Vá»›i nguồn cung cấp các loại nhiên liệu hóa thạch ngày càng hạn chế, giá dầu mỏ tăng cao nên an toàn năng lượng trở nên cấp bách đối vá»›i tất cả các nÆ°á»›c trên thế giá»›i. Trong khi Ä‘ó việc nghiên cứu và sá»­ dụng nhiên liệu sinh học (NLSH) Ä‘ã có những bÆ°á»›c phát triển lá»›n. NhÆ°ng để thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng NLSH… thì không thể má»™t sá»›m má»™t chiều, nhất là giải quyết bài toán nhiên liệu và giá thành.

Người dân yêu cầu đổ xăng E92 dù E5 kế bên.

Tự quy hoạch

Theo TS Huỳnh Quyền, Giám đốc Trung tâm Lọc hóa dầu (Đại học Bách khoa TPHCM), có thể thấy lá»™ trình đặt ra đối vá»›i NLSH, đặc biệt xăng E5 vẫn còn bất cập. Theo tính toán, đến năm 2017 khi tất cả các nhà máy sản xuất ethanol Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng hết công suất, chúng ta sẽ đạt hÆ¡n 1 tá»· lít ethanol. Vừa đủ để pha xăng E5 cung cấp cho cả nÆ°á»›c. Tuy nhiên nghịch lý ở chá»—, các nhà máy Ä‘ã xây dá»±ng và Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng lại Ä‘ang gặp vô vàn khó khăn. Có nhà máy còn đứng trÆ°á»›c nguy cÆ¡ phá sản nhÆ° Đồng Xanh (Quảng Nam). Còn những nhà máy Ä‘ang nằm trên giấy thì chÆ°a biết số phận nhÆ° thế nào.

CÅ©ng theo lá»™ trình, đến năm 2020, chúng ta sẽ có E10. Rõ ràng vá»›i thá»±c tế này, pha E5 còn không đủ đừng nói đến E10. Sá»± hoài nghi về thành công của đề án nhiên liệu sinh học rõ ràng hÆ¡n bao giờ hết.

“Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra, trồng sắn làm nguyên liệu sản xuất ethanol không chỉ ảnh hưởng đến an ninh lÆ°Æ¡ng thá»±c, mà còn phá hủy dinh dưỡng của đất. Sau vài mùa trồng sắn, đất canh tác không thể trồng được bất kỳ cây gì khác. NhÆ°ng chúng ta chÆ°a tính đến những nguy cÆ¡ này trong đề án phát triển NLSH giai Ä‘oạn 2015 - 2020. Sá»± thả nổi Ä‘ó khiến doanh nghiệp và người dân chịu thiệt thòi nhất. Người dân không biết và không chuá»™ng E5, doanh nghiệp pha xăng bị lá»—, kéo theo doanh nghiệp sản xuất ethanol Ä‘iêu đứng. Từ Ä‘ó, dân trồng sắn cÅ©ng chết theo cây sắn. Vòng luẩn quẩn này diá»…n ra vài năm nay”, TS Huỳnh Quyền nhấn mạnh.

Ngoài ra, có má»™t thá»±c tế là sá»± thiếu gắn kết của các bá»™, ngành có liên quan. Để thá»±c hiện đề án này thành công bắt buá»™c phải có sá»± hợp tác của Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng (khuyến khích doanh nghiệp), Bá»™ KH-CN (tiêu chuẩn kỹ thuật), Bá»™ Nông nghiệp (quy hoạch nguồn nguyên liệu), Bá»™ Tài nguyên - Môi trường (Ä‘ánh giá tác Ä‘á»™ng) và Bá»™ Văn hóa - Thể thao - Du lịch (tuyên truyền cho người dân). Tuy nhiên đến nay, chỉ má»›i Bá»™ KH-CN ra được tiêu chuẩn kỹ thuật, Bá»™ Công thÆ°Æ¡ng vận Ä‘á»™ng được má»™t số doanh nghiệp tham gia pha xăng E5. Còn lại, hoặc doanh nghiệp tá»± làm hoặc các địa phÆ°Æ¡ng tá»± quy hoạch lấy… nên phát triển NLSH càng khó khăn hÆ¡n.

Làm chủ nhÆ°ng...

Còn vá»›i các nguồn NLSH khác, thấy rõ Ä‘ã được đầu tÆ° nghiên cứu tại nhiều Ä‘Æ¡n vị, cÆ¡ quan, trường học… trong Ä‘ó, Sở KH-CN TP Ä‘ã nghiệm thu nhiều đề tài tốt. Ông Phan Minh Tân, Giám đốc Sở KH-CN TPHCM cho biết: “Các đề tài tốt nhÆ° sản xuất biodiesel từ dầu ăn phế thải; sản xuất butanol từ rÆ¡m rạ; hệ thống ép trấu và bã cà phê tạo viên nhiên liệu; sản xuất biodiesel từ mỡ cá tra… Nhìn chung, chúng ta Ä‘ã làm chủ được công nghệ và trong hoàn cảnh thuận lợi có thể phát triển lên sản xuất quy mô công nghiệp”.

Nguồn tin: SGGP

CÅ©ng cần nói rõ thêm, trong số các nghiên cứu NLSH nguồn nguyên liệu không phải từ cây sắn thì có khá nhiều đề tài tiềm năng rất cao, nhÆ° nghiên cứu thu dầu từ tảo biển của Viện Sinh học nhiệt Ä‘á»›i TPHCM. Đây là đề tài nghiên cứu được Cá»™ng đồng châu Âu tài trợ kinh phí gần 700.000 USD. Đề tài Ä‘ang thá»­ nghiệm tại Cần Giờ (TPHCM) và má»™t huyện của Cần ThÆ¡.

Hay nhÆ° đề tài sản xuất biodiesel từ mỡ cá tra. Ước tính má»—i năm nÆ°á»›c ta có khoảng 300.000 tấn mỡ cá. Nếu pha dầu B5 sẽ có 1,5 triệu tấn dầu B5. Hàng năm nÆ°á»›c ta tiêu thụ khoảng 17 triệu tấn dầu. NhÆ° vậy, riêng đề tài này, nếu triển khai tốt có thể thay thế 10% lượng dầu hiện nay.

NhÆ°ng theo ông Phan Minh Tân, hai khó khăn lá»›n nhất của các loại NLSH này là nguồn nguyên liệu đầu vào và giá thành sản xuất. Hiện các đề tài nghiên cứu chÆ°a thể triển khai mạnh bởi khan hiếm nguồn nguyên liệu. Má»™t số đề tài dù Ä‘ánh giá nguồn nguyên liệu dồi dào nhÆ°ng cuối cùng vẫn bị cạnh tranh. Đa số nguyên liệu bị tÆ° thÆ°Æ¡ng mua về sá»­ dụng vào mục Ä‘ích khác. Bên cạnh Ä‘ó, giá thành sản xuất ra thường cao hÆ¡n giá xăng, dầu hiện tại. Từ Ä‘ó, các doanh nghiệp không mặn mà lắm vá»›i các kết quả nghiên cứu kể trên.

Ông Tân cho biết thêm, Hàn Quốc trÆ°á»›c Ä‘ây cÅ©ng gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, họ Ä‘ã tháo gỡ  khó khăn Ä‘ó bằng chính sách thưởng phạt rõ ràng. Cụ thể, đến má»™t giai Ä‘oạn nào Ä‘ó, họ bắt các Ä‘Æ¡n vị kinh doanh xăng dầu phải cam kết bán bao nhiêu phần trăm NLSH trong tổng số lượng xăng dầu bán hàng năm. Nếu đạt, họ sẽ được miá»…n thuế đối vá»›i lượng NLSH Ä‘ó. Ngược lại, số tiền phạt sẽ gấp nhiều lần so vá»›i tiền thuế. Vì thế, tại Việt Nam, Nhà nÆ°á»›c cần có chính sách há»— trợ giá, đồng thời cần bắt buá»™c các doanh nghiệp xăng dầu Æ°u tiên bán NLSH ở mức nào Ä‘ó. Nếu để các chính sách còn ở mức khuyến khích, thì NLSH khó tìm được hÆ°á»›ng Ä‘i.