Mặc dù là quốc gia gây ô nhiễm lớn nhất thế giới, Trung Quốc cũng là siêu cường năng lượng tái tạo. Sau nhiều thập kỷ đầu tư, Trung Quốc là nhà sản xuất năng lượng xanh lớn nhất thế giới và công suất năng lượng tái tạo của nước này vẫn tiếp tục tăng. Gã khổng lồ châu Á này đang đặt mục tiêu đạt được mức trung hòa carbon vào năm 2060, mặc dù vẫn phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ, khí đốt và than đá. Khi ngành năng lượng tái tạo của Trung Quốc tiếp tục mở rộng, điều này sẽ kéo dài bao lâu cho đến khi bong bóng vỡ?

Vào tháng 3, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) đã công bố kế hoạch đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo lớn của nước này, bao gồm phát triển các trang trại điện gió ngoài khơi mới và các cơ sở năng lượng sạch quy mô lớn kết hợp các trang trại điện gió và điện mặt trời. Các dự án được lên kế hoạch bao gồm một dự án thủy điện gây tranh cãi trên sông Yarlung Tsangpo ở Tây Tạng, mà các chuyên gia lo ngại có thể gây hại cho dòng nước hạ lưu chảy vào Ấn Độ, và một tuyến đường truyền tải điện trực tiếp kết nối Tây Tạng với Hồng Kông, Macao và tỉnh Quảng Đông ở phía đông nam.

Đây chỉ là một trong số nhiều động thái mà Trung Quốc đang thực hiện để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh. Không giống như hầu hết các quốc gia khác, chỉ thực sự tăng công suất năng lượng tái tạo trong thập kỷ qua, chính phủ Trung Quốc từ lâu đã đầu tư vào các dự án năng lượng xanh để thiết lập sự thống trị của đất nước trong lĩnh vực này.

"Một số ngành công nghiệp năng lượng sạch đã được chính phủ xác định cách đây vài thập kỷ là các ngành công nghiệp chiến lược, nơi họ thực sự muốn đầu tư và định vị mình là người dẫn đầu toàn cầu", giám đốc chương trình khoa học, công nghệ và các vấn đề quốc tế tại Đại học Georgetown Joanna Lewis giải thích. "Đây thực sự là một nỗ lực chiến lược dài hạn thay mặt cho chính phủ nhằm đưa ra các chính sách thúc đẩy triển khai năng lượng tái tạo trong nước tại Trung Quốc nhưng cũng xây dựng năng lực công nghiệp để cho phép họ thực sự sản xuất các công nghệ này".

Vào năm 2020, chính phủ Trung Quốc đã cam kết tăng gấp đôi công suất năng lượng xanh vào cuối thập kỷ, một mục tiêu mà nước này đã đạt được trước thời hạn sáu năm. Đầu tư công cao và các chính sách thuận lợi đã đưa Trung Quốc trở thành thế lực năng lượng tái tạo thống trị toàn cầu. Vào năm 2024, Trung Quốc đã đầu tư nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác vào quá trình chuyển đổi năng lượng, tài trợ khoảng hai phần ba trong số 2,1 nghìn tỷ đô la chi tiêu trên toàn cầu cho các dự án năng lượng sạch.

Hiện tại, Trung Quốc sản xuất 31 phần trăm điện từ các nguồn tái tạo. Mặc dù nước này vẫn phụ thuộc nhiều vào than đá, nhưng chính phủ kỳ vọng năng lượng mặt trời sẽ vượt qua nhiên liệu hóa thạch để trở thành nguồn năng lượng chính của Trung Quốc vào năm 2026. Ngoài ra, Trung Quốc đang hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu bằng cách phát triển cơ sở hạ tầng thông qua Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường. Chính phủ đang đầu tư mạnh vào việc phát triển năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng xanh ở các nước đang phát triển trên toàn thế giới. Trong khi đó, xuất khẩu sản phẩm tái tạo của nước này đã tăng 35 phần trăm trong giai đoạn 2019-2023.

Ngoài ra, cũng có sự đầu tư tư nhân đáng kể vào lĩnh vực năng lượng tái tạo của Trung Quốc. Tháng này, Acwa Power của Ả Rập Xê Út đã mở một trung tâm đổi mới năng lượng tái tạo tại Thượng Hải như một phần trong kế hoạch mở rộng sự hiện diện của công ty tại Trung Quốc. Trung tâm này sẽ tập trung vào quang điện, gió, lưu trữ năng lượng, hydro xanh và khử muối nước biển. Giai đoạn I sẽ chứng kiến ​​khoản tài trợ 2,8 triệu đô la cho một trung tâm nghiên cứu và phát triển và một phòng thí nghiệm năng lượng xanh. Acwa Power đã ký các thỏa thuận sơ bộ với Phòng thí nghiệm năng lượng tái tạo vùng Vịnh (GRL) và Đại học Giao thông Thượng Hải (SJTU) để phát triển dự án. Điều này diễn ra sau khi Acwa Power ký kết các thỏa thuận vào đầu năm nay để phát triển hơn 1 GW các dự án năng lượng xanh trên khắp Trung Quốc. Công ty này dự kiến ​​sẽ đầu tư tới 30 tỷ đô la vào các dự án tại Trung Quốc vào năm 2030.

Tuy nhiên, trong khi nhiều người cho rằng lĩnh vực năng lượng xanh của Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển, những người khác lại không mấy hào hứng với triển vọng này. Cơ quan xếp hạng tín nhiệm S&P Global dự đoán rằng quyền bá chủ năng lượng sạch của Trung Quốc sẽ bắt đầu suy giảm trong những năm tới do nền kinh tế trong nước yếu kém, nhu cầu toàn cầu chậm lại, rào cản xuất khẩu và tình trạng dư thừa công suất. Dự kiến ​​thị phần sản xuất mô-đun quang điện mặt trời của Trung Quốc sẽ giảm từ 70% vào năm 2024 xuống còn 65% vào năm 2030 và thị phần sản xuất pin sẽ giảm từ 80% xuống còn 61% trong cùng kỳ.

S&P cho biết "Khi chúng ta hướng tới năm 2025, tăng trưởng sản xuất tại Trung Quốc dự kiến ​​sẽ chậm lại để ứng phó với các vấn đề dư thừa công suất hiện tại, dẫn đến dấu chân sản xuất công nghệ sạch đa dạng hơn vào năm 2030".

Trung Quốc cũng đã công bố kế hoạch cắt giảm trợ cấp năng lượng sạch trong những năm tới sau nhiều năm tăng trưởng thành công về năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Việc giảm trợ cấp cho các trang trại năng lượng mặt trời mới có thể gây áp lực lên ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Trung Quốc, nơi công suất dư thừa so với nhu cầu toàn cầu đã thúc đẩy giá tấm pin mặt trời giảm mạnh và đe dọa đẩy các nhà sản xuất nhỏ hơn vào tình trạng phá sản.

Ngành năng lượng tái tạo của Trung Quốc có khả năng sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thập kỷ tới khi chính phủ nỗ lực giảm sự phụ thuộc của đất nước vào than và giảm đáng kể lượng khí thải carbon. Tuy nhiên, sau hơn một thập kỷ tăng trưởng mạnh mẽ về năng lực năng lượng xanh, chính phủ đang bắt đầu cắt giảm trợ cấp cho một số ngành năng lượng tái tạo và về lâu dài, các quốc gia khác có thể dần tăng thị phần của họ trong các ngành như sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời và pin khi tốc độ tăng trưởng ở Trung Quốc chậm lại.

Nguồn tin: xangdau.net