Trước cuộc cách mạng đá phiến của Hoa Kỳ, các điều khoản về cấu trúc địa chính trị của thế giới hầu như hoàn toàn do sản lượng dầu ở Trung Đông quyết định. Khu vực hỗn loạn về chính trị này có một sự kìm hãm gần như hoàn toàn đối với sản lượng xăng dầu của thế giới, dẫn đến việc các nhà lãnh đạo thế giới trước đây không chú ý tới bán đảo Ả Rập trên bản đồ đã đột nhiên khúm núm trước các nguyên thủ Ả Rập Xê Út. Trong những năm đầu của chiến tranh lạnh, dưới ảnh hưởng của những lo lắng về an ninh năng lượng, Tổng thống Mỹ đã đưa ra sự đảm bảo cho liên minh và an ninh với Quốc vương Ả Rập Xê-út Ibn Saud: "Không có mối đe dọa nào đối với Vương quốc của anh có thể xảy ra mà không phải là vấn đề quan tâm ngay lập tức đối với nước Mỹ”, Tổng thống viết.
Những lo ngại về an ninh năng lượng là có cơ sở. Trong vài thập kỷ tiếp theo, bất ổn chính trị giữa và trong các quốc gia Trung Đông khiến người tiêu dùng cách xa nửa vòng trái đất ở Hoa Kỳ phải đứng chờ hàng giờ và giành nhau các phiếu mua xăng.
Dòng chảy của dầu khí giá rẻ và dồi dào từ lưu vực Permian, West Texas trong những thập kỷ gần đây đã hoàn toàn định hình lại bản đồ địa chính trị của thế giới, mang lại cho Hoa Kỳ sự độc lập về năng lượng mới và giảm bớt nhu cầu cần thắt chặt các đường lối ngoại giao khó xử với các thành viên của OPEC. Nhưng giờ đây cuộc cách mạng đá phiến đã kết thúc. Tăng trưởng trong lĩnh vực đá phiến của Hoa Kỳ đã chậm lại trong nhiều năm nay sau một thập kỷ bùng nổ, và đại dịch Covid-19 có thể đã mang lại một cái chết nhân đạo cho ngành công nghiệp vốn đang gặp khó khăn này. Tuy đá phiến đã phục hồi trở lại sau những ngày đen tối của đại dịch khiến giá dầu xuống mức thấp nhất lịch sử - WTI ở gần mức âm 40 đô la/thùng, một mức đáy không thể tưởng tượng được vào ngày 20 tháng 4 năm 2020 - nhưng sự chuyển đổi năng lượng xanh toàn cầu hiện đang được tiến hành một cách nghiêm túc.
Mới trong tháng này, Liên hợp quốc và Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu đã đưa ra cảnh báo chúng ta đã chạm đến ngưỡng không thể quay lại đối với sự nóng lên toàn cầu và việc biến nhiên liệu hóa thạch trở thành dĩ vãng là một vấn đề cực kỳ cấp bách và hoàn toàn cần thiết. Tuy nhiên, việc rời bỏ dầu mỏ và chuyển sang công nghệ năng lượng sạch đang đối mặt với một nút thắt nguồn cung nghiêm trọng: chip máy tính. Các chất bán dẫn trên khắp thế giới đang không theo kịp với nhu cầu tăng vọt đối với các linh kiện nhỏ bé vốn hiện là một phần của tất cả mọi thứ, từ đồ chơi của trẻ em đến xe điện Tesla của bạn.
Đại dịch không chỉ xúc tác cho quá trình chuyển đổi năng lượng xanh mà còn thúc đẩy nhu cầu về hàng tiêu dùng - đặc biệt là đồ điện tử - lên một tầng cao mới. Điều này khiến các ngành công nghiệp trên toàn cầu phải xếp hàng chờ đợi việc giao các linh kiện thiết yếu này trong khi những khách hàng lớn hơn và sinh lợi hơn được ưu tiên. Và một lần nữa bản đồ địa chính trị đang được vẽ lại; nhưng lần này, dầu không liên quan gì đến việc đó.
“Chất bán dẫn có thể là dầu mới — và điều đó có thể biến những năm 2020 trở thành những năm 1970 mới”, tờ Barron’s đưa tin tuần trước, đưa ra so sánh giữa sự phụ thuộc của thế giới vào Trung Đông về dầu mỏ với sự phụ thuộc vào Bắc Á ngày nay về chip. Khoảng 80% công suất sản xuất chất bán dẫn của thế giới tập trung vào khu vực này, mang lại cho các quốc gia này một tầm ảnh hưởng mới đối với nền kinh tế toàn cầu và cho thế giới thấy những rủi ro và lỗ hổng tiềm ẩn lớn trong chuỗi cung ứng của tất cả mọi thứ.
Đáp lại, các nhà lãnh đạo thế giới trong đó có Tổng thống Mỹ Joe Biden đã thúc đẩy đa dạng hóa ngành công nghiệp này và tăng cường sản xuất chip trong nước, nhưng những rào cản để gia nhập thị trường là rất lớn. Tờ Barron’s viết: “Việc mua lại bất kỳ ngành nào, kể cả chất bán dẫn, là một quá trình kéo dài nhiều năm mà đòi hỏi hàng tỷ USD vốn đầu tư. Sẽ có kẻ thắng người thua. Và nếu diễn ra quá lâu, nó sẽ lọc ra giá cả của các loại hàng hóa”.
Mặc dù tình trạng thiếu chip sẽ không kéo dài mãi, nhưng vai trò quan trọng của chip trong gần như mọi chuỗi cung ứng có thể tưởng tượng được đây là tương lai gần và những thay đổi lớn về cấu trúc và địa chính trị lẽ ra đã phải thực hiện từ lâu.
Nguồn tin: xangdau.net
