Mỗi khi căng thẳng ở Trung Đông leo thang, các nhà phân tích thị trường dầu mỏ lại tiếp tục suy đoán liệu Iran có dám đóng cửa Eo biển Hormuz hay không, nút thắt vận chuyển dầu mỏ quan trọng nhất thế giới, nơi có 20% lượng dầu tiêu thụ hàng ngày của toàn cầu đi qua.
Cuộc tấn công của Iran vào Israel hồi tháng 10 và phản ứng hạn chế của Israel đã làm dấy lên suy đoán về tác động có thể xảy ra của việc Iran phong tỏa Eo biển Hormuz.
Bất chấp những lời đe dọa liên tục trong nhiều năm, Iran chưa bao giờ cố gắng phong tỏa như vậy. Và các nhà phân tích và chuyên gia địa chính trị tin rằng lần này họ cũng sẽ không làm như vậy.
Việc đóng cửa tuyến đường vận chuyển, nơi hơn 20% lượng dầu tiêu thụ hàng ngày đi qua, là một sự kiện có xác suất xảy ra rất thấp. Nó sẽ gây tổn hại cho cả các nước xuất khẩu dầu trong khu vực, trong đó có Iran, và tất cả các nước tiêu thụ, đặc biệt là Trung Quốc, nước nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới, vốn phụ thuộc vào nguồn cung dầu giá rẻ của Iran.
Tuy nhiên, sự hiện diện của hạm đội hải quân lớn của Hoa Kỳ và châu Âu tại Vịnh Ba Tư và Hạm đội thứ Năm của Hoa Kỳ có trụ sở tại Bahrain có thể hành động nhanh chóng để ngăn chặn nỗ lực phong tỏa của Iran.
Trung Quốc, khách hàng mua dầu mỏ chính của Iran, cũng sẽ không hài lòng với việc phong tỏa và gián đoạn giao thông, vì cước vận chuyển và giá dầu sẽ tăng vọt. Nhà nhập khẩu dầu thô hàng đầu thế giới cũng phụ thuộc vào Eo biển Hormuz để có nguồn cung dầu khổng lồ từ các nhà sản xuất khác ở Trung Đông.
Hơn nữa, giá dầu thô của Iran xuất sang Trung Quốc hiện được cho là đang ở mức chênh lệch hẹp nhất so với dầu Brent trong 5năm qua khi lượng dầu xuất khẩu của Iran giảm mạnh vào tháng trước do lo ngại Israel sẽ nhắm vào các cơ sở năng lượng của Tehran để đáp trả cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào Israel vào ngày 1 tháng 10.
Các nhà phân tích cho biết, một cuộc phong tỏa của Iran, hoặc một nỗ lực như vậy, đối với eo biển hẹp giữa Oman và Iran nối Vịnh Ba Tư với Vịnh Oman và Biển Ả Rập có thể dễ dàng khiến giá dầu tăng vọt lên trên 100 đô la một thùng và đạt mức cao nhất mọi thời đại.
Tuy nhiên, những nhà phân tích này cũng coi sự gián đoạn ở Eo biển Hormuz là một sự kiện có xác suất thấp – trong bối cảnh hiện tại.
Khả năng xảy ra tình trạng hỗn loạn giao thông ở eo biển này là thấp, nhưng nếu tình huống xấu nhất xảy ra, tác động sẽ rất lớn - không chỉ đối với giá dầu mà còn đối với thị trường khí đốt tự nhiên, vì LNG của Qatar đang đi qua tuyến đường này.
Eo biển Hormuz, nơi có lưu lượng dầu trung bình khoảng 21 triệu thùng/ngày, được mô tả chính xác là nút thắt trung chuyển dầu quan trọng nhất thế giới. Đây là tuyến đường xuất khẩu dầu chủ lực của Trung Đông sang châu Á và là động mạch xuất khẩu chính của tất cả các nhà sản xuất lớn trong khu vực, bao gồm Iran.
Tuy nhiên, chỉ có Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) có đường ống đang hoạt động có thể tránh Eo biển Hormuz, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ.
Trong trường hợp gián đoạn nguồn cung, EIA ước tính khoảng 3,5 triệu thùng/ngày công suất chưa được sử dụng hiệu quả từ các đường ống này có thể có sẵn để tránh Eo biển Hormuz.
Iran đã khánh thành đường ống Goreh-Jask và cảng xuất khẩu Jask trên Vịnh Oman với một lô hàng xuất khẩu duy nhất vào tháng 7 năm 2021. Công suất của đường ống là 300.000 thùng/ngày vào thời điểm đó, mặc dù Iran đã không sử dụng đường ống kể từ đó, EIA lưu ý.
Hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy vào tháng trước rằng Iran đã lấp đầy một phần cơ sở dự trữ bằng dầu thô, được coi là bước tiến quan trọng trong chiến lược xuất khẩu dầu của Tehran.
Cảng Jask có thể giúp Iran giảm sự phụ thuộc vào tuyến đường biển hẹp này, giải phóng các lựa chọn cho quốc gia này.
Tuy nhiên, một phần lớn dầu của Iran có thể sớm không còn nơi nào để đi qua bất kỳ kênh nào vì Tổng thống Donald Trump được cho là sẽ áp dụng lại "chính sách gây sức ép tối đa" đối với Iran ngay khi ông bắt đầu nhiệm kỳ vào đầu năm tới.
Nguồn tin: xangdau.net
