Hiệu quả không như mong muốn, vì Ä‘âu?
Thá»±c hiện Äá» án phát triển nhiên liệu sinh há»c đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025 cá»§a Chính phá»§ (Äá» án 177) đến nay, năng lá»±c sản xuất ethanol Ä‘ã có thể đảm bảo pha được khoảng 5,6 triệu mét khối xăng sinh há»c (xăng E5) để cung cấp cho thị trưá»ng. Theo những kết quả nghiên cứu cá»§a đỠán, nếu lượng xăng này được tiêu thụ hết sẽ cùng lúc đảm bảo được nhiá»u mục tiêu: Từ tạo việc làm, thu nháºp cho ngưá»i nông dân trồng nguyên liệu sắn, đến chá»§ động hÆ¡n vá»›i nguồn cung xăng dầu... Tuy nhiên, sau hÆ¡n 2 năm - kể từ khi xăng sinh há»c xuất hiện trên thị trưá»ng má»›i có khoảng 35.000m3 xăng E5 được tiêu thụ, sản xuất ra không bán được. Äể tiếp tục triển khai Äá» án 177 cá»§a Chính phá»§ vá» phát triển năng lượng sạch hÆ¡n, các nhà máy sản xuất ethanol trong nước Ä‘ã phải tìm cách xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài để tồn tại và nuôi nguồn nguyên liệu.
Theo đại diện Táºp Ä‘oàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, đỠán triển khai không thành công bởi việc thá»±c hiện không đồng bá»™, chưa gắn kết giữa sản xuất vá»›i tiêu dùng, má»i việc thả nổi cho nhà đầu tư.
Doanh nghiệp chưa vào cuá»™c
Äể khuyến khích tiêu thụ xăng sinh há»c, má»›i Ä‘ây, Bá»™ Công Thương Ä‘ã hoàn tất dá»± thảo vá» lá»™ trình sá» dụng nhiên liệu sinh há»c tại Việt Nam. Trong Ä‘ó, xăng sinh há»c sẽ phải bắt buá»™c sá» dụng trên thị trưá»ng Việt Nam vào năm 2014. Và từ 1/12/2015 trở Ä‘i, cÆ¡ chế bắt buá»™c sản xuất, kinh doanh xăng E5 là xăng duy nhất phục vụ cho tất cả các loại phương tiện cÆ¡ giá»›i đưá»ng bá»™ trên toàn quốc. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bá»™ Công Thương Lê Dương Quang, cái chính vẫn là công tác truyá»n thông nháºn thức ngưá»i tiêu dùng. Nhưng trước mắt, vướng mắc lá»›n nhất lại ở chá»— các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chưa thá»±c sá»± vào cuá»™c. Äến nay má»›i có 3 trong số hÆ¡n 10 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu triển khai kinh doanh xăng E5 (là PV Oil, Petec và Saigon - Petro) Ä‘á»u là thành viên cá»§a Táºp Ä‘oàn Dầu khí, đơn vị sản xuất ethanol. Trong khi Ä‘ó, má»™t trong những nguyên nhân chính khiến các doanh nghiệp đầu mối chần chừ bán xăng E5 là do há» ngại phải đầu tư thêm cÆ¡ sở hạ tầng thiết yếu như kho bãi, bể pha chế, bổ sung tại các trạm, cây xăng cho phù hợp. Vì váºy, tâm lý chung cá»§a doanh nghiệp là thiếu thì nháºp khẩu.
Ông Huỳnh Kim Tước, Giám đốc Trung tâm tiết kiệm năng lượng TP. HCM cho rằng, thói quen này Ä‘ã thể hiện rõ tư tưởng độc quyá»n thống lÄ©nh thị trưá»ng cá»§a các ông lá»›n kinh doanh xăng dầu. Äá»™c quyá»n còn thể hiện ở chá»— các doanh nghiệp không thá»±c hiện các chương trình quảng bá má»™t sản phẩm nhiên liệu má»›i thân thiện vá»›i môi trưá»ng mà chỉ cung cấp những thứ mình có, vá»›i cÆ¡ sở hạ tầng sẵn có… Ông Tước đỠxuất, để xăng sinh há»c đến được vá»›i ngưá»i tiêu dùng, phải gắn chặt vá»›i hệ thống phân phối xăng dầu hiện có. Nếu không có chính sách phát triển đồng bá»™ từ nhà máy sản xuất đến hệ thống phân phối và nguồn nguyên liệu, thì cả khi Bá»™ Công Thương - cÆ¡ quan quản lý Nhà nước có xây dá»±ng và được chấp thuáºn lá»™ trình bắt buá»™c sá» dụng xăng sinh há»c tại Việt Nam khó có thể thá»±c hiện được.
Trên thế giá»›i, có khoảng 60 quốc gia Ä‘ang sá» dụng phổ biến các loại xăng sinh há»c E5, E10 và cÅ©ng có các chương trình bắt buá»™c sá» dụng xăng sinh há»c như trên.
Nguồn tin: KTÄT