Khi cuá»™c khủng hoảng bùng nổ ở Tunisia và Ai Cập, nguy cÆ¡ về má»™t cuá»™c khủng hoảng dầu mỏ toàn cầu dường nhÆ° vẫn còn là viá»…n cảnh. Thế nhÆ°ng, khi tình hình Libya, quốc gia có trữ lượng dầu mỏ lá»›n nhất châu Phi, trở nên rối loạn, mối lo ngại trên Ä‘ã thá»±c sá»± hiện hữu.

Người ta Ä‘ang nói nhiều tá»›i khả năng tái diá»…n má»™t cuá»™c cú sốc về nguồn cung dầu mỏ tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° thời Ä‘iểm xảy ra cuá»™c cách mạng Hồi giáo ở Iran năm 1979.

Thá»±c tế là giá dầu trên thị trường thế giá»›i trong những ngày qua Ä‘ã tăng vá»›i tốc Ä‘á»™ chóng mặt, vượt ngưỡng 115 USD/thùng. Sá»± bất ổn ở khu vá»±c Trung Đông và Bắc Phi, vốn chiếm 35% sản lượng dầu mỏ của thế giá»›i, Ä‘ã ít nhiều tác Ä‘á»™ng tá»›i nguồn cung từ khu vá»±c này.

Tuy nhiên, giá dầu tăng không phải là hậu quả trá»±c tiếp của sá»± gián Ä‘oạn nguồn cung, mà chủ yếu là do những Ä‘á»™ng thái dá»± phòng của thị trường. Lo ngại trÆ°á»›c những biến Ä‘á»™ng khó lường từ khu vá»±c này, giá»›i đầu cÆ¡ Ä‘ã Ä‘ua nhau tích trữ khiến giá dầu tăng vọt.

Trong trường hợp hoạt Ä‘á»™ng khai thác dầu mỏ ở Libya bị “Ä‘óng băng” do “ná»™i chiến”, Ả-rập Xê-út- quốc gia nắm giữ 20% sản lượng dầu mỏ thế giá»›i- sẽ được coi là nguồn trông chờ của các nhà nhập khẩu. Thế nhÆ°ng, hiện chÆ°a ai dám chắc Ä‘iều gì sẽ xảy ra ở quốc gia này khi mà cuá»™c khủng hoảng xã há»™i Ä‘ã lan tá»›i nÆ°á»›c láng giềng Barain.

Ná»—i lo nguồn cung ở Ả-rập Xê-út bị ảnh hưởng Ä‘ang ngày càng trở nên rõ rệt. VÆ°Æ¡ng quốc nhỏ bé này tuy không sản xuất nhiều dầu mỏ, nhÆ°ng Ä‘óng vai trò chiến lược đặc biệt trong vùng bởi nó là cá»­a ngõ vận chuyển 18% lượng dầu thô xuất ra thế giá»›i.

Sau cú sốc hồi thập niên 70 của thế ká»· trÆ°á»›c, thế giá»›i Ä‘ã nhanh chóng xây dá»±ng kho dá»± trữ để đề phòng bất ổn tái diá»…n, chẳng hạn kho dá»± trữ chiến lược 727 triệu thùng của Mỹ. Do Ä‘ó, tác Ä‘á»™ng của cuá»™c khủng hoảng sẽ phụ thuá»™c vào việc sản lượng dầu bị giảm bao nhiêu và trong bao lâu. Trong bối cảnh đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài vẫn Ä‘óng vai trò sống còn đối vá»›i ngành khai thác dầu mỏ ở Bắc Phi, nếu các chế Ä‘á»™ má»›i lên cầm quyền và giữ thái Ä‘á»™ thù địch vá»›i bên ngoài, hậu quả mà thị trường dầu mỏ phải gánh chịu sẽ còn kéo dài.

Nguồn: TP