- Nếu không được Æ°u Ä‘ãi, số lá»— nhà máy này từ năm 2010 - 2014 Ä‘ã lên đến 27.600 tỉ đồng.

Bảo dưỡng định kỳ Nhà máy lọc dầu Dung Quất - Ảnh: Việt Hùng

Sau khi liên tục đề nghị giảm thuế “nếu không, có nguy cÆ¡... Ä‘óng cá»­a”, Nhà máy lọc dầu Dung Quất (Dung Quất) lại vừa phải xin Æ°u Ä‘ãi thêm. Nếu không được Æ°u Ä‘ãi, số lá»— nhà máy này từ năm 2010 - 2014 Ä‘ã lên đến 27.600 tỉ đồng.

Mặc dù mấy năm nay liên tục báo lãi, tuy nhiên trong văn bản má»›i Ä‘ây đề nghị gia hạn Æ°u Ä‘ãi gá»­i Chính phủ, Tập Ä‘oàn Dầu khí VN (PVN) Ä‘ã tiết lá»™ thá»±c chất lãi của Dung Quất chủ yếu nhờ vào Æ°u Ä‘ãi.

Ưu Ä‘ãi "khủng"...

Theo báo cáo của PVN, năm 2010 khi Ä‘i vào sản xuất, Nhà máy lọc dầu Dung Quất lãi 119 tỉ đồng, nhÆ°ng hai năm sau Ä‘ó nhà máy liên tục bị thua lá»—. Đến năm 2013, nhà máy lãi gần 3.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, nếu tính chung từ năm 2010 - 2014, nhà máy vẫn lá»— trên 1.000 tỉ đồng.

“Kết quả sản xuất kinh doanh của Dung Quất chịu tác Ä‘á»™ng rất lá»›n từ cÆ¡ chế Æ°u Ä‘ãi” - báo cáo PVN viết. Bởi từ năm 2009, sau Ä‘ó là năm 2012, Chính phủ Ä‘ã ban hành và hoàn thiện cÆ¡ chế cho Dung Quất được giữ lại má»™t “giá trị Æ°u Ä‘ãi” theo mức thuế nhập khẩu (3% đối vá»›i sản phẩm hóa dầu, 5% đối vá»›i khí LPG, 7% đối vá»›i xăng dầu). Có nghÄ©a trÆ°á»›c khi bán ra thị trường, sản phẩm của Dung Quất được cá»™ng vào giá bán 3-7% thuế nhập khẩu (tùy sản phẩm)...

Nếu không có cÆ¡ chế này, số liệu của PVN cho biết Dung Quất chÆ°a bao giờ có lãi, thậm chí liên tục thua lá»—, năm lá»— ít nhất trên 3.100 tỉ, cao nhất là năm 2014 lá»— tá»›i 7.136 tỉ đồng. Tính chung năm năm qua, nếu không có khoản Æ°u Ä‘ãi trên, Dung Quất lá»— lên tá»›i 27.600 tỉ đồng!...

Và “giá trị Æ°u Ä‘ãi” mà Dung Quất được giữ lại, theo PVN, là rất lá»›n. Cụ thể, năm đầu tiên khi Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng, Dung Quất được giữ lại tá»›i trên 3.300 tỉ đồng. Năm 2011 thấp nhất cÅ©ng đạt 1.836 tỉ. Cao nhất là năm 2014, Dung Quất được giữ lại tá»›i trên 7.000 tỉ. Từ năm 2010 - 2014, tổng “giá trị Æ°u Ä‘ãi” mà Dung Quất được hưởng từ cÆ¡ chế lên tá»›i trên 26.000 tỉ đồng.

Tiếp tục muốn Æ°u Ä‘ãi...

Nếu tính cả quá trình xin Æ°u Ä‘ãi của Dung Quất, có thể thấy hàng loạt đề xuất của PVN cho nhà máy này Ä‘ã được chấp thuận.

Ngày 25-11-2009, Thủ tÆ°á»›ng quyết định cho Dung Quất được giữ lại mức thuế nhập khẩu 7% vá»›i xăng dầu, 5% vá»›i LPG và 3% vá»›i các sản phẩm hóa dầu khác, nhÆ°ng không được cấp bù trong trường hợp thuế suất thuế nhập khẩu thấp hÆ¡n mức Æ°u Ä‘ãi.

Dù được hưởng Æ°u Ä‘ãi, nhÆ°ng khi nhà máy Ä‘i vào vận hành thÆ°Æ¡ng mại tháng 5-2010, hai năm sau Ä‘ó nhà máy này liên tục lá»— khủng. Năm 2011 lá»— 2.959 tỉ đồng, sáu tháng năm 2012 lá»— 2.299 tỉ đồng. Nguyên nhân là thời gian này thuế nhập khẩu xăng dầu chung thấp hÆ¡n mức Æ°u Ä‘ãi 3-7% nên Dung Quất không có nguồn để được trích lại.

TrÆ°á»›c tình hình Ä‘ó, ngày 26-7-2012, PVN kiến nghị lên Chính phủ và sau Ä‘ó có quyết định cho Dung Quất được giữ lại mức 3-7% thuế nhập khẩu, ngay trong trường hợp Nhà nÆ°á»›c quy định thuế suất thuế nhập khẩu thấp hÆ¡n mức Æ°u Ä‘ãi, Dung Quất sẽ vẫn được cấp khoản tiền này.

Mấy tháng gần Ä‘ây Dung Quất lại gặp khó khăn, lần này PVN và Nhà máy lọc dầu Dung Quất lại đề nghị Nhà nÆ°á»›c giảm thuế nhập khẩu xăng dầu. Lý do thuế nhập khẩu đối vá»›i mặt hàng xăng dầu có nguồn gốc từ ASEAN theo lá»™ trình há»™i nhập, giảm xuống nên giá về VN rẻ hÆ¡n khiến nhiều doanh nghiệp đầu mối có hÆ°á»›ng chuyển sang nhập khẩu, giảm mua hàng từ Dung Quất.

Theo diá»…n giải của PVN, sau Ä‘ó Bá»™ Tài chính Ä‘ã có ba lần sá»­a đổi mức thuế, nhiều mặt hàng chủ chốt Ä‘ã cÆ¡ bản sát vá»›i mức đề nghị của PVN.

Mặc dù vậy những Æ°u Ä‘ãi trên dường nhÆ° chÆ°a đủ. Trong văn bản gá»­i tá»›i Thủ tÆ°á»›ng má»›i Ä‘ây, PVN cho rằng cÆ¡ chế được “giá trị Æ°u Ä‘ãi” 3 - 7% của Dung Quất nêu trên sẽ kết thúc vào năm 2018, trong khi Ä‘ó Nhà máy lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n (Thanh Hóa) được Æ°u Ä‘ãi lá»›n hÆ¡n, nên xảy ra “cạnh tranh không bình đẳng” nếu Æ°u Ä‘ãi bị chấm dứt vào năm 2018.

Cụ thể, PVN Ä‘ã liệt kê hàng loạt Æ°u Ä‘ãi của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi SÆ¡n nhÆ°: được há»— trợ làm hạ tầng giá trị khoảng 200 triệu USD, há»— trợ 20% chi phí làm Ä‘ê chắn sóng nhÆ°ng không quá 10 triệu USD; được cá»™ng vào giá bán giá trị Æ°u Ä‘ãi từ 3 - 7% (nhÆ° Dung Quất được hưởng) nhÆ°ng thời hạn được hưởng tá»›i tận năm 2027... Từ Ä‘ó, PVN đề nghị Chính phủ cho Dung Quất được kéo dài thời hạn hưởng cÆ¡ chế Æ°u Ä‘ãi đến năm 2027 nhÆ° Nghi SÆ¡n (dá»± kiến tổ hợp Nghi SÆ¡n sẽ vận hành từ năm 2017).

Không nên gia hạn...

TrÆ°á»›c những Æ°u Ä‘ãi mà PVN tiếp tục đề xuất cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất, nhiều chuyên gia không đồng tình. Trao đổi vá»›i Tuổi Trẻ, TS Nguyá»…n Tú Anh, trưởng ban kinh tế vÄ© mô Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung Æ°Æ¡ng, cho rằng giải pháp để nuôi dưỡng và phát triển Dung Quất là phải giảm dần bảo há»™ trong thời hạn 2012 - 2018...

Theo ông Nguyá»…n Tú Anh, “việc PVN đề nghị kéo dài thời gian Æ°u Ä‘ãi là không ổn” bởi Dung Quất Ä‘ã được hưởng Æ°u Ä‘ãi gần 10 năm. Việc Æ°u Ä‘ãi trÆ°á»›c Ä‘ây nhằm để Nhà máy Dung Quất nâng cao năng suất, chất lượng, sau năm 2018 có thể cạnh tranh được.

Nếu thấy Nghi SÆ¡n được Æ°u Ä‘ãi đến năm 2027, Dung Quất cÅ©ng xin gia hạn Æ°u Ä‘ãi đến thời Ä‘iểm Ä‘ó, sau này nếu có nhà máy nào được Æ°u Ä‘ãi đến năm 2050 thì Dung Quất sẽ lại phải được gia hạn?

Ông Nguyá»…n Tú Anh cho rằng trong bối cảnh há»™i nhập quốc tế, những Æ°u Ä‘ãi dành cho Dung Quất sẽ phải dành cho bất kỳ nhà đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài nào khác tham gia xây dá»±ng nhà máy lọc dầu tại VN (nguyên tắc không phân biệt đối xá»­ - PV). Dẫn chứng các dá»± án lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i cÅ©ng Ä‘ang Ä‘òi Æ°u Ä‘ãi, theo TS Nguyá»…n Tú Anh, khi các nhà đầu tÆ° khác đều được Æ°u Ä‘ãi thì lợi thế của Dung Quất cÅ©ng sẽ mất. “Dung Quất cần cắt giảm chi phí, những Æ°u Ä‘ãi có thời hạn cần phải cứng” - ông Nguyá»…n Tú Anh nói.

Nguon tin: TT