Ngay khi thông tin giá xăng dầu được công bố tăng thêm hÆ¡n 1.600 đồng/lít từ 3 giờ chiều ngày 11/3, nhiều ý kiến quan tâm đặt câu hỏi: Tại sao xăng dầu lại tăng giá vá»›i tá»· lệ phần trăm cao nhÆ° vậy (khoảng 10% so vá»›i mức giá niêm yết trên thị trường ở kỳ công bố liền kề trÆ°á»›c Ä‘ó) ?

Liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng – Tài chính cÅ©ng nhÆ° doanh nghiệp căn cứ vào Ä‘âu để tính chênh lệch và quyết định tăng giá xăng dầu?

Người dân mua xăng tại cây xăng số 9 Trần HÆ°ng Đạo, Hà Ná»™i. Ảnh: Trọng Đạt - TTXVN

Câu chuyện muôn thủa về tính minh bạch của thị trường xăng dầu vẫn được người dân bàn luận vì cho rằng “giá xăng tăng thì nhiều mà giảm chả bao nhiêu”.

Thá»±c tế của lần tăng giá này, xăng RON95 và RON92 đều tăng thêm 1.610 đồng/lít, lần lượt từ 16.270 đồng và 15.670 đồng/lít lên mức 17.880 đồng và 17.280 đồng/lít.

Xăng sinh học E5 tăng 1.600 đồng/lít, từ 15.350 đồng/lít lên mức 16.950 đồng/lít. Dầu các loại tăng ít hÆ¡n từ 700 đồng đến 910 đồng/lít. Và người dân Ä‘ang phải trả tiền mua xăng dầu cao hÆ¡n 10% so vá»›i thời Ä‘iểm trÆ°á»›c ngày 11/3.

Tuy nhiên, theo lập luận của đại diện Vụ Thị trường Trong nÆ°á»›c, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, Nghị định 83/2014 ban hành ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu quy định rõ nguyên tắc Ä‘iều chỉnh tăng giá bán lẻ xăng dầu.

Theo Ä‘ó, các yếu tố cấu thành biến Ä‘á»™ng làm cho giá cÆ¡ sở tăng trong phạm vi 3% so vá»›i giá cÆ¡ sở liền kề trÆ°á»›c thì thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có quyền tăng giá; trong phạm vi trên 3% đến dÆ°á»›i 7% sẽ do Liên Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng – Tài chính quyết định Ä‘iều chỉnh giá và từ 7% trở lên thì Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ sẽ xem xét cho ý kiến cùng các biện pháp Ä‘iều hành cụ thể.

NhÆ° vậy giá cÆ¡ sở má»›i là căn cứ để tính và Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu chứ không phải giá niêm yết mà các doanh nghiệp bán ra trên thị trường.

Theo văn bản số 2374/BCT-TTTN của Liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng – Tài chính ban hành ngày 11/3, chênh lệch giữa giá cÆ¡ sở kỳ công bố vá»›i giá cÆ¡ sở kỳ liền kề là 1.004 đồng/lít đối vá»›i xăng các loại, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng tăng khoảng từ 5,5% đến 5,6%; dầu Điêzen tăng 238 đồng/lít, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 1,4%. NhÆ° vậy là phù hợp vá»›i diá»…n biến tăng giá xăng dầu của thế giá»›i ở thời Ä‘iểm Ä‘iều chỉnh giá.

Vì đến hết ngày 10/3, thị trường xăng dầu thế giá»›i ấn định xăng RON92 tăng giá 6,8%, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 4,584 USD/thùng; dầu Điêzen 0.05S tăng khoảng 1,6%, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 1,183 USD/thùng…

Ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam thông tin: “Đáng lý giá xăng dầu trong nÆ°á»›c phải được Ä‘iều chỉnh nữa má»›i phù hợp vá»›i xu hÆ°á»›ng tăng của giá xăng dầu thế giá»›i. NhÆ°ng vì Liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng – Tài chính Ä‘ã cho xả Quỹ bình ổn giá xăng dầu nên mức Ä‘á»™ tăng giá Ä‘ã giảm gần 600 đồng/lít đối vá»›i xăng các loại và gần 500 đồng/lít vá»›i dầu Điêzen".

"NhÆ° vậy thấy rõ quan Ä‘iểm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và ná»— lá»±c của các bá»™, ngành trong việc Ä‘iều hành kinh doanh xăng dầu tránh việc tăng giá quá sốc”, ông Ruệ nhận định.

Nhiều doanh nghiệp – thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu cho biết, trong 6 tháng vừa qua, do giá xăng dầu thế giá»›i và trong nÆ°á»›c liên tục giảm sâu vá»›i biên Ä‘á»™ lá»›n Ä‘ã tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c tá»›i kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, thá»±c hiện chỉ đạo của Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý Ä‘iều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường, bảo đảm trật tá»± an toàn xã há»™i trong dịp Tết Nguyên Ä‘án Ất Mùi 2015, nên Ä‘ã qua 3 chu kỳ tính giá (theo quy định là 15 ngày/kỳ) từ 21/1/2015 đến nay, mặc dù giá xăng dầu thế giá»›i trải qua nhiều lần Ä‘iều chỉnh tăng, nhÆ°ng giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn được “kìm” và giữ nguyên ở mức 16.270 đồng/lít vá»›i RON95; 15.670 đồng/lít vá»›i RON92 và E5; 15.170 đồng/lít vá»›i dầu Điêzen… để đến ngày 11/3 má»›i bắt đầu tăng giá trở lại. NhÆ° vậy, không có chuyện xăng dầu tăng giá cao để bù đắp lá»— cho doanh nghiệp.

Lý giải băn khoăn của người tiêu dùng và dÆ° luận xã há»™i, há»… khi tăng giá xăng dầu là “phản ứng”, chuyên gia kinh tế VÅ© Đình Ánh cho rằng, để có được lòng tin của người dân vào thị trường xăng dầu và các cÆ¡ chế chính sách Ä‘iều hành của cÆ¡ quan quản lý Nhà nÆ°á»›c thì phải hÆ°á»›ng tá»›i xây dá»±ng má»™t thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

Ở Ä‘ó mọi yếu tố, mọi thông tin cần được minh bạch và công khai hóa. Ở Ä‘ó người dân có thể được sẵn sàng Ä‘áp ứng thông tin về cách tính toán để xây dá»±ng giá cÆ¡ sở nhÆ° thế nào. Người dân có thể tiếp cận được diá»…n biến giá cả xăng dầu thế giá»›i ở nhiều thị trường khác nhau qua các phân tích, Ä‘ánh giá và tổng hợp từ những cÆ¡ quan, ban ngành chức năng.

Người dân cÅ©ng có thể nắm được thông tin về đầu mối nhập khẩu xăng dầu của các thÆ°Æ¡ng nhân phân phối… Điều này, gần Ä‘ây dường nhÆ° bị xem nhẹ.

Quả thá»±c, nếu mọi việc đều rõ ràng, sẽ tránh được những câu hỏi của người dân và thái Ä‘á»™ “phản ứng” của dÆ° luận xã há»™i khi má»—i lần tăng giá xăng dầu.

Nguồn tin: Baotintuc