Sau khi Hoa Kỳ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran ký thời Obama, áp đặt lại và bổ sung các lệnh trừng phạt vào năm ngoái, chính quyền Trump đã miễn trừ cho tám quốc gia để tiếp tục mua một lượng dầu Iran cụ thể trong 180 ngày. Tuy nhiên, bây giờ, một quan chức năng lượng cao cấp của Iran tại Tehran nói rằng các quốc gia này không sử dụng những quyền miễn trừ này và thay vào đó lại tuân thủ hoàn toàn các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt.
Theo Thứ trưởng phụ trách thương mại và các vấn đề quốc tế của Iran Amir Hossein Zamaninia, "Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và các quốc gia khác được cấp miễn trừ từ Mỹ để nhập khẩu dầu Iran không sẵn sàng mua thêm một thùng dầu nào từ Iran." Các quốc gia khác được Hoa Kỳ cấp miễn trừ là Italia, Hy Lạp, Đài Loan và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhìn bề ngoài, điều này nghe có vẻ như là tin tức tàn khốc đối với Iran, quốc gia vốn đang phải vật lộn với nền kinh tế thụt lùi, quan hệ trong khu vực ngày càng căng thẳng, bất ổn trong hàng ngũ của chế độ hiện tại và các cuộc biểu tình lan rộng. Chính quyền Rouhani ở Iran đã thực hiện thỏa thuận hạt nhân, còn được gọi là Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA), một phần quan trọng trong cương lĩnh của họ và do đó đã mất một sự ủng hộ đáng kể từ các thành phần của chính họ sau khi giải thể hiệp ước. Mặc dù vậy, Zamaninia rất lạc quan, được dẫn lời bởi hãng thông tấn SHANA của Bộ Dầu khí nói rằng Tehran không thiếu người mua tiềm năng cho dầu của họ. Thực vậy, Zamaninia nói rằng số lượng các quốc gia quan tâm đã tăng lên đáng kể nhờ vào một thị trường cạnh tranh.
Iran có một số đồng minh đáng chú ý bất chấp các lệnh trừng phạt mới. Chính quyền tổng thống Rouhani đã và đang nỗ lực củng cố các mối quan hệ này với các cường quốc kinh tế như Nga và Ấn Độ. Trong khi mối quan hệ của Iran với Nga có phần hời hợt, thì họ đã là đồng minh ở Syria để ủng hộ chế độ Assad, và quan trọng hơn Nga là một ứng cử viên sẵn sàng phá hoại các lệnh trừng phạt của Mỹ. Iran cũng có mối quan hệ chặt chẽ với Ấn Độ, nước đã tìm ra cách duy trì giao dịch dầu thô của Iran.
Ngoài các liên minh có phần không quả quyết này, Liên minh châu Âu phản đối mạnh mẽ quyết định rút lui khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran của chính quyền Trump và mặc dù mối quan hệ căng thẳng với Tehran nhưng vẫn kiên quyết phản đối tuân thủ các lệnh trừng phạt của Mỹ. Hiện tại, Tehran đang kêu gọi các nước châu Âu vẫn quyết tâm trì hoãn việc kết thúc thỏa thuận hạt nhân để tiếp tục phản đối các lệnh trừng phạt thêm nữa bằng cách thiết lập một hệ thống tài chính được gọi là SPV (phương tiện cho mục đích đặc biệt) nhằm tạo điều kiện thanh toán cho việc bán dầu của Iran.
Trong khi đó, Hoa Kỳ đã đứng vững với các lệnh trừng phạt được sửa đổi với mục đích đã nêu là kiềm chế các chương trình tên lửa và hạt nhân của Iran và đẩy lùi sự hiện diện quân sự ngày càng gia tăng của nước này và ảnh hưởng chính trị trên khắp Trung Đông. Đối mặt với quan điểm không chùn bước của Hoa Kỳ, Tehran thừa nhận rằng ngay cả sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu cũng không đủ để vượt qua các lệnh trừng phạt. Zamaninia nói rằng ngay cả khi cơ chế tài chính SPV được khởi xướng, nó sẽ "hữu ích nhưng không thể giải quyết các vấn đề vì tầm ảnh hưởng của Hoa Kỳ sẽ tác động đến bất kỳ hành động nào của châu Âu".
Trong khi đó, các miễn trừ trừng phạt dầu - cho dù các quốc gia tiếp nhận có đang sử dụng chúng hay không - cho đến tháng 3 sẽ hết hạn, Tổng thống Trump sẽ tuyên bố liệu quyền miễn trừ sáu tháng ban đầu có được gia hạn hay không. Nếu không còn miễn trừ nữa và các quốc gia khác có ý định quan tâm đến dầu Iran không bắt đầu mua với số lượng đáng kể, thì hy vọng tốt nhất tiếp theo của Iran là thay đổi chế độ thân thiện với thỏa thuận hạt nhân ở Mỹ vào năm 2020.
Cuối cùng, sự miễn trừ và các cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ có thể là quá muộn đối với Iran, vì nền kinh tế của quốc gia này đã bị ảnh hưởng rất lớn khiến những người dân vỡ mộng của quốc gia phải chống lại chế độ hiện tại và thậm chí xuống đường hô vang “kẻ thù của chúng ta ở ngay đây, chứ không phải Mỹ”.
Nguồn tin: xangdau.net
