Giá dầu đã giảm mạnh do lo ngại về sự suy giảm kinh tế toàn cầu, nhưng thị trường không chú ý tới khả năng gián đoạn cung nghiêm trọng ở Libya khi cuộc nội chiến kéo dài.
Có thể là rất khó để duy trì sự chú ý đến bất kỳ một cuộc xung đột nào, với quá nhiều xung đột hiện đang tràn lan trên khắp thế giới. Tuần trước, chính quyền Trump đã cấm vận hoàn toàn đối với Venezuela. Nhưng với cuộc đảo chính thất bại, Washington đã chuyển hướng sang Iran.
Tuy nhiên, hơn một tháng sau khi Quân đội Quốc gia Libya (LNA) tấn công Tripoli, thách thức Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế, cuộc chiến vẫn tiếp tục. Người đứng đầu lực lượng dân quân, Khalifa Haftar, đã hy vọng cho một cuộc chinh phạt nhanh chóng, nhưng thay vào đó đã rơi vào bế tắc. “Mặc dù có lợi thế trong việc tiếp cận các loại đạn công nghệ cao dường như được cung cấp không tuân theo lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hợp Quốc đối với Libya, LNA dường như không có chiến lược, hậu cần hay nhân lực đủ để đánh bại GNA và các dân quân khác ở phía Tây Libya vốn đang ủng hộ để chống lại Haftar”, Standard Chartered đã viết trong một báo cáo. GNA đề cập đến Chính phủ của Hiệp định quốc gia, chính phủ được quốc tế công nhận ở Tripoli.
Đến bây giờ, cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng tồi tệ. Hàng trăm người đã thiệt mạng và hơn 60.000 người đã bỏ trốn. Tổ chức Y tế Thế giới đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng thiếu thuốc men và khả năng bùng phát dịch tả khi bạo lực vẫn tiếp diễn ở nước này.
Chiến tranh càng kéo dài, nhiều khả năng dòng chảy dầu mỏ của nước này sẽ bị phá vỡ. “Là chủ tịch của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Libya, tôi không thể nhìn thấy trước bất kỳ kịch bản nào, ngoài một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, có như vậy xuất khẩu dầu của Libya mới không bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc xung đột”, Mustafa Sanalla, người đứng đầu Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Libya, đã viết trong một ý kiến trái chiều cho Bloomberg Opinion.
Quả thực, ông cho biết cuộc chiến này đã tác động đến ngành dầu mỏ Libya. Vào ngày 10 tháng 4, một quả bom đã tấn công một trong những cơ sở dầu mỏ của NOC bên ngoài Tripoli, gây ra một đám cháy. Trong khi đó, các mỏ dầu ở phía nam nước này đang gặp phải tình trạng thiếu hụt, Sanalla cho biết. Các mỏ dầu cần nhiên liệu và các nguồn cung khác để duy trì hoạt động. Một công nhân dầu mỏ đã bị bắt cóc gần Sirte, trong khi những người khác phải chịu đựng các mối đe dọa. Cuộc tấn công gây thiệt hại cho lực lượng lao động.
LNA thậm chí đã chiếm giữ một sân bay tại một trong những kho cảng xuất khẩu dầu của NOC, và lực lượng dân quân đã cố gắng chỉ huy các tàu để sử dụng chúng trong chiến dịch quân sự. “Trong khi chúng tôi kiên quyết phản đối những nỗ lực mô tả NOC như là một đảng phái trong cuộc xung đột này, chúng tôi không có lập trường chống lại áp lực quân sự này”, Sanalla cảnh báo.
Nhưng nó trở nên tồi tệ hơn. Sanalla nói rằng dầu của NOC đã bắt đầu được bán một cách bất hợp pháp. Nếu các phe phái khác bắt đầu tài trợ cho các hoạt động của họ từ việc bán dầu bất hợp pháp, thì cuộc nội chiến và bất ổn chỉ có thể diễn biến ngày càng tồi tệ hơn mà thôi. Khi LNA và GNA đang trong cuộc chiến, các phiến quân ISIS có thể tập hợp lại và củng cố lực lượng, Sanalla nói.
Sự trở mặt của Tổng thống Trump đã làm mọi thứ tồi tệ hơn nhiều. Chính sách của chính phủ Hoa Kỳ là hỗ trợ các cuộc đàm phán ngoại giao và Washington đã nỗ lực hết sức để tránh chọn phe. Trump, không biết từ đâu, đã ủng hộ cho cuộc tấn công của Haftar, vào Tripoli, sau khi gọi điện thoại với ông ta. Điều đó đã làm náo loạn phản ứng của quốc tế đối với cuộc chiến và mang lại cảm giác chính đáng cho cuộc tấn công của LNA vào Tripoli. Cuối cùng, sự hòa giải, hoặc thậm chí là ngừng bắn, ngày càng trở nên khó xảy ra.
Xét cho cùng, thành công của Libya trong việc khôi phục sản lượng dầu lên hơn 1 triệu thùng mỗi ngày - và đạt mức cao nhất trong nhiều năm với 1,26 triệu thùng/ngày vào tháng 3 - dựa trên thực tế là không bên nào kiểm soát được hệ thống dầu của Libya. Sanalla nói rằng cách tiếp cận “khóa kép” này là rất quan trọng - một sự sắp xếp trong đó LNA đảm bảo an ninh tại các cảng và mỏ dầu, và GNA giữ độc quyền về thẩm quyền pháp lý đối với xuất khẩu dầu. Với quyền lực bị phân chia, không bên nào có thể giành quyền kiểm soát toàn bộ hệ thống. Nếu GNA cố gắng giữ lại các khoản thanh toán cho phía đông đất nước, LNA có thể chặn các cảng lại. Nếu LNA cố gắng xuất khẩu dầu của mình, GNA có thể giữ lại các khoản thanh toán.
Cuộc nội chiến khiến toàn bộ hệ thống gặp nguy hiểm. “Chúng tôi nghĩ rằng sự sắp xếp này có thể tồn tại một sự bế tắc kéo dài và sự suy yếu liên quan đến LNA”, Standard Chartered viết trong báo cáo của mình. “Theo quan điểm của chúng tôi, có nguy cơ cao rằng việc ngừng hoạt động của Libya có thể làm mất thêm 1 triệu thùng/ngày nữa vào mức sụt giảm 1,9 triệu thùng/ngày so với năm trước từ Iran và Venezuela”.
Mối quan tâm mới nhất đối với các trader dầu mỏ là sự leo thang mạnh mẽ của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung và vì lý do chính đáng. Nhưng trong khi nền kinh tế toàn cầu có thể bị ảnh hưởng bởi một cú sốc thương mại, thì thị trường dầu thô giao ngay vẫn thắt chặt và có nguy cơ bị gián đoạn nhiều hơn.
Nguồn tin: xangdau.net