trừ (-) lợi nhuận định mức.

Theo cách tính trên, nếu kết quả phép tính trên âm (-) thì doanh nghiệp được phép xả quỹ bình ổn, nếu kết quả bằng 0 sẽ dừng xả quỹ, còn nếu kết quả dÆ°Æ¡ng (+) thì tiếp tục trích quỹ bằng Ä‘úng kết quả phép tính.

Nếu thá»±c hiện cách tính trên sẽ tạo sá»± công bằng, có lợi cho Nhà nÆ°á»›c, người tiêu dùng và doanh nghiệp kinh doanh. Thế nhÆ°ng cho đến nay, đề xuất của Petrolimex vẫn chÆ°a thấy Bá»™ Tài chính có ý kiến.

Trong lúc Ä‘ó, thị trường xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã xảy ra hiện tượng nhiều doanh nghiệp giảm số lượng bán ra, bởi vì trong tình hình lá»— kinh doanh nhÆ° hiện nay, doanh nghiệp càng bán càng lá»—. Và Ä‘úng theo quy luật, khi kinh doanh lá»—, các doanh nghiệp giảm bán thì “trăm dâu” lại đổ đầu Petrolimex. Thá»±c tế, trong 2 tháng qua lượng xăng dầu bán ra của Petrolimex Ä‘ã tăng nhanh, Ä‘iều Ä‘ó cÅ©ng đồng nghÄ©a là Petrolimex càng chịu lá»— nhiều hÆ¡n.

Trong Ä‘iều kiện bình ổn giá thị trường theo chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ nhÆ° hiện nay, từ nay đến hết tháng 6, việc tăng giá bán lẻ xăng dầu khó có thể xảy, quản lý nhà nÆ°á»›c tỏ ra lúng túng khi tháo gỡ khó khăn, nhÆ°ng nếu tiếp tục để tình trạng lá»— kinh doanh kéo dài sẽ không lường hết những biến Ä‘á»™ng tiêu cá»±c trên thị trường. Từ tháng 3, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có kiến nghị, đề xuất vá»›i Thủ tÆ°á»›ng biện pháp tháo gỡ, ngoài việc xả quỹ bình ổn phải song song sá»­ dụng công cụ thuế. Vừa qua, Bá»™ Tài chính Ä‘ã sá»­ dụng phÆ°Æ¡ng pháp vừa xả quỹ bình ổn và giảm thuế nhập khẩu xăng dầu, nhÆ°ng thá»±c tế mức xả và giảm thuế còn rất ít, chÆ°a đủ bù đắp chi phí hợp lý.

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, để tháo gỡ khó khăn, lúc này chúng ta phải tiếp tục sá»­ dụng công cụ thuế, tiếp tục giảm thuế nhập khẩu, tránh các biện pháp hành chính và kiên quyết thá»±c hiện định hÆ°á»›ng thị trường hóa kinh doanh xăng dầu.

baocongthuong